Nhà nước phúc lợi

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Snakk sammen

Start med å snakke om hva mennesker trenger og hva som må være på plass for at vi skal leve gode liv (mat, bolig, helse, familie, jobb, utdanning, penger osv.).

Definer velferd: vel = bra, god og ferd = reise Velferd betyr en god reise gjennom livet.

Hvilke behov blir dekket av velferdsgoder i det norske samfunnet?
Hvordan finansieres velferdsgodene i Norge? Se på sammenhengen mellom skatt, avgifter og velferdsgoder.

Utforsk

Mange av velferdsordningene (sykepenger, dagpenger, sosialhjelp, alderspensjon, uførepensjon, barnetrygd o.a.) blir fovaltet av Nav, som til sammen forvalter en tredjedel av statsbudsjettet.

Lover og regler avgjør hvordan Nav disponerer midlene til de ulike velferdsordningene. Det er ikke slik at hver enkelt saksbehandler tar avgjørelser etter sitt eget hode.

Tips til undervisninga

Snakk saman

Start med å snakke om kva menneske treng og kva som må vere på plass for at vi skal leve gode liv (mat, bustad, helse, familie, jobb, utdanning, pengar osv.).

Definer velferd: vel = bra, god og ferd = reise. Velferd tyder ei god reise gjennom livet.

Kva behov blir dekte av velferdsgode i det norske samfunnet?
Korleis blir dei norske velferdsgoda finansierte? Sjå på samanhengen mellom skatt, avgifter og velferdsgode.

Utforsk

Mange av velferdsordningane (sjukepengar, dagpengar, sosialhjelp, alderspensjon, uførepensjon, barnetrygd o.a.) blir forvalta av Nav, som til saman forvaltar ein tredel av statsbudsjettet.

Lover og reglar avgjer korleis Nav disponerer midlane til dei ulike velferdsordningane. Det er ikkje slik at kvar einskild sakshandsamar tek avgjerder etter sitt eige hovud.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på hva skattefinansiert velferd innebærer

Kjerneelement

Individ og fellesskap
Demokratiforståelse og deltakelse

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Utforsking

Nhà nước phúc lợi

Na Uy là một xã hội phúc lợi được xây dựng trên ý tưởng bình đẳng. Điều này có nghĩa là mọi người đều quan trọng như nhau, và mọi người đều có cơ hội để có một cuộc sống tốt đẹp. Nhà nước và các công xã địa phương có trách nhiệm chính để cung ứng các lợi ích phúc lợi cho người dân. Chúng ta gọi Na Uy là một nhà nước phúc lợi.

Nhà nước phúc lợi không phải là đương nhiên mà có. Nhà nước phúc lợi tại Na Uy đã được xây dựng từng bước một trong nhiều thế kỷ qua. Nhà nước dùng rất nhiều tiền vào tất cả các giải pháp này. Các chính khách quyết định chúng ta nên có những giải pháp nào. Do đó, các giải pháp này có thể thay đổi, tuỳ theo các đảng phái nắm giữ quyền hành lẫn theo nền kinh tế trong xã hội.

Một nhà nước phúc lợi phụ thuộc vào việc càng có nhiều người đi làm và đóng thuế càng tốt. Hầu hết mọi người cũng thích tự lo liệu cho bản thân và không lệ thuộc vào ai. Nhưng nhà nước phúc lợi có thể phụ giúp tài chính cho những ai cần đến.

Thí dụ về các giải pháp phúc lợi:

  • lương bổng khi ốm đau
  • trợ cấp thất nghiệp
  • phụ cấp khi tham dự chương trình dẫn nhập
  • trường học miễn phí
  • nằm bệnh viện miễn phí
  • trợ cấp trẻ em

Việc dùng các lợi ích phúc lợi phần lớn được dựa vào sự tin tưởng. Nhà nước và người dân tin tưởng lẫn nhau. Người dân tin tưởng vào việc nhà nước sẽ giúp đỡ khi cần thiết, và nhà nước tin tưởng rằng người dân không lạm dụng các lợi ích phúc lợi.

