Shkolla e mesme e lartë dhe arsimi i lartë
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Se filmen
Videoen består av 14 klipp som viser aktiviteter og hendelser på videregående skole og universitet/høyskole. Først ser vi ulike arbeidsmåter som blir brukt på videregående: klasseromsundervisning, gruppearbeid, jobbe sammen to og to og plenumsdiskusjon. Så ser vi klipp fra yrkesfaglig utdanning, fra en kjemilab og fra en kunsttime. I den siste delen av filmen ser vi klipp fra universitetet/høyskole: selvstendig arbeid på biblioteket, kollokviegruppe og en forelesning.
Forslag til spørsmål
Hva kan man lære av å gå på videregående, utover det faglige?
Synes du videregående burde vært obligatorisk, slik som grunnskolen er? Hvorfor? Hvorfor ikke?
Hva er det viktig at elevene