د طبیعت ساتنه او د چاپیریال حفاظت
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Samtalestarter
Hassan: Så fin jakke du har! Er den ny?
Amir: Den er i alle fall ny for meg. Jeg kjøpte den i bruktbutikken nede i sentrum.
Hassan: Brukt? Har du ikke råd til å kjøpe nye klær?
Amir: Joda, jeg har jo det. Men jeg synes det er viktig å handle brukt når man kan. Det er bra for miljøet og bra for lommeboka. Og du sa jo at jakka var fin!
Matsvinn: Fortell gjerne deltakerne om at en del butikker selger ut varer som nærmer seg utløpsdato til redusert pris, apper som «Too Good To Go», «Throw no more» og «NoFoodWaste», butikker som Holdbart.no, osv.
Utforsk
Lenker
Tips til undervisninga
Samtalestartar
Hassan: Så fin jakke du har! Er ho ny?
Amir: Ho er i alle fall ny for meg. Eg kjøpte henne i bruktbutikken nede i sentrum.
Hassan: Brukt? Har du ikkje råd til å kjøpe nye klede?
Amir: Jau, eg har då det. Men eg tykkjer at det er viktig å handle brukt når ein kan. Det er bra for miljøet og bra for lommeboka. Og du sa jo at jakka var fin!
Matsvinn: Fortel gjerne deltakarane om at ein del butikkar sel ut varer som nærmar seg utløpsdatoen til redusert pris, appar som Too Good To Go, Throw No More og NoFoodWaste, butikkar som Holdbart.no, osv.
Utforsk
د طبیعت ساتنه او د چاپیریال حفاظت
له طبیعت څخه ساتنه او د چاپېریال حفاظت هغه اصطلاحات دي چې طبیعت او ایکو سیستمونو ته اشاره کوي. دغه اصطلاح ګانې همدارنګه په طبیعت کې د هغو بلونونو په محدودولو او د زیانونو د رفع کولو په لټه کې دي چې خلک یې طبیعت ته رسوي. له طبیعت څخه ساتنه او د چاپېریال له حفاظت څخه موخه هغه تضمین دی چې په راتلونکې کې انسانان، حیوانان اونباتات خوندي پاتې شي.
بیا استفده او بېرته ترلاسه کول
بیا کارول (د بیا کارولو تمرین) پدې مانا ده چې هغه شیان چې موږ نور د مختلفو دلیلونو له امله ورته اړتیا نه لرو د نورو خلکو لخوا بیا کارول کیدی شي. د ریسایکل کولو یا بېرته ترلاسه کولو معنی دا ده چې هر شي کېدی شي په خامو موادو ویشل شي او بیا په نوې طریقې سره بېرته سره یوځای شي، یا دا چې د نوي محصول د جوړولو لپاره پکې بدلون رامنځ ته شي. بیا کارول په وروستیو کلونو کې خورا مشهور شوي. ډېری خلک غواړي د مصر کولو او ایسته غورځولو د پدیدې په اړه نور معلومات ترلاسه کړي، او د جامو، فرنیچر او داسې نورو په اخیستو کې له استفاده شویو محصولاتو استفاده وکړي.
له طبیعي منابعو څخه د کثافاتو جلا کول
په ناروې کې هر سړی په کال کې تر 400 kg زیات کثافات تصفیه کوي. په ډیری ښاروالیو کې خلک خپل کثافات پخپله سمبالوي. دغه کار ته "په سرچینه کې د کثافاتو جلا کول" ویل کیږي. موږ کولی شو په کور کې ځینې کثافات سمبال کړو، او موږ کولی شو ځینې هغه یې د بیا استفادې کولو سایټونو ته هم انتقال کړو. د ریسایکل کولو په سایټونو کې د کثافاتو د مختلفو ډولونو لپاره د کثافاتو کانټینرونه شتون لري. ډیری ښاروالۍ د ریسایکل کولو لوی سټیشنونه هم لري چیرې چې موږ کولی شو د خپلې خوښې لوی لوی شیان په کې و غورځوو لکه فرنیچر، د مینځلو ماشینونه، د باغ کثافات او کیمیاوي رنګونه.
