ክርስትና ናብ ኖርወይ ይመጽእ

ክርስትና ናብ ኖርወይ ቅድሚ ምምጽኡ ቅድሚ ነዊሕ እዋን ኣብ ደቡብ ኤውሮጳ ልሙድ ሃይማኖት’ዩ ነይሩ። ኡላቭ ሃራልድሶን ኣብ 1030 ዓ.ም ኣብ ውግእ ስቲክለስታድ ምስ ተቐትለ ግን ወዲ ኡላቭ ነቦኡ ቅዱስ ንምግባር ካብታ ቤተክርስትያን ሓገዝ ረኺቡ። ቀስ ብቐስ ገለ ካብቶም ሓያላት ሓረስቶትን ሓለፍትን ኣመንቲ ክርስትና ኰይኖም። እቶም ስልጣን ዝነበሮም ሰባት እምነቶም ምስ ቀየሩ ብዙሓት ካብቶም ተራ ሰባት’ውን ከምኡ ገይሮም። ቤተክርስትያን ብኡንብኡ ብዙሕ ስልጣን ረኺባ። እቶም ህዝቢ ንቤተክርስትያን ግብሪ ክኸፍሉ ነይሩዎም፡ ብዙሓት ከኣ ንቤተክርስትያን ካብ መሬቶም ሂቦም። ሃይማኖት ኣብ ንቡር ህይወት ተራ ሰባት ዓቢ ቦታ ሒዙ።

ጸሊም ፌራ

ቤተክርስትያን፡ ንጉስን መኳንንትን ስልጣን ረኺቦም

ኣብ ማእከላይ ዘመን መብዛሕትኦም ሰባት ሓረስቶት’ዮም ነይሮም። ኣብ ዘመነ ቪኪንግ መብዛሕትኦም ሓረስቶት ሕርሻኦምን መሬቶምን ባዕሎም ይውንኑዎ’ኳ እንተ ነበሩ ሕጂ ግን መብዛሕትኦም ሓረስቶት ንቤተክርስትያንን ንንጉስን ንመኳንንትን ግብሪ ክኸፍሉ ጀሚሮም። እቶም ግብሪ ክኸፍሉ ዘይከኣሉ ሰባት ድማ መሬቶም ይሕደጉ ነይሮም። ብኸምዚ ኣገባብ ቤተክርስትያን፡ ንጉስን መኳንንትን ክህብትሙ ከለዉ እቲ ተራ ህዝቢ ግን ዝያዳ ደኽዩ።

እተን ናይ መጀመርያ ከተማታት ኖርወይ ኣብቲ ግዜ’ቲ እየን ተመስሪተን። እተን ዝዓበያ በርገን (ብዮርግቪን)፡ ትሮንድሃይም (ኒዳሮስ)፡ ኦስሎ፡ ስታቫንገርን ቶንስበርግን ነይረን።

ሕብረት

ኣብ መበል 14 ክፍለ ዘመን ዴንማርክ ኣብ ኖርወይ ዝያዳ ጽልዋ ኣጥርያ፡ ካብ 1397 ዓ.ም ኣትሒዛ ኸኣ ኖርወይ ምስ ዴንማርክን ሽወደንን ሓቢራ። እቲ ሕብረት ሓደ ናይ ሓባር ንጉስ ነይሩዎ። ድሕሪ ገለ እዋን ሽወደን ካብቲ ሕብረት ስሒባ፡ እቲ ኣብ መንጎ ዴንማርክን ኖርወይን ዝነበረ ሕብረት ግን ክሳዕ ዓመተ 1814 ዓ.ም ቀጺሉ። እቲ ፖለቲካ ብዴንማርክ እዩ ዝምራሕ ነይሩ። ኮፐንሃገን ባህላዊ ማእከል ናይቲ ሕብረት እያ ነይራ፡ ኖርወጃውያን ከኣ ብቋንቋ ዴንማርክ የንብቡን ይጽሕፉን ነይሮም። ኖርወጃውያን ሓረስቶት ነቲ ኣብ ኮፐንሃገን ዝነበረ ንጉስ ግብሪ ይኸፍሉ ነይሮም፡ ንኽመሃሩ ኸኣ ናብ ኮፐንሃገን ይኸዱ ነይሮም።

ፕሮተስታንትነት

• ኣብቲ እዋን’ቲ ኣብ ሃገርካ ዝነበረ ታሪኽ ከመይ ነይሩ፧
• እቲ ጸሊም ፌራ (ሞት) ናብ ሃገርካ ኸ መጺኡ ነይሩዶ፧
• ኣብ’ዚ ግዜና ምስ እዚ ዝመሳሰል ነገር ክትርኢ ትኽእልዶ፧
• ሃይማኖት ኣብ ህይወት ሰባት ዓቢ ቦታ እዩ ነይሩዎ። ቤተክርስትያን ብዙሕ ሓይሊ ነይሩዋ። እዚ ነቶም ሰባት ብኸመይ ዝጸለዎም ይመስለካ፧ ሎሚኸ ከመይ እዩ ዘሎ፧
• እቲ ምስ ዴንማርክ ዝነበረ ሕብረት ነቲ ኣብ ኖርወይ ዝነብር ህዝብን ንምዕባለ ሕብረተሰብ ኖርወይን ብኸመይ ዝጸለዎ ይመስለካ፧