ยุคกลางและสหภาพ

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Snakk sammen

Læreren må kjenne til historien i deltakernes hjemland.

Når man snakker om svartedauden, vil det sannsynligvis være nærliggende å snakke om covid-19 og hvordan denne smitten har gått verden rundt. Man kan også snakke om samarbeid om vaksiner og tiltak på tvers av land.

Hent gjerne inn stoff fra leksjonen om religion og religionsfrihet.

Dersom det passer, kan man trekke paralleller til politikk og konflikter i deltakernes hjemland. Hvordan reagerer mennesker på at fremmede makter tar kontrollen i landet?

Tips til undervisninga

Snakk saman

Læraren må kjenne til historia til deltakarane sine heimland.

Når ein snakkar om svartedauden, vil det sannsynlegvis vere nærliggjande å snakke om covid-19 og korleis denne smitta har gått verda rundt. Ein kan òg snakke om samarbeid om vaksinar og ulike tiltak på tvers av land.

Hent gjerne inn stoff frå leksjonen om religion og religionsfridom.

Dersom det passar, kan ein dra parallellar til politikk og konfliktar i heimlanda til deltakarane. Korleis reagerer menneske på at framande makter tek kontrollen i landet?

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på noen av de viktigste historiske hendelsene og prosessene som har dannet grunnlaget for framveksten av demokratiet i Norge  

Kjerneelement

Demokratiforståelse og deltakelse

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet

ยุคกลางและสหภาพ

Olav den Hellige faller på slagmarken. Tegning.
H. Egedius

คริสต์ศาสนามาถึงนอร์เวย์

ไปทางใต้ของยุโรปนั้น คริสต์ศาสนาเป็นศาสนาหลักมานานแล้วก่อนที่จะเข้ามาสู่นอร์เวย์ เมื่อโอลาฟ ฮารัลด์สสันถูกสังหารในการต่อสู้ที่สติกเลสตัดในปี 1030 ลูกชายของเขาขอความช่วยเหลือจากคริสตจักรเพื่อแต่งตั้งให้พ่อของเขาเป็นนักบุญ เกษตรกรที่มีอำนาจและหัวหน้าเผ่าต่างๆก็ค่อยๆหันมานับถือศาสนาคริสต์มากขึ้นเรื่อยๆ เมื่อผู้มีอำนาจเปลี่ยนศรัทธาใหม่ คนธรรมดาหลายคนก็เริ่มทำตาม ในไม่ช้าคริสตจักรก็มีอำนาจมากมาย คนจ่ายภาษีให้คริสตจักร และหลายคนก็ยกที่ดินให้คริสตจักร ศาสนามีอิทธิพลอย่างมากต่อชีวิตของคนธรรมดาทั่วไป

กาฬโรค

En trapp i et trehus. En skummel kvinne som ser ond ut titter opp fra kjelleren. Hun symboliserer pesten. Tegning
Foto: Nasjonalmuseet/Morten Thorkildsen "เพสต้าบนบันได" ภาพเขียนโดย Theodor Kittelsen

ประชากรของนอร์เวย์เพิ่มขึ้นจาก 150,000 คนไปเป็น 400,000 คนระหว่างปี ค.ศ. 1000 ถึง 1300 แม้ว่าจะเกิดการเสียชีวิตและโรคมากมาย ราวครึ่งหนึ่งของทารกเสียชีวิตก่อนอายุครบหนึ่งขวบ และผู้หญิงหลายคนก็เสียชีวิตระหว่างคลอดลูก

เกิดโรคระบาดใหญ่ขึ้นกลางศตวรรษที่ 14 โรคระบาดใหญ่นี้มีชื่อว่ากาฬโรค (ความตายสีดำ) เพราะผู้ที่ติดเชื้อนี้จะเป็นฝีสีฟ้าดำขนาดใหญ่บนร่างกาย เกือบทุกคนที่เป็นโรคนี้เสียชีวิตภายในเวลาเพียงไม่กี่วัน เชื่อกันว่าทั้งโลกมีคนระหว่าง 75 ถึง 200 ล้านคนเสียชีวิตจากการระบาดครั้งนี้ ราวครึ่งหนึ่งของประชากรยุโรปต้องเสียชีวิตลง ราวหนึ่งในสามของประชากรนอร์เวย์ก็เสียชีวิตจากโรคนี้

พลังในมือของโบสถ์ ราชา และขุนนาง

ระหว่างยุคกลาง เกือบทุกคนทำอาชีพเกษตรกรรม ระหว่างยุคไวกิ้งนั้น เกษตรกรเกือบทุกคนมีฟาร์มและที่ดินเป็นของตัวเอง แต่ตอนนี้เกษตรกรเกือบทุกคนต้องจ่ายภาษีให้คริสตจักร ราชา และขุนนาง คนที่ไม่สามารถจ่ายภาษีได้ก็จะถูกริบที่ดิน นั่นก็หมายความว่าคริสตจักร ราชา และขุนนางจะร่ำรวยขึ้นเรื่อยๆ ส่วนคนธรรมดาก็ยากจนลงเรื่อยๆ

เมืองใหญ่แห่งแรกของนอร์เวย์ถูกก่อตั้งขึ้นระหว่างช่วงเวลานี้ เมืองใหญ่ที่สุดคือเบอร์เกน (Bjørgvin), ทรอนด์เฮม (นิดารอส), ออสโล, สตาวังเงร์ และทอนสเบิร์ก