د غذایي موادو کثافات
د غذایي موادو کثافات هغه وخت رامنځ ته کېږي کله چې د خوراکي توکو پاتې شوني بهر وغورځول شي یا له انساني استفاده پرته په بله موخه وکارول شي. د نړۍ په کچه د ټولو تولید شویو خوراکي توکو یو پر دریمه برخه ایسته غورځول کېږي. په ناروې کې، موږ هر کال 400,000 ټنه د غذایي موادو کثافات ایسته غورځوو. پدې کې د خوراکي توکو صنعت، د خوراکي توکو پلورنځي، رستورانتونه او په شخصي کورنو کې استفاده کېدونکي خواه هم شامل دي. هغه خواړه چې هر کال په نړۍ کې غورځول کیږي د نړۍ د ټولو وږو خلکو لپاره کافي وي.
ټرانسپورټ او چاپیریال
ترانسپورت د ناروې د شین کوریزه ګازونو شاوخوا 30 سلنه جوړوي. د ټرانسپورټ له امله د تولیدېدونکو شینکوریزه ګازونو شاوخوا نیمایي د سړکونو په سر د ترافیکي ګڼې ګوڼې له امله رامنځ ته کېږي. بحري ترانسپورت او د کب نیولو صنعت هم په ناروې کې د شین کوریزه ګازونو مهمې منبع دي. ترانسپورت یا لېږد را لېږد د نړۍ 20 سلنه شین کوریزه ګازات رامنځ ته کوي.
د ناروې هدف دا دی چې له 2025 څخه راپدېخوا نږدې ټول نوي پلورل شوي موټرونه باید صفر کیلومتر وي. صفر کیلو یا نوی موټر شین کوریزه ګاز نه تولیدوي. بله موخه دا ده چې په لویو ښارونو کې د مسافرینو په لېږد را لېږد کې ټول استفاده کېدونکي وسائط باید بایسکلونه وي. پدې سره به دا یقیني شي چې که څه هم نفوس مخ په ډیریدو دی، د موټرو له امله ګڼه ګوڼه له له فعلي مقیاس څخه لوړه نه شي.
یو بل سره مباحثه وکړئ
- موږ د افرادو په توګه څه کولی شو چې طبیعت او چاپیریال ته پاملرنه وکړو؟
- د بیا استفاده کولو او ریسایکل کولو عملونو په اړه یوځای بحث وکړئ.
- ایا تاسو کله هم دوهم لاس یا مستعمل شی اخلی؟ ولې او ولې نه؟
- له منابعو څخه د کثافاتو د جلا کولو په اړه بحث وکړئ. ولې موږ له طبیعي منابعو څخه کثافات جلا کوو؟ کله چې موږ له منابعو څخه کثافات ایسته کوو، نو څه شی پېښږي؟
- د غذایي موادو د کثافاتو په اړه په ګډه بحث وکړئ. موږ ولې باید په دغه اندازه خواړه وغورځوو؟ ایا تاسو خواړه غورځوئ؟ ولې او ولې نه؟ موږ څه کولی شو چې ډاډ ترلاسه کړو چې موږ لږ خواړه پریږدو؟
- د عامه ترانسپورت په پرتله د شخصي موټرو کارولو په اړه خبرې وکړئ. ایا په ناروې کې هرڅوک د عامه ترانسپورت کارولو لپاره ورته فرصتونه لري؟ ولې او ولې نه؟
یو بل سره مباحثه وکړئ
د بیا کارولو یا ریسایکلېنګ عملیه څه معنی لري؟
یو بل سره مباحثه وکړئ
د ناروې هر اوسېدونکی په کال کې څومره کثافات غورځوي؟
جمله بشپړه کړئ
په ناروې کې د شیکوریزه ګازونو شاوخوا...
صحیح او غلط انتخاب کړئ
جملې ولولئ. کومې صحیح او کومې غلطې دي؟
صحیح او غلط انتخاب کړئ
جملې ولولئ. کومې صحیح او کومې غلطې دي؟
سم انځور انتخاب کړئ
کوم عکسونه د دې ښودنه کوي چې موږ څنګه کولی شو په ورځني ژوند کې د چاپیریال سره دوستانه واوسو؟ ګڼ شمېر ځوابونه ممکن دي.