Văn phòng đặc trách về việc làm và phúc lợi (Nav)

Tất cả các công xã địa phương ở Na Uy đều có văn phòng Nav. Tại văn phòng Nav, chúng ta có thể được phụ giúp nếu cần sự hỗ trợ để nâng cao khả năng hầu có thể đi làm, hoặc nếu cần phụ giúp tài chính trong thời gian ốm đau hoặc những giai đoạn khó khăn khác trong cuộc sống. Ngoài ra, Nav còn có trách nhiệm về tất cả các giải pháp an sinh ở Na Uy. Nav cũng có trách nhiệm về phụ giúp xã hội, trợ cấp thất nghiệp, tiền bịnh, lương hưu, trợ cấp trẻ em và trợ cấp cho trẻ em từ 1 đến 2 tuổi không đi vườn trẻ.

Nav điều hành khoảng một phần ba ngân sách quốc gia, và có khoảng hai mươi hai ngàn nhân viên.

Xã hội phúc lợi tạo ra công ăn việc làm

Một xã hội phúc lợi cần nhiều người đi làm. Khoảng 30% số người đi làm ở Na Uy hiện làm việc tại các công sở. Để xã hội phúc lợi Na Uy có thể hoạt động được, cần phải có nhiều nhóm ngành nghề khác nhau.

Dưới đây là một số thí dụ:

  • giáo viên, nhân viên văn phòng, nhân viên vệ sinh và các nhân viên khác ở trường học
  • bác sĩ, y tá, nhân viên y tế, nhân viên văn phòng, nhân viên vệ sinh và các nhân viên khác tại bệnh viện và viện dưỡng lão
  • nhân viên phụ trách hồ sơ, nhân viên văn phòng và các nhân viên khác tại Nav

Cùng thảo luận

  • Bình đẳng là gì? Phúc lợi là gì? Cuộc sống tốt đẹp là gì?
  • Thảo luận về các lợi ích phúc lợi trong xã hội Na Uy.
  • Cùng nhau nói về tầm quan trọng của Nav đối với nhà nước phúc lợi tại Na Uy.
  • Nav điều hành 1/3 ngân sách quốc gia Na Uy. Việc này nói lên điều gì về nhà nước phúc lợi Na Uy? Số tiền này từ đâu ra?
Lege sjekker blodtrykk. Foto.
AdobeStock
Illustrasjon, fire personer sitter på stabler av mynter.
AdobeStock

Chọn đúng hay sai

Ai là người có trách nhiệm chính trong việc cung ứng các lợi ích phúc lợi cho người dân tại Na Uy?

Chọn câu trả lời đúng

Thí dụ về các giải pháp phúc lợi là gì? Có thể có nhiều câu trả lời.

Chọn câu trả lời đúng

Các nhiệm vụ của Nav là gì? Có nhiều câu trả lời đúng.

Chọn đúng hay sai

Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?

Nav có trách nhiệm về tất cả các giải pháp an sinh tại Na Uy.
Có ba văn phòng Nav tại Na Uy. Một ở Oslo, một ở Trondheim và một ở Bergen.
Khoảng phân nửa số người đi làm ở Na Uy hiện làm việc tại các công sở.
Việc dùng các lợi ích phúc lợi phần lớn được dựa vào sự tin tưởng.
Một nhà nước phúc lợi phụ thuộc vào việc càng có nhiều người đi làm và đóng thuế càng tốt.

Chọn đúng hay sai

Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?

Trong một nhà nước phúc lợi, người dân nhận được nhà ở và thực phẩm miễn phí.
Tại văn phòng Nav, chúng ta có thể được phụ giúp nếu cần sự hỗ trợ để nâng cao khả năng hầu có thể đi làm.
Các chính khách quyết định chúng ta nên có những giải pháp nào.
Không thể thay đổi các giải pháp phúc lợi ở Na Uy mà không thay đổi hiến pháp.
Nhà nước phúc lợi có thể phụ giúp tài chính cho những ai cần đến.

Chọn hình đúng

Chúng ta thường thấy những ngành nghề nào tại các công sở? Có thể có nhiều câu trả lời.