Doğa ve doğal kaynaklar

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Se filmen

Videoen består av 20 klipp. Det første klippet viser en foss i en skog. Deretter vises ni klipp av hvordan naturen beriker Norge som nasjon: vi bruker vann til vannkraft, vind til vindkraft, vi fisker fisk og henter ut olje på oljeplattformer. De resterende ti klippene viser eksempler på hvordan naturen beriker livene våre: vi kan padle kajakk på vannet, sykle sykkeltur i fjellet, plukke sopp i skogen og gå tur med hunden ved et vakkert vann.

Forslag til spørsmål

Hvordan bruker du naturen i Norge? Hvordan brukte du naturen i hjemlandet ditt?
Hva er forskjellen på naturen i Norge og naturen i hjemlandet ditt?
Hvilke naturressurser har Norge? Hvilke naturressurser har hjemlandet ditt?
Hva synes du er viktig å tenke over når vi bruker naturen?
Hva liker du med å være i naturen? Hva liker du ikke?

Snakk sammen

Læreren må kjenne til naturressurser og bruken av disse i deltakernes hjemland.

Bruk av naturen er ulik fra land til land og fra kultur til kultur. Snakk gjerne om hvordan deltakerne er vant til å bruke naturen. Er det vanlig å gå på tur? Hvorfor? Hvorfor ikke? Snakk også om nordmenns forhold til naturen og hvor vanlig det er å gå tur på fritiden. Snakk gjerne om ordspråket «Det finnes ikke dårlig vær, bare dårlige klær.» Er alle enige i dette?

Tips til undervisninga

Sjå filmen

Videoen er sett saman av 20 klipp. Det første klippet viser ein foss i ein skog. Så kjem ni klipp som viser korleis naturen gjer Noreg til ein rikare nasjon: vi brukar vatn til vasskraft, vind til vindkraft, vi fiskar, og vi utvinn olje på oljeplattformer. Dei siste ti klippa viser døme på korleis naturen gjer liva våre rikare: vi kan padle kajakk på vatnet, sykle på tur i fjellet, plukke sopp i skogen og gå ein tur med hunden ved eit vakkert vatn.

Framlegg til spørsmål

Korleis brukar du naturen i Noreg? Korleis brukte du naturen i heimlandet ditt?
Kva er skilnaden på naturen i Noreg og naturen i heimlandet ditt? Kva for naturressursar har Noreg?
Kva for naturressursar har heimlandet ditt? Kva synest du er viktig å tenkje over når vi brukar naturen?
Kva likar du med å vere i naturen? Kva likar du ikkje?

Snakk saman

Læraren må kjenne til kva naturressursar deltakarane sine heimland har og korleis desse ressursane blir brukte.

Det varierer frå land til land og frå kultur til kultur korleis ein brukar naturen. Snakk gjerne om korleis deltakarane er vane med å bruke naturen. Er det vanleg å gå på tur? Kvifor? Kvifor ikkje? Snakk òg om nordmenn sitt forhold til naturen og kor vanleg det er å gå tur i fritida. Snakk gjerne om ordspråket «Det finst ikkje dårleg vêr, berre dårlege klede.» Er alle samde i dette?

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

bruke kunnskap om hvilke konsekvenser bruk og misbruk av ressurser har for et bærekraftig miljø og samfunn

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Video

Filmi seyret

Doğa ve doğal kaynaklar

Et vannkraftverk. En stor demning ved en bred foss. Foto
GettyImages

Norveç son yüzyılda dünyanın en zengin ülkelerinden biri haline gelmiştir. Bu zenginliğin temeli, zengin doğal kaynaklar ve Norveç'teki insanların bunları nasıl kullanmayı öğrenmiş olmasıdır. Norveç'teki doğal kaynaklar her şeyden önce balıklar, ormanlar ve petroldür. Ayrıca nehirlerde ve şelalelerde elektrik enerji üretiminde kullanılan bol miktarda su vardır. Son yıllarda rüzgar türbini kullanılarak elektrik enerji üretilmeye de başlanmıştır.

Norveç'te ilk petrol keşfi 1960'ların sonlarında Kuzey Denizi'nde gerçekleşmiştir. Petrol, Norveç ekonomisi için büyük önem taşımıştır.

