د ماشومانو او تنکیو ځوانانو حقوق

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Det at det finnes en barnelov i Norge, er et eksempel på en av kjerneverdiene i samfunnet: Alle mennesker er likeverdige og beskyttet av lover og rettssystemet, uavhengig av legning, funksjonsevne, seksualitet og alder. Barn har det samme rettsvernet som voksne.

Tips til undervisninga

Det at det finst ei barnelov i Noreg, er eit døme på ein av kjerneverdiane i samfunnet, nemleg at alle menneske er likeverdige og er verna av lover og rettssystemet, uavhengig av legning, funksjonsevne, seksualitet og alder. Barn har det same rettsvernet som vaksne.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Folkehelse og livsmestring

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på viktige lover, regler og verdier som omhandler barn og unges rettigheter og rettsvern

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet

د ماشومانو او تنکیو ځوانانو حقوق

En jente i toårsalderen står i en eng. Hun holder en løvetann og smiler bredt. Foto
GettyImages

د ماشومانو او تنکیو ځوانانو حقوق

موږ په ناروې کې یو قانون لرو چې د ماشومانو د قانون په نامه یادېږي. دغه قانو د 18 کلونو څخه په کم عمره ماشومانو او ځوانانو باندې تطبیق کیږي او د خپلو ماشومانو په وړاندې د والدېنو دندې او د دوی د والدېنو په وړاندې د ماشومانو حقوق ټاکي

دلته د ماشومانو قانون کې ځینې مهم ټکي دي:

  • کله چې یو ماشوم زېږي، نو په اړه یې د نفوسو د احولو ملي ادارې ته خبر ورکول کېږي. په خبرتیا کې باید د دې ذکر شوی وي چې د ماشوم مور او پلار څوک دي او ایا دوی یوځای ژوند کوي.
  • د یوې قاعدې په توګه، والدېن د خپلو ماشومانو لپاره لوی مسؤلیت لري، او ماشومان د خپلو والدېنو لخوا د پاملرنې او پالنې حق لري.
  • والدېن باید ډاډ ترلاسه کړي چې د دوی ماشومان خواړه او پوښاک لري او نور شیان چې دوی ورته اړتیا لري، ښه ژوند ولري تر هغه چې ماشوم 18 کلن وي.
  • والدېن دنده لري چې خپلو ماشومانو ته ښه روزنه ورکړي، او دوی باید تل د خپلو ماشومانو ګټو او اړتیاو ته پام وکړي. د ماشومانو قانون د ماشومانو په روزلو کې د تاوتریخوالي کارول منع کوي.
  • والدېن باید ډاډ ترلاسه کړي چې د دوی ماشومان اجباري لومړني او ټیټ-ثانوي زده کړې کې برخه اخلي او دا چې دوی داسې تعلیم ترلاسه کوي چې د دوی وړتیاو او ګټو سره سم وي.
  • ماشومان حق لري چې مور او پلار داوړو ته لاسرسی ولري، پشمول که دوی جلا ژوند کوي.
  • والدېن حق لري او دنده لري چې د ماشوم لپاره پریکړه وکړي کله چې ماشوم نشي کولی د ځان لپاره پریکړه وکړي. والدېن باید د ماشوم نظر ته ډیر اهمیت ورکړي ځکه چې ماشوم لویږي. هغه ماشومان چې اوه کلنۍ ته رسیدلي دي حق لري مخکې لدې چې والدېن د شخصي مسلو په اړه پریکړې وکړي چې ماشوم باندې تاثیر کوي خپل نظر څرګند کړي. قانون وایی چې کله یو ماشوم 12 کلنۍ ته ورسیږي، د ماشوم نظر باید د پام وړ وزن ولري.
  • هغه ماشومان چې 15 کلنۍ ته رسیدلي دي حق لري چې د زده کړې اړوند مسلو کې پریکړې وکړي او له سازمانونو سره یوځای شي یا پریږدي.
  • په ناروې کې د اکثریت عمر 18 کاله دی. دا پدې مانا ده چې یو ماشوم دومره زوړ دی چې قانوني تړونونو ته ننوځي او د خپلو پیسو کنټرول ولري. والدېن نور د ماشوم لپاره مسؤل ندي.

یو بل سره مباحثه وکړئ

Jente tenker  på hva slags klær hun vil velge. Foto
زه دغه سور جمپر غواړم!
Far og sønn forbereder seg til fotballtrening. Foto
GettyImages زه نور نه غواړم د فوټبال لوبې ته لاړ شم.
Sønn snakker med mot. Foto
زه غواړم په عالي ثانوي ښوونځي کې د ودانۍ او ساختماني پروګرام کې د شمولیت لپاره غوښتنه وکړم.
Mor snakker til sønn. Foto
GettyImages ایا فکر نه کوئ چې د یوې نوې دندې به ډیر خوند واخلئ؟ تاسو ریاضي خوښوئ. تاسو کولی شئ د انجینر کیدو لپاره زده کړه وکړئ.
  • د عکسونو په اړه وغږیږئ. دا د ماشومانو د قانون سره څه تړاو لري؟
  • ایا په نورو هیوادونو کې چې تاسو یې پیژنئ د ماشومانو ساتنې لپاره کوم ځانګړی عمل شتون لري؟
  • د ماشومانو قانون د والدېنو لپاره څه معنی لري؟
  • د ښه ژوند لپاره ماشوم څه غواړي؟
  • والدېن باید څه ډول رول ولوبوي کله چې د دوی 15 کلن د لوړې ثانوي زده کړې غوره کوي؟
  • ستاسو په اند د ماشومانو په قانون کې کوم احکام خورا مهم دي؟

سم ځواب انتخاب کړئ

د ماشومانو قانون د څه په اړه دی؟

سم ځواب انتخاب کړئ

د ماشومانو قانون د ماشومانو په روزنه کې له تاو تریخوالي څخه د کار اخیستلو په اړه څه وایي؟

سم ځواب انتخاب کړئ

څوک د دې ډاډ ترلاسه کولو مسؤلیت لري چې ماشومان لومړني ښوونځي ته لاړ شي؟

صحیح او غلط انتخاب کړئ

جملې ولولئ. کومې صحیح او کومې غلطې دي؟

د ماشومانو قانون د ماشومانو په وړاندې د والدېنو د دندو په اړه ډیر څه وایي.
هغه ماشومان چې 15 کلنۍ ته رسیدلي وي کولی شي د ځان لپاره پریکړه وکړي چې ایا دوی غواړي مذهبي یا سیاسي سازمانونو کې شامل شي یا که شامل نه شي.
که چیرې والدېن یوځای ژوند نه کوي، ماشوم یوازې مور ته د لاسرسۍ حق لري.
په ناروې کې اکثر بلوغ ته د رسېدو عمر 16 کاله دی.
کله چې یو څوک 18 کلن شي، نور والدېن د هغوی د مالي چارو مسؤلیت په غاړه نه لري.

صحیح او غلط انتخاب کړئ

جملې ولولئ. کومې صحیح او کومې غلطې دي؟

کله چې یو ماشوم زېږي، نو په اړه یې د نفوسو د احولو ملي ادارې ته خبر ورکول کېږي.
ماشومان د خپلو والدېنو لخوا د خپلې پالنې حق لري.
والدېن باید ډاډ ترلاسه کړي چې د دوی ماشومان خواړه او پوښاک ترلاسه کوي تر هغه چې ماشوم 15 کلن نه وي.
والدېن د ماشوم لپاره د پریکړو کولو دنده او حق لري که چېرې ماشوم نشي کولی د ځان لپاره پریکړه وکړي.