İş hayatındaki kanunlar ve düzenlemeler

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Det er regjeringen som foreslår lover og lovendringer, men Stortinget som vedtar dem. Siden det er folket som gjennom demokratiske valg velger hvilke partier som har flertall på Stortinget, kan man si at det egentlig er folket som bestemmer lover og regler.

Lover og regler for arbeidslivet har endret seg og utviklet seg over lang tid. Fagforeningene har jobbet for saker som regulering av arbeidstid, ferie, forbud mot barnearbeid, sikkerhet på arbeidsplasser, osv. Noen av disse sakene har kostet lange kamper, streiker m. m., mens andre lover kommer som en naturlig utvikling av samfunnet.

I Norge har vi lover og regler som gir arbeidstakere godt vern. Det er viktig å snakke om at selv om lovene beskytter, legger de også et ansvar på hver enkelt arbeidstaker. Alle må følge de vedtatte reglene. Dette er som regel ikke noe problem, siden det norske samfunnet både er regelstyrt og preget av stor tillit mellom befolkning og styresmakter.

Tips til undervisninga

Det er regjeringa som gjer framlegg om lover og lovendringar, men Stortinget som vedtek dei. Sidan det er folket som gjennom demokratiske val vel kva for parti som har fleirtal på Stortinget, kan ein seie at det eigentleg er folket som fastset lover og reglar.

Lovene og reglane for arbeidslivet har endra og utvikla seg over lang tid. Fagforeiningane har jobba for saker som regulering av arbeidstid, ferie, forbod mot barnearbeid, tryggleik på arbeidsplassen osv. Nokre av desse sakene har kosta lange kampar, streikar m.m., medan andre lover kjem som ei naturleg utvikling av samfunnet.

I Noreg har vi lover og reglar som gjev arbeidstakarar godt vern. Det er viktig å snakke om at sjølv om lovene gjev vern, legg dei òg eit ansvar på kvar einskild arbeidstakar. Alle må følgje dei reglane som er vedtekne. Dette er som regel ikkje noko problem, sidan det norske samfunnet både er regelstyrt og prega av stor tillit mellom folket og styresmaktene.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på rettigheter og plikter man har som arbeidstaker, knyttet til for eksempel fagorganisering, medbestemmelse og arbeidsmiljø

Kjerneelement

Demokratiforståelse og deltakelse
Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet

İş hayatındaki kanunlar ve düzenlemeler

Seks personer i en sirkel på en arbeidsplass. Noen sitter og noen står. De er glade og diskuterer noe. En person rekker opp hånda. Bildet illustrerer medbestemmelse på arbeidsplassen og et godt arbeidsmiljø. Foto
GettyImages

İş hayatında işverenlerin ve çalışanların uyması gereken yasa, kural ve sözleşmelerimiz vardır. Storting'deki politikacılar yasaları geçirirken, işverenler ve çalışanlar kendi kuruluşları aracılığıyla anlaşmalar üzerinde anlaşırlar. Kanunlar tüm işverenler ve çalışanlar için geçerliyken, sözleşmeler ise anlaşmaları yapan belirli sektörler için geçerlidir.

Çalışma Ortamı Yasası

Tüm işverenler ve çalışanlar Çalışma Ortamı Yasası'na uymalıdır. Kanun, başka şeylerin yanı sıra, şu hususlara değinmektedir:

  • işe alımlar ve sözleşmeler
  • çalışma zamanı
  • işten devamsızlık
  • sağlık, emniyet ve çevre (SEÇ) çalışması

İş yerindeki çalışma ortamının ana sorumlusu işverendir, çalışanın ise şu yükümlülükleri vardır;

  • iyi bir çalışma ortamı oluşturmaya yardımcı olmak
  • çalışma ortamını daha iyi hale getirmek için alınan önlemlere katılmak ve bunları uygulamak
  • işletmede organize edilen koruma ve çevre çalışmalarına katılmak

Yıllık İzin Yasası

Yıllık İzin Yasası, başka hususların yanı sıra, şu konulara değinmektedir:

  • kişinin ne kadar yıllık izin hakkı vardır
  • yıllık izin ne zaman kullanılacaktır
  • işten çıkış döneminde yıllık izin kullanımı
  • yıllık izin sırasında hastalanma
  • yıllık izin ücreti
  • Norveç'te çalışanların her yıl dört hafta + bir gün izin hakkı vardır, ancak birçoğunun izni beş haftadır.
  • Yıllık izindeyken maaş almayız, ancak yıllık izin ücreti alırız.
  • Yıllık izin ücretimizin ne kadar olacağı, bir önceki yıl ne kadar kazandığımıza bağlıdır.

Birlikte konuşun

  • Norveç'te çalışma hayatını düzenleyen yasaları kim yaptı?
  • Kurallar nasıl ortaya çıktı?
  • Hem işverenlerin hem de çalışanların yasaları ve kuralları bilmesi neden önemlidir?
  • Yasalar ve kurallar özgürlük mü yoksa kısıtlama mı getiriyor?

Doğru cevabı seç

Çalışma Ortamı Yasası'na kimler uymak zorundadır?

Doğru cevabı seç

Çalışma yılı içerisinde Norveç'te ne kadar süre izin kullanma hakkınız var?

Cümleyi tamamla

Yıllık izin ücretimizin ne kadar olacağı şu hususa bağlıdır;

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Yıllık İzin Yasası, başka şeylerin yanı sıra kişinin izin ücretini ve ne kadar izin hakkı olduğunu belirtir.
Kanun ve anlaşma şeydir.
Çalışma Ortamı Yasası, başka hususların yanı sıra, yıllık izin sırasında hastalanma ve iznin ne zaman kullanılabileceği hakkındadır.
Kanunları sendikalar belirler.
İş yerindeki çalışma ortamının ana sorumluluğu işverene aittir.

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Çalışan, iyi bir çalışma ortamı oluşturmakla yükümlüdür.
İş verenler ve çalışanlar, kuruluşları aracılığıyla sözleşmeler üzerinde anlaşırlar.
Çalışanların hiçbir yükümlülüğü yoktur.
Çalışma Ortamı Yasası, başka hususların yanı sıra, çalışma saatlerine, işe alımlara ve sözleşmelere değinir.
Kanunlar tüm işverenler ve çalışanlar için geçerlidir.