Kontrolli shoqëror është termi i përdorur për të përshkruar kuadrin që rrethon sjelljen dhe mënyrën e jetesës së një individi. Për shembull, prindërit vendosin një kuadër rreth jetës së fëmijëve të tyre kur i rritin, dhe shoqëria vendos një kuadër për sjellje të pranueshme përmes rregullave dhe ligjeve të shkruara dhe të pashkruara.

Ndonjëherë, fëmijët, të rinjtë madje edhe të rriturit mund të mendojnë se rregullat që vendos familja e tyre e ngushtë janë shumë të rrepta. Atëherë rregullat perceptohen si të paarsyeshme dhe kontrolli shoqëror shihet si diçka negative. Kuadri që vendosin prindërit ose të afërmit e tjerë të ngushtë, mund të jenë në kundërshtim me kuadrin që shoqëria konsideron si të natyrshëm. Kontrolli shoqëror negativ mund t'i mohojë individit lirinë dhe të drejtën personale për të jetuar një jetë të pavarur. Kontrolli shoqëror negativ mund të pengojë integrimin e fëmijëve dhe të rinjve në shoqërinë norvegjeze.

Merhet është 14 vjeçe dhe shkon në shkollën e mesme të ulët. Kur ishte fëmijë, ajo bënte një jetë të lirë dhe prindërit i vunë disa kufij. Tani që ajo ka hyrë në pubertet, ka vënë re se prindërit e saj janë bërë shumë më të rreptë. Nuk e lejojnë të shkojë në shtëpi me miqtë dhe pas shkolle duhet të vijë direkt në shtëpi. Asaj i është dashur të heqë dorë nga hendbolli, sepse babait nuk i pëlqen të veshë pantallona të shkurtra kur luan. Nëna i kontrollon telefonin çdo natë për të parë se kujt i ka folur dhe kujt i ka dërguar mesazhe.

Vëllai i saj është dy vjet më i madh. Prindërit nuk janë aq të rreptë me të. Merhet është e mërzitur dhe mendon se prindërit nuk kanë më besim tek ajo. A mendojnë ata vërtetë se ajo do të bëjë diçka të gabuar nëse nuk e kontrollojnë se çfarë është duke bërë gjatë gjithë kohës?

Diskutoni situatën e Merhet.

• Si e shohin situatën prindërit e saj?
• Çfarë pasojash mund të ketë ky lloj kontrolli?
• Si mund të përmirësojë Merhet dhe prindërit e saj jetën e tyre të përditshme?

Dy vjet më vonë:
Merhet ka filluar shkollën e mesme të lartë. Jeta e saj është bërë edhe më e vështirë. Ekziston një ndryshim i madh mes jetës së saj të përditshme dhe e asaj të shoqeve të shkollës norvegjeze. Vajzat e tjera të klasës takohen shpesh pas shkollës dhe bëjnë gjëra argëtuese së bashku. Ato flenë në shtëpitë e njëra-tjetrës gjatë fundjavave dhe flasin për modën dhe djemtë. Merhet ndihet gjithnjë e më shumë jashtë komunitetit norvegjez. Edhe pse e do familjen e saj, ajo ndihet e kontrolluar dhe e bllokuar. Ajo ka dëgjuar se ka një këshillues për pakicat në shkollën e saj. A duhet të guxojë dhe të flasë me të?

• Çfarë do t’i këshillonit Merhet të bënte?