شادی اور خاندان

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Se filmen

Videoen består av til sammen 20 klipp. De første sytten klippene viser glade mennesker i forskjellige familiekonstellasjoner: enslige, par og barnefamilier. Noen av parene er likekjønnet, andre par er en kvinne og en mann. Vi ser dem i ulike situasjoner: Noen klipp viser hverdagslige situasjoner og noen klipp viser portretter. Mot slutten av videoen vises par som gifter seg, og til slutt tre klipp som illustrerer parforhold i oppløsning.

Forslag til spørsmål

Hvordan ser en typisk familie ut i hjemlandet ditt? Er det noen forskjeller mellom familiene i filmen og familiene i hjemlandet ditt?
Hva er fordelene med å være i et parforhold? Hva er ulempene?
Hva er fordelene med å være enslig? Hva er ulempene?
Hva synes du det er viktig å tenke over før man får barn?
Hva synes du det er viktig å tenke over før man gifter seg?
Hva tror du er vanlige uenigheter å ha i et parforhold? Hvordan kan man løse uenighetene så begge personene blir fornøyde?

Snakk sammen

Hva en tenker på når en snakker om familie, kan være individuelt. Noen tenker på kjernefamilien, andre inkluderer fettere og kusiner, tanter og onkler.

Hva som defineres som familie i Norge har endret seg den siste tiden. Nå kan en kjernefamilie bestå av en enslig mor eller far med barn, to mødre med barn eller to fedre med barn osv.

Andelen enpersonshusholdninger i Norge blir stadig høyere. I 2021 bor i underkant av en femtedel av befolkningen alene. Gå gjerne inn på ssb.no og finn ferske tall om husholdningene i Norge.

Snakk gjerne om kjernefamilier vs storfamilier. Hva er positivt og hva er negativt ved disse ulike måtene å leve sammen på? Betydninger for menneskenes privatliv? Økonomi? Kontroll?

Det kan også være interessant og aktuelt å problematisere begrepene samboerskap og ekteskap. To som inngår ekteskap i religiøs forstand, men ikke registrerer det juridisk i Norge – er de gift eller samboere? Samboere som inngår en juridisk avtale om økonomi og arv, men ikke vies – ser man på dem som gift eller samboere? Hva med arverettigheter og økonomiske forpliktelser om en er “religiøst gift” men ikke juridisk gift? Her er det tydelige juridiske skillelinjer, men hva med vår moralske/etiske oppfatning?

Ved skilsmisse og barn: Snakk om fordeler og ulemper ved at barna blir boende hos den ene av foreldrene, ved at barna bor halve tiden hos hver, osv. Hva er best for barna? Hva er best for foreldrene? Hvilke ting bør foreldrene tenke på når man tar en slik avgjørelse?

Anna og Morten

Eksempler på hva Anna og Morten kan gjøre: bedre planlegging (finne frem til barnehagen om kvelden, smøre matpakker kvelden før osv.), nedtone krav til husarbeid, forenkle matlaging.

Eksempler på konsekvenser ved samlivsbrudd: dårligere økonomi, mindre bolig, ulik barneoppdragelse, familiens reaksjoner, foreldre føler seg alene om ansvar for barn, ensomhet, mindre konflikter, avklart familiesituasjon.

Tips til undervisninga

Sjå filmen

Videoen er sett saman av 20 klipp. Dei første 17 klippa viser glade menneske i ulike familiekonstellasjonar: einslege, par og barnefamiliar. Nokre av para er likekjønna, andre par består av ei kvinne og ein mann. Vi ser dei i ulike situasjonar. Nokre klipp viser kvardagslege situasjonar, andre viser portrett. Mot slutten av videoen ser vi par som gifter seg, og til slutt tre klipp som illustrerer parforhold som held på å gå i oppløysing.

Framlegg til spørsmål

Korleis ser ein typisk familie ut i heimlandet ditt? Skil familiane i filmen seg frå familiane i heimlandet ditt?
Kva er fordelane med å vere i eit parforhold? Kva er ulempene?
Kva er fordelane med å vere einsleg? Kva er ulempene?
Kva synest du det er viktig å tenkje over før ein får barn?
Kva synest du det er viktig å tenkje over før ein gifter seg?
Kva trur du det er vanlege å vere usamd om i eit parforhold? Korleis kan ein løyse usemje på ein slik måte at begge partar blir nøgde?

