Orta Çağ ve Birlik Dönemi
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Snakk sammen
Læreren må kjenne til historien i deltakernes hjemland.
Når man snakker om svartedauden, vil det sannsynligvis være nærliggende å snakke om covid-19 og hvordan denne smitten har gått verden rundt. Man kan også snakke om samarbeid om vaksiner og tiltak på tvers av land.
Hent gjerne inn stoff fra leksjonen om religion og religionsfrihet.
Dersom det passer, kan man trekke paralleller til politikk og konflikter i deltakernes hjemland. Hvordan reagerer mennesker på at fremmede makter tar kontrollen i landet?
Lenker
Tips til undervisninga
Snakk saman
Læraren må kjenne til historia til deltakarane sine heimland.
Når ein snakkar om svartedauden, vil det sannsynlegvis vere nærliggjande å snakke om covid-19 og korleis denne smitta har gått verda rundt. Ein kan òg snakke om samarbeid om vaksinar og ulike tiltak på tvers av land.
Hent gjerne inn stoff frå leksjonen om religion og religionsfridom.
Dersom det passar, kan ein dra parallellar til politikk og konfliktar i heimlanda til deltakarane. Korleis reagerer menneske på at framande makter tek kontrollen i landet?
Orta Çağ ve Birlik Dönemi
Hristiyanlık Norveç'e geliyor
Hristiyanlık, Norveç'e gelmeden çok önce Güney Avrupa'daki en yaygın dindi. Ancak Olav Haraldsson 1030'da Stiklestad Savaşı'nda öldürüldüğünde, Olav'ın oğlu, babasını bir aziz yapmak için kilisenin yardımını aldı. Zamanla, güçlü köylülerin ve şeflerin birçoğu Hristiyan oldular. Güç sahibi olanlar inancını değiştirdikçe, giderek daha fazla sıradan insan da aynı şeyi yaptı. Kilise kısa sürede büyük bir güç sahibi oldu. İnsanlar kiliseye vergi ödemek zorundaydı ve birçoğu kiliseye toprağını da verdi. Dinin, sıradan insanların hayatında büyük bir yeri olmuştu.
Kara Veba
Norveç'in nüfusu, pek çok ölüm ve hastalık olmasına rağmen, MS 1000 ile 1300 yılları arasında yüz elli binden yaklaşık dört yüz bine yükselmiştir. Çocukların yaklaşık yarısı bir yaşına gelmeden ölüyordu ve birçok kadın doğum esnasında can veriyordu.
14. yüzyılın ortalarında bir pandemi patlak verdi. Bu pandemiye Kara Veba (Kara Ölüm) adı verildi, zira hastalığa yakalanan insanların vücutlarında büyük, mavimsi siyah çıbanlar oluşuyordu. Enfekte olanların çoğu birkaç gün içinde ölüyordu. Pandemi sebebiyle tüm dünyada yetmiş beş milyon ile iki yüz milyon arasında insanın öldüğü tahmin edilmektedir. Avrupa'da nüfusun yaklaşık yarısı ölmüştür. Norveç'te ise nüfusun üçte biri bu hastalıktan ölmüştür.
Kilise, kral ve soylular güç kazanıyor
Orta Çağ'da çoğu insan çiftçiydi. Viking Çağı'nda, çoğu çiftçi kendi çiftliğine ve toprağına sahipti, ancak artık çoğu çiftçi kiliseye, krala ve soylulara vergi ödemek zorundaydı. Vergiyi ödeyemeyenler toprağını vermek zorundaydı. Böylece kilise, kral ve soylular gitgide zenginleşirken, sıradan insanlar ise daha da yoksullaştılar.
Norveç'teki ilk şehirler bu dönemde kurulmuştur. Bunların en büyükleri Bergen (Bjørgvin), Trondheim (Nidaros), Oslo, Stavanger ve Tønsberg idi.
Birlik
14. yüzyılda Danimarka, Norveç üzerinde giderek daha fazla nüfuz sahibi oldu ve 1397'den itibaren Norveç, Danimarka ve İsveç ile bir birliğin parçası oldu. Birliğin bir tane müşterek kralı vardı. Zamanla İsveç bu birlikten ayrıldı, Danimarka ve Norveç Birliği ise 1814'e kadar sürdü. Politikalar Danimarka'dan yönetiliyordu. Bu birliğin kültürel merkezi Kopenhag'dı ve Norveçliler Danca okuyup yazıyordu. Norveçli çiftçiler Kopenhag'daki krala vergi ödüyor ve Norveçliler öğrenim için Kopenhag'a gidiyorlardı.
Protestanlık
1517'de dini bir ayaklanma başladı. Alman keşiş Martin Luther, Katolik Kilisesi'nin gücünü protesto etti. Martin Luther'in çok sayıda takipçisi oldu. Protesto ettikleri için onlara Protestan denildi. Kuzey Avrupa'daki birçok kral Martin Luther'i destekledi. Danimarka kralı Protestanlığa geçti. Protestanlık, 2012'de devlet kilisesi sistemi kaldırılana kadar Norveç'in resmî diniydi.
Birlikte konuşun
- Bu dönemde senin ülkenin tarihi nasıldı?
- Kara Veba senin ülkene geldi mi?
- Bizim dönemimizle herhangi bir paralellik görebiliyor musun?
- Dinin insanların hayatında büyük bir yeri vardı. Kilisenin çok fazla gücü vardı. Sence bu insanları nasıl etkilemiştir? Bu husus günümüzde nasıldır?
- Sence Danimarka'yla birlik Norveç'teki insanları ve Norveç toplumunun gelişimini nasıl etkilemiştir?
Doğru cevabı seç
Kara Veba sırasında Norveç nüfusunun ne kadarı öldü?
Doğru cevabı seç
Norveç, İsveç ve Danimarka ile olan birliğe hangi yıl katılmıştır?
Doğru cevabı seç
Alman keşiş Martin Luther 16. yüzyılın başında neyi protesto etmiştir?
Doğru mu yanlış mı seç
İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?
Doğru mu yanlış mı seç
İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?