መሰል ቈልዑን መንእሰያትን

ኣብ ኖርወይ “ሕጊ ቈልዑ “ዝብል መጸውዒ ዘሎዎ ሕጊ ኣሎና። እዚ ንቈልዑን መንእሰያት ትሕቲ 18 ዓመት ዝዕድመኦምን ዘገልግል ኮይኑ፡ ግቡኣት ወለዲ ኣብ ልዕሊ ደቆምን መሰል ቈልዑ ኣብ ልዕሊ ወለዶምን ብዙሕ ይገልጽ።

ገለ ካብቲ ኣብ ሕጊ ቈልዑ ሰፊሩ ዝርከብ ኣገደስቲ ነጥብታት፡

• ሓደ ቈልዓ ምስ ተወልደ ናብ ሃገራዊ መዝገብ ህዝቢ (ፎልከረጂስተር) መልእኽቲ ይስደድ። ኣደን ኣቦን ናይቲ ቈልዓ መን ምዃኖምን እቶም ወለዲ ብሓባር ዝነብሩ ምዃኖምን ክሕበር ኣለዎ።
• ከም ንቡር፡ ወለዲ ቀንዲ ሓላፍነት ደቆም ኣሎዎም። ቈልዑ ድማ ካብ ወለዶም ክንክንን ሓልዮትን ክረኽቡ መሰል ኣሎዎም።
• ወለዲ ደቆም 18 ዓመት ክሳዕ ዝመልኡ ምግቢ፡ ክዳንን ካልእ ጽቡቕ ህይወት ንኽህልዎም ዘድሊ ነገራትን ክቕርቡሎም ኣለዎም።
• ወለዲ ንደቆም ጽቡቕ ኣተዓባብያ ክገብሩሎም ግቡእ ኣለዎም። ንሳቶም ወትሩ ብዛዕባ’ቲ ንደቆም ዘገድሶምን ዘድልዮምን ነገራት ክሓስቡ ኣለዎም። ሕጊ ቈልዑ ኣብ ኣተዓባብያ ቈልዑ ጐንጽ ምጥቃም ይኽልክል።
• ወለዲ ደቆም ኣብቲ ግድነታዊ ዝኾነ ናይ መባእታን ጁንዮር ደረጃ ትምህርቲ/grunnskoleopplæring ከም ዝሳተፉ ክገብሩ ኣለዎም። ንሳቶም ደቆም ምስ ክእለቶምን ድሌቶምን ዝሰማማዕ ስልጠና ንክረኽቡ ዕድል ክፈጥሩሎም ኣለዎም።
• እቶም ወለዲ ወላ ነንበይኖም ዚነብሩ ይዅኑ እቶም ቈልዑ ብኽልቲኦም ወለዲ ክእለዩ መሰል ኣሎዎም።
• እቲ ቈልዓ ባዕሉ ክውስን ኣብ ዘይክእለሉ እዋን እቶም ወለዲ ናይ ምውሳን ግቡእን መሰልን ኣሎዎም። ወለዲ እቲ ቈልዓ እናዓበየ ክመጽእ ከሎ፡ እንታይ ከም ዝሓስብ ዝያዳ ከተኵሩሉ ኣለዎም። ሓደ ወዲ ሸውዓተ ዓመት ቈልዓ፡ ወለዲ ብዛዕባ ነቲ ጕዳያት’ቲ ቈልዓ ዝምልከት ውሳነ ቅድሚ ምግባሮም ርእይቶኡ ክሰምዑዎ መሰል ኣሎዎ። እቲ ሕጊ ቈልዓ ወዲ 12 ዓመት ምስ ኮነ ነቲ ንሱ ዝህቦ ርእይቶ ዓቢ ኣተኵሮ ክግበረሉ ኣለዎ ይብል።
• ሓደ 15 ዓመት ዝመልኦ ቈልዓ ብዛዕባ ንትምህርቱ ዝምልከት ሕቶታት ክውስን ኣብ ማሕበራት ኣባል ክኸውን ይኹን ክገድፎ ባዕሉ ክውስን መሰል ኣሎዎ።
• ኣብ ኖርወይ እኹል ናይ ዝብሃል ሰብ ዕድመ 18 ዓመት’ዩ። እዚ ማለት ድማ ሕጋዊ ውዕላት ክገብርን ገንዘቡ ባዕሉ ክቈጻጸሮን ዕድመኡ ኣኺሉ ኣሎ ማለት’ዩ። ካብዚ ንድሕሪት እቶም ወለዲ ሓላፍነት የብሎምን።

• ብዛዕባ’ዘን ስእልታት ተዘራረቡ። እዚ ምስ ሕጊ ቈልዑ እንታይ ምትእስሳር ኣሎዎ።
• ኣብ ካልኦት ትፈልጠን ሃገራት ቈልዑ ንዓታቶም ብዘገልግል ሕጊ ይሕለዉዶ፧
• ሕጊ ቈልዑ ምህላዉ ማለት ንወለዲ እንታይ’ዩ፧
• ሓደ ቈልዓ ጽቡቕ ህይወት ንኽህልዎ እንታይ ዘድልዮ ይመስለካ፧
• ሓደ ወዲ 15 ዓመት ቈልዓ ናይ ካልኣይ ደረጃ ትምህርቱ ክመርጽ ከሎ ወለዲ እንታይ ዓይነት ተራ ክህልዎም ኣለዎ፧
• ኣብ ውሳኔታት ሕጊ ቈልዑ እቲ ዝለዓለ ኣገዳስነት ዘሎዎ ኣየናይ ይመስለካ፧