Snakk saman

Det kan vere individuelt kva folk tenkjer på når vi snakkar om familie. Nokre tenkjer på kjernefamilien, medan andre inkluderer fetrar og kusiner, tanter og onklar.

Kva som blir definert som familie her i Noreg, har endra seg dei siste åra. No kan ein kjernefamilie vere ei einsleg mor eller ein einsleg far med barn, to mødrer med barn eller to fedrar med barn osv.

Prosentdelen einpersonshushald i Noreg blir høgare og høgare. I 2021 bur rett under ein femtedel av folket åleine. Gå gjerne inn på ssb.no for å finner ferske tal om hushalda i Noreg.

Snakk gjerne om kjernefamiliar i motsetnad til storfamiliar. Kva er positivt og kva er negativt med desse ulike måtane å leve saman på? Kva har det å seie for privatlivet til folk? Økonomi? Kontroll?

Det kan òg vere interessant og aktuelt å problematisere omgrepa sambuarskap og ekteskap. To som inngår ekteskap gjennom ein religiøs seremoni, men ikkje registrerer det juridisk i Noreg – er dei gifte eller sambuarar? Sambuarar som inngår ein juridisk avtale om økonomi og arv, men som ikkje blir vigde – ser ein på dei som gifte eller sambuarar? Kva med arverettar og økonomiske plikter dersom ein er "religiøst gift", men ikkje juridisk? Her er det tydelege juridiske skilje, men korleis oppfattar vi det moralsk/etisk?

Ved skilsmål og barn: Snakk om fordelar og ulemper ved at barna blir buande hos den eine av foreldra, bur halve tida hos kvar av foreldra, osv. Kva er best for barna? Kva er best for foreldra? Kva ting bør foreldra tenkje på når dei avgjer slikt?

Anna og Morten

Døme på kva Anna og Morten kan gjere: planleggje betre (finne frem ting til barnehagen om kvelden, smøre matpakkar kvelden før, osv.), tone ned krav til husarbeid, forenkle matlaginga.

Døme på konsekvensar av samlivsbrot: dårlegare økonomi, mindre bustad, ulik barneoppseding, reaksjonar frå familien, foreldre kjenner seg åleine om ansvaret for barn, einsemd, mindre konfliktar, ein avklara familiesituasjon.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Folkehelse og livsmestring

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på viktige lover, regler og verdier som omhandler barn og unges rettigheter og rettsvern

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Video

وڈیو دیکھیں

شادی اور خاندان

Bildet viser syv personer i ulik alder bakfra. De sitter på en trestamme og ser utover fjellene. De er i familie. Foto
GettyImages

شادی اور خاندان

  • اکٹھے رہنے والے جوڑوں میں سے 30 فیصد بغیر شادی کیے اکٹھے رہتے ہیں۔ اکٹھے رہنے والے جوڑوں میں سے 70 فیصد شادی کے رشتے میں منسلک ہیں۔
  • مردوں اور عورتوں دونوں کے لیے پہلی شادی کی اوسط عمر تیس اور چالیس سال کے درمیان ہے۔
  • ناروے میں ہر سال 50 ہزار سے کچھ زیادہ بچے پیدا ہوتے ہیں۔
  • ناروے میں فی عورت بچوں کی اوسط تعداد تقریباً 1.4 ہے (2023 میں)۔

ماخذ: SSB

خاندانوں کی مختلف قسمیں

اکثر لوگ ایک خاندان کا حصہ ہوتے ہیں۔ کچھ لوگ اپنے خاندان کے دوسرے افراد کے ساتھ رہتے ہیں جبکہ کچھ لوگ اکیلے رہتے ہیں۔ اکثر اکیلے رہنے والوں کا بھی خاندان ہوتا ہے لیکن شاید ان کا خاندان کسی اور عمارت، کسی اور شہر یا کسی اور ملک میں رہتا ہو۔

افرادˏخانہ (ہاؤس ہولڈ) سے مراد وہ لوگ ہیں جو ایک ہی گھر میں رہتے ہوں اور جن کے مالی معاملات مشترک ہوں۔ ایک گھر میں ایک فرد یا ایک سے زیادہ افراد ہو سکتے ہیں۔ ناروے میں ایک گھر میں اوسطاً دو سے ذرا زیادہ افرادˏخانہ ہوتے ہیں۔