สหภาพ

อิทธิพลของชาวเดนมาร์กต่อนอร์เวย์เพิ่มขึ้นเรื่อยๆตลอดศตวรรษที่ 14 และนอร์เวย์ก็เป็นสมาชิกของสหภาพกับเดนมาร์กและสวีเดนมาตั้งแต่ปี 1397 สหภาพนี้มีราชาคนเดียว ต่อมาสวีเดนถอนตัวออกจากสหภาพ แต่สหภาพระหว่างเดนมาร์กกับนอร์เวย์ก็ยังคงมีอยู่จนถึงปี 1814 สหภาพนี้อยู่ภายใต้การปกครองของเดนมาร์ก กรุงโคเปนเฮเกนเมืองหลวงของเดนมาร์กเป็นศูนย์กลางวัฒนธรรมของสหภาพ และชาวนอร์เวย์ก็อ่านและเขียนภาษาเดนมาร์ก เกษตรกรชาวนอร์เวย์จ่ายภาษีให้กับราชาในกรุงโคเปนเฮเกน และชาวนอร์เวย์ก็ไปศึกษาต่อที่นั่น

โปรเตสแตนต์

Martin Luther i hans fødeby, Eisleben i Tyskland. Han har på seg en kappe og holder en bok. Han ser bestemt ut i lufta. Foto
GettyImages มาร์ติน ลูเธอร์

การปฏิวัติทางศาสนาเริ่มต้นขึ้นในปี 1517 พระชาวเยอรมันมาร์ติน ลูเธอร์ท้าทายอำนาจของคริสตจักรคาทอลิก มีผู้คนมากขึ้นเรื่อยๆเริ่มสนับสนุนมาร์ติน ลูเธอร์ พวกเขาได้ชื่อว่าโปรเตสแตนต์ (ผู้ประท้วง) เพราะพวกเขาประท้วง ราชาหลายพระองค์ในยุโรปเหนือก็สนับสนุนมาร์ติน ลูเธอร์ ราชาเดนมาร์กเปลี่ยนนิกายเป็นโปรเตสแตนต์ นิกายโปรเตสแตนต์เป็นศาสนาประจำชาติของนอร์เวย์ตั้งแต่นั้นมา จนถึงปี 2012 ระบบคริสตจักรประจำชาติก็ถูกยกเลิก

อภิปรายร่วมกัน

  • ประวัติศาสตร์ช่วงนี้ของประเทศบ้านเกิดของท่านเป็นอย่างไร?
  • กาฬโรคระบาดถึงประเทศของท่านหรือไม่?
  • ท่านเห็นความคล้ายคลึงใดกับช่วงเวลาของเราหรือไม่?
  • ศาสนาเคยมีบทบาทสำคัญต่อชีวิตของผู้คน คริสตจักรเคยมีอำนาจมาก ท่านคิดว่าเรื่องนี้ส่งผลต่อผู้คนอย่างไร? สถานการณ์ปัจจุบันเป็นอย่างไร?
  • ท่านคิดว่าการเข้าร่วมสหภาพกับเดนมาร์กส่งผลต่อคนที่อาศัยอยู่ในนอร์เวย์และการพัฒนาของสังคมนอร์เวย์อย่างไร?
To åpne hender med et trekors. Foto.
GettyImages

เลือกคำตอบที่ถูกต้อง

ประชากรชาวนอร์เวย์เสียชีวิตเป็นสัดส่วนเท่าไหร่จากกาฬโรค?

เลือกคำตอบที่ถูกต้อง

ปีใดที่นอร์เวย์เข้าร่วมสหภาพกับสวีเดนและเดนมาร์ก?

เลือกคำตอบที่ถูกต้อง

พระชาวเยอรมันชื่อมาร์ติน ลูเธอร์ประท้วงอะไรในช่วงเริ่มศตวรรษที่ 16?

เลือกข้อถูกหรือผิด

อ่านข้อความต่อไปนี้ ข้อใดถูกต้อง? ข้อใดผิด?

กาฬโรคระบาดหนักกลางศตวรรษที่ 13
ราวครึ่งหนึ่งของประชากรยุโรปเสียชีวิตจากกาฬโรค
ในยุคกลาง เกษตรกรเกือบทุกคนต้องจ่ายภาษีให้คริสตจักร ราชา และขุนนาง
สหภาพกับเดนมาร์กยังคงมีอยู่จนถึงปี 1905
โปรเตสแตนต์เป็นศาสนาประจำชาตินอร์เวย์จนถึงปี 2012

เลือกข้อถูกหรือผิด

อ่านข้อความต่อไปนี้ ข้อใดถูกต้อง? ข้อใดผิด?

คริสตจักรมีอำนาจมากในนอร์เวย์หลังจากปี 1030
ในยุคกลาง เกือบทุกคนเป็นพรานและชาวประมง
เกือบหนึ่งพันปีก่อน ราวครึ่งหนึ่งของทารกจะเสียชีวิตก่อนอายุครบหนึ่งปี
เบอร์เกนถูกเรียกว่าบียอร์กวินในยุคกลาง เมืองทรอนด์เฮมถูกเรียกว่านิดารอส
ชาวนอร์เวย์อ่านและเขียนภาษาเดนมาร์กตอนที่อยู่ในสหภาพร่วมกับเดนมาร์ก