Norveç, doğal kaynaklara dayalı birçok mal ihraç etmektedir. Önemli bir ihracat kalemi metallerdir, özellikle de alüminyumdur. Metal endüstrisi çok fazla elektrik enerjisine ihtiyaç duyar ve hidroelektrik, büyük miktarlarda metal üretmeyi mümkün kılmıştır. Balık da Norveç'in önemli bir doğal kaynağıdır. Birçok ülkeye balık ihraç etmekteyiz ve ihracat yıldan yıla artmaktadır. Norveç'te çok fazla orman vardır. Kerestenin bir kısmı işlenmektedir. Kereste, başka şeylerin yanı sıra kağıt ve inşaat malzemeleri yapmak için kullanılır. Bazı keresteler de ihraç edilmektedir.

GettyImages
GettyImages

Doğa ve açık havada yaşam

Doğanın kendisi de bir kaynaktır. Turistler, fiyortları ve gece yarısı güneşini görmek için dünyanın her yerinden gelmektedir. Norveç'te yaşayan birçok insan doğada rahatlamayı ve yeniden güç toplamayı sever. Norveç'te nerede yaşarsak yaşayalım, doğaya kısa bir yolumuz vardır ve herkes istediği yere gidebilir. Buna serbest erişim hakkı (allemannsretten) nedir. Açık arazide (plaj, bataklık, orman ve dağlarda) her yeri yürüyerek ve kayakla gezebilir ve istediğimiz yerde konaklayabiliriz. Geceyi açık havada geçirebilir veya çadır kurabiliriz, ancak bir eve veya kulübeye 150 metreden daha yakın olamayız. Aynı yerde iki günden fazla kalmak istiyorsak arazi sahibinden izin istemeliyiz.

Serbest erişim hakkını kullandığımızda yükümlülüklerimiz de vardır. Hayvanlara ve doğaya zarar vermemeliyiz. Arkamızı toplamalıyız ve arkamızda çöp bırakmamalıyız. Ayrıca ateş yakma konusunda da dikkatli olmalıyız. 15 Nisan - 15 Eylül tarihleri ​​arasında ormanda veya orman yakınında ateş yakmak yasaktır. Tek kullanımlık ızgaralar kullanabiliriz ama dikkatli olmalıyız.

Çoğu yerde böğürtlen, mantar ve çiçek toplayabiliriz. Birçok Norveçli boş zamanlarında balık tutar veya avlanır. Nehirlerde ve göllerde balık tutmak için genellikle bir balık tutma ruhsatı almanız gerekir.

En elg står på en gresslette ved skogen og ser mot kamera. Foto
Utstrakt hånd med blåbær og molte. Foto
Kajakker og telt ved en fjord. Foto
Far og sønn fisker. Foto
GettyImages

Birlikte konuşun

  • Kendi ülkende hangi doğal kaynaklar var ve bunlar nasıl kullanılıyor?
  • Petrol üretimi ve rüzgar enerjisinin artıları ve eksileri hakkında konuşun.
  • Serbest erişim hakkı hakkında konuşun. Bildiğin ülkelerde benzer yasalar var mı?
VIndmøller og bølger ved kysten. Foto.
GettyImages

Doğru cevabı seç

Norveç en çok ne ihraç etmektedir?

Doğru cevabı seç

Doğada kişinin istediği yere gitme hakkına ne deriz?

Doğru cevabı seç

Doğada gezerken kişinin hangi yükümlülükleri vardır?

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Son yüz yılda, Norveç dünyanın en zengin ülkelerinden biri haline geldi.
Norveç'teki doğal kaynaklar öncelikle yosun, deniz yosunu ve kömürdür.
Norveç'teki nehirlerde ve şelalelerde elektrik enerjisi üretiminde kullanılabilecek bol miktarda su vardır.
Son yıllarda Norveç'te rüzgar türbinleri yardımıyla elektrik enerjisi üretilmektedir.
Bol miktarda balık ve alüminyum ithal ediyoruz.

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Norveç'e gelen birçok turist fiyortları ve gece yarısı güneşini görmek istemektedir.
Norveç'te yaşarken doğaya ulaşmak için genellikle uzun bir yolculuk yapılması gerekir.
Plaj, bataklık, orman ve dağlara açık arazi denir.
Eve veya kulübeye 150 metreden daha yakın yere çadır kuramayız.
15 Nisan-15 Eylül tarihleri ​​arasında ormanda ateş yakmak yasaktır.

Resmi tıkla

Resimdeki doğru yere tıkla. 15 Nisan - 15 Eylül tarihlerinde ormanda veya ormanın yakınında ne yapamayız?

choice-image