یہاں کچھ مثالیں ہیں کہ ناروے میں افرادˏخانہ کیسے ہو سکتے ہیں:

En kvinne sitter på sofaen sin inntullet i et teppe og leser en bok. Foto
سنگل
En mor, en far og to barn sitter rundt kjøkkenbordet. Foreldrene hjelper barna med lekser. Foto
بنیادی خاندان
Elleve personer i forskjellige aldre sitter i sofaen sin og smiler mot kamera. Foto
وسیع خاندان
En mann lager en hestehale på datteren sin. Foto
سنگل باپ
Homofilt par. Foto
شادی شدہ جوڑا، پارٹنرز یا بغیر شادی کے ساتھ رہنے والا جوڑا
En mann sitter på gulvet med popcorn, mens en kvinne ligger på sofaen rett bak ham. De ser på TV. Foto
GettyImages شادی شدہ جوڑا یا بغیر شادی کے ساتھ رہنے والا جوڑا

شادی

ناروے میں ہر سال تقریباً بیس ہزار جوڑے شادی کرتے ہیں۔ یہ ضروری ہے کہ شادی کرنے والے کی عمر 18 سال سے زیادہ ہو اور وہ اپنی مرضی سے شادی کرے۔ 2009 سے ناروے میں ایک ہی جنس کے افراد کو شادی کرنے کا حق حاصل ہے۔ شادی کرنے والے دونوں فریق ایک دوسرے کی کفالت کے لیے ذمہ دار ہوتے ہیں۔ قرض لینے والے شادی شدہ جوڑے کے دونوں فریق قرض کے لیے ذمہ دار ہوتے ہیں۔ وہ جو چیزیں خریدتے ہیں، وہ ان کی مشترکہ ملکیت ہوتی ہیں۔ یہ بات تب بھی درست ہے جب دونوں میں سے صرف ایک شخص گھر سے باہر کام کرتا ہو۔ 1 جنوری 2020 سے ناروے میں پیدا ہونے والے بچوں کے سلسلے میں بنیادی اصول یہ ہے کہ ماں اور باپ دونوں کو ان بچوں کی سرپرستانہ ذمہ داری حاصل ہوتی ہے۔ یہ اصول شادی شدہ، بغیر شادی کے اکٹھے رہنے والے اور اکٹھے نہ رہنے والے، سبھی والدین کے لیے ہے۔

To kvinner står under en plomsterport og ser hverandre inn i øynene. En har på seg brudekjole og en har på seg hvit skjorte. De smiler og er glade. Foto
En mann og en kvinne smiler mot kamera. Han har på seg dress, og hun har på seg brudekjole. De er glade. Foto
GettyImages

شادی کرنے والوں میں سے تقریباً 40 فیصد کی آگے چل کر طلاق ہونے کا امکان ہوتا ہے۔ مرد اور عورتیں دونوں طلاق طلب کر سکتے ہیں۔ بنیادی اصول یہ ہے کہ ایک سال تک علیحدگی برقرار رہنے کے بعد ہی طلاق کی درخواست دی جا سکتی ہے۔ اگر شادی جبر کے ذریعے کروائی گئی ہو یا اگر ازدواجی زندگی میں تشدّد ہوا ہو تو فوراً طلاق مل سکتی ہے۔

تمام بچوں میں سے تقریباً 75 فیصد ماں اور باپ دونوں کے ساتھ رہتے ہیں۔ طلاق کے بعد ماں اور باپ دونوں بچے کی نگہداشت کا فرض بھی رکھتے ہیں اور حق بھی۔

بہت سے لوگ شادی کیے بغیر کچھ عرصہ اکٹھے رہنے کا انتخاب کرتے ہیں۔ بغیر شادی کیے اکٹھے رہنے والوں کو خود بخود ایک دوسرے کے حوالے سے وہی مالی یا قانونی حقوق اور فرائض نہیں مل جاتے جو شادی شدہ لوگوں کو حاصل ہیں۔ اس لیے کئی لوگ وکیل کے پاس جا کر معاہدۂ وراثت یا رشتہ ٹوٹنے کی صورت میں اثاثوں کی تقسیم کا معاہدہ تیار کروا لیتے ہیں۔

