Refah devleti

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Snakk sammen

Start med å snakke om hva mennesker trenger og hva som må være på plass for at vi skal leve gode liv (mat, bolig, helse, familie, jobb, utdanning, penger osv.).

Definer velferd: vel = bra, god og ferd = reise Velferd betyr en god reise gjennom livet.

Hvilke behov blir dekket av velferdsgoder i det norske samfunnet?
Hvordan finansieres velferdsgodene i Norge? Se på sammenhengen mellom skatt, avgifter og velferdsgoder.

Utforsk

Mange av velferdsordningene (sykepenger, dagpenger, sosialhjelp, alderspensjon, uførepensjon, barnetrygd o.a.) blir fovaltet av Nav, som til sammen forvalter en tredjedel av statsbudsjettet.

Lover og regler avgjør hvordan Nav disponerer midlene til de ulike velferdsordningene. Det er ikke slik at hver enkelt saksbehandler tar avgjørelser etter sitt eget hode.

Tips til undervisninga

Snakk saman

Start med å snakke om kva menneske treng og kva som må vere på plass for at vi skal leve gode liv (mat, bustad, helse, familie, jobb, utdanning, pengar osv.).

Definer velferd: vel = bra, god og ferd = reise. Velferd tyder ei god reise gjennom livet.

Kva behov blir dekte av velferdsgode i det norske samfunnet?
Korleis blir dei norske velferdsgoda finansierte? Sjå på samanhengen mellom skatt, avgifter og velferdsgode.

Utforsk

Mange av velferdsordningane (sjukepengar, dagpengar, sosialhjelp, alderspensjon, uførepensjon, barnetrygd o.a.) blir forvalta av Nav, som til saman forvaltar ein tredel av statsbudsjettet.

Lover og reglar avgjer korleis Nav disponerer midlane til dei ulike velferdsordningane. Det er ikkje slik at kvar einskild sakshandsamar tek avgjerder etter sitt eige hovud.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på hva skattefinansiert velferd innebærer

Kjerneelement

Individ og fellesskap
Demokratiforståelse og deltakelse

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Utforsking

Refah devleti

Norveç, eş değerlilik fikri üzerine kurulmuş bir refah toplumudur. Bu, tüm insanların eşit derecede önemli olduğu ve herkesin iyi bir yaşam sürme fırsatına sahip olması gerektiği anlamına gelir. Devlet ve belediyeler, halka refah devleti hizmetlerinin sunulması hususunda ana sorumluluğa sahiptirler. Norveç'i bir refah devleti olarak adlandırıyoruz.

Refah devleti kendiliğinden oluşmaz. Norveç refah devleti, son yüz yılda sırayla getirilen düzenlemelerle inşa edilmiştir. Bütün düzenlemelerin devlete maliyeti çok büyüktür. Hangi düzenlemelere sahip olmamız gerektiğine siyasetçiler karar verirler. Dolayısıyla düzenlemeler hem iktidarın hangi partide olduğuna göre hem de toplumun ekonomisine göre değişebilir.

Bir refah devleti, mümkün olduğu kadar çok insanın çalışmasına ve vergi ödemesine bağlıdır. Çoğu insan da kendi geçimini sağlamayı ve bağımsız olmayı sever. Ancak refah devleti ihtiyacı olanlara mali yardımda bulunabilir.

Refah düzenlemelerine örnekler:

  • hastalık halinde ücret alma
  • işsizlik yardımı
  • ülkeye yeni gelenler için entegrasyon desteği
  • ücretsiz okul
  • hastaneye ücretsiz yatırılma
  • çocuk yardımı

Refah devleti hizmetlerinin kullanımı büyük ölçüde güvene dayalıdır. Devlet ve vatandaşları birbirlerine güvenirler. Vatandaşlar, devletin gerektiğinde yardım ettiğine, devlet ise vatandaşların refah yardımlarını kötüye kullanmadığına itimat eder.

Nav

Norveç'teki tüm belediyelerin bir Nav-şubesi vardır. İşe başlamak adına yeterlilik kazanmak için desteğe ihtiyacımız olursa, veya hastalık dönemlerinde veya hayatımızdaki diğer zor dönemlerde mali yardıma ihtiyacımız olursa, NAV şubesinden yardım alabiliriz. Bunun dışında Nav, Norveç'teki tüm sosyal güvenlik düzenlemelerinden sorumludur. Ayrıca Nav, başka yardımların yanı sıra, sosyal yardımlardan, işsizlik yardımından, hastalık yardımından, emekli maaşlarından, çocuk parasından ve çocuk bakım parasından sorumludur.

Nav, devlet bütçesinin yaklaşık üçte birini yönetmektedir ve yaklaşık yirmi iki bin çalışanı bulunmaktadır.

Refah toplumu istihdam yaratır

Bir refah toplumunun çok sayıda çalışana ihtiyacı vardır. Bugün Norveç'te çalışanların yaklaşık yüzde otuzu kamu sektöründe çalışmaktadır. Norveç refah toplumunun işlemesi için birçok farklı meslek grubuna ihtiyaç vardır.

İşte bazı örnekler:

  • öğretmenler, ofis personeli, temizlik personeli ve okuldaki diğer çalışanlar
  • hastanelerde ve huzurevlerindeki doktorlar, hemşireler, sağlık çalışanları, ofis personeli, temizlik personeli ve diğer çalışanlar
  • Nav'daki dosya sorumluları, ofis çalışanları ve diğer çalışanlar

Birlikte konuşun

  • Eş değerlilik nedir? Refah nedir? İyi bir hayat nedir?
  • Norveç toplumundaki refah hizmetlerini tartışın.
  • Nav'ın Norveç refah devleti için önemi hakkında konuşun.
  • Nav, Norveç devlet bütçesinin üçte birini yönetmektedir. Bu, Norveç refah devleti hakkında ne anlatmaktadır? Para nereden geliyor?
Lege sjekker blodtrykk. Foto.
AdobeStock
Illustrasjon, fire personer sitter på stabler av mynter.
AdobeStock

Doğru cevabı seç

Norveç'te halka refah hizmetlerini sunmanın ana sorumluluğu kimdedir?

Doğru cevabı seç.

Hangileri refah düzenlemeleri örneğidir? Birden fazla cevap seçilebilir.

Doğru cevabı seç

Nav'ın görevleri nelerdir? Birden fazla cevap doğrudur.

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Nav, Norveç'teki tüm sosyal güvenlik düzenlemelerinden sorumludur.
Norveç'te üç Nav şubesi vardır. Biri Oslo'da, biri Trondheim'de, biri de Bergen'de.
Norveç'te çalışanların yaklaşık yarısı kamu sektöründe çalışmaktadır.
Refah hizmetlerinin kullanımı büyük ölçüde güvene dayalıdır.
Bir refah devleti, mümkün olduğu kadar çok insanın çalışmasına ve vergi ödemesine bağlıdır.

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Bir refah devletinde, orada yaşayanlara ücretsiz ev ve yiyecek verilir.
Nav şubesinde, bir işe girmek adına yeterlilik sahibi olmak için desteğe ihtiyacımız olursa yardım alabiliriz.
Hangi düzenlemelere sahip olacağımıza siyasetçiler karar verir.
Norveç'teki refah hizmetleri, anayasa değiştirilmeden değiştirilemez.
Refah devleti, ihtiyacı olanlara mali yardım sağlayabilir.

Doğru resmi seç

Kamu sektöründe sıklıkla hangi meslekleri buluruz? Birden fazla cevap seçilebilir.