آپس میں بات کریں

  • خاندان کیا ہوتا ہے؟
  • لوگوں کے اکٹھے زندگی گزارنے کی مختلف صورتوں پر بات کریں۔
  • ناروے میں اور اپنے وطن میں افرادˏخانہ کی تعداد پر بات کریں۔ اس سے مختلف معاشروں کے بارے میں کیا پتہ چلتا ہے؟ ملکی باشندوں کی زندگی پر اس کے کونسے سماجی اور معاشی اثرات ہو سکتے ہیں؟
  • یہ بات چیت کریں کہ طلاق لینے والے والدین اپنے بچوں کا بہت اچھا خیال کیسے رکھ سکتے ہیں۔
  • آپس میں بات کریں کہ بہت سے لوگ کیوں شادی کیے بغیر اکٹھے رہنے کا انتخاب کرتے ہیں۔

اینا اور مورٹن میاں بیوی ہیں اور ان کے دو چھوٹے بچے ہیں۔ بچے بارنے ہاگے جاتے ہیں اور اینا اور مورٹن دونوں کل وقتی ملازمت کرتے ہیں۔ انہوں نے حال ہی میں اینا کے والدین کے گھر کے قریب مکان خریدا ہے۔ اس مکان کی قیمت زیادہ تھی اس لیے انہوں نے بینک سے زیادہ قرض لیا۔ اس کے علاوہ ان دونوں پر تعلیمی قرض بھی ہے اور گاڑی کا قرض بھی۔ دونوں تھکے ہوئے ہیں۔ وہ اکثر اس بارے میں لڑتے ہیں کہ گھر کا کام کون کرے گا اور وہ اخراجات کیسے پورے کریں گے۔ ایک زوردار لڑائی کے دوران اینا ایکدم بول اٹھی: "اب میں اور نہیں برداشت کر سکتی۔ مجھے طلاق چاہیے!"

  • اینا اور مورٹن کی صورتحال پر آپس میں بات کریں۔ وہ اپنی روزمرہ زندگی آسان بنانے کے لیے کیا کر سکتے ہیں؟
  • اگر اینا اور مورٹن طلاق کا فیصلہ کریں تو ان کے خاندان پر اس کے کیا اثرات ہوں گے؟
Frustrert mor og lite barn. Foto
GettyImages

درست جواب چنیں

افرادˏخانہ (ہاؤس ہولڈ) سے کیا مراد ہے؟

درست جواب چنیں

ناروے میں ایک اوسط گھر میں افرادˏخانہ کی تعداد کیا ہوتی ہے؟

درست جواب چنیں

جب ایک شادی شدہ جوڑے کا بچہ پیدا ہو تو سرپرستانہ ذمہ داری کس کو ملتی ہے؟

درست یا غلط ہونے کی نشاندہی کریں

یہ بیانات پڑھیں۔ کیا درست ہے؟ کیا غلط ہے؟

آج شادی کرنے والوں میں سے تقریباً 40 فیصد کی آگے چل کر طلاق ہو جانے کا امکان ہے۔
ضروری ہے کہ شادی کرنے والوں کی عمر 16 سال سے زیادہ ہو اور وہ اپنی مرضی سے شادی کریں۔
ناروے میں ایک ہی جنس کے افراد کا شادی کرنا قانونی ہے اور 2009 سے ایسا ہی ہے۔
تین سال تک علیحدگی برقرار رہنے کے بعد ہی طلاق حاصل کی جا سکتی ہے۔
ناروے میں فی عورت بچوں کی اوسط تعداد 3 ہے۔

درست یا غلط ہونے کی نشاندہی کریں

یہ بیانات پڑھیں۔ کیا درست ہے؟ کیا غلط ہے؟

ناروے میں ہر سال تقریباً 20000 جوڑے شادی کرتے ہیں۔
اگر ایک شادی شدہ جوڑا قرض لے تو قرض کی ذمہ داری مرد پر ہوتی ہے۔
آج شادی کرنے والے ہر 10 افراد میں سے تقریباً 4 کی مستقبل میں طلاق ہو جانے کا امکان ہے۔
اگر شادی کیے بغیر بچہ پیدا ہو جائے تو ماں کو سرپرستانہ ذمہ داری ملتی ہے۔
اگر ازدواجی زںدگی میں تشدّد ہوا ہو تو فوراً طلاق مل سکتی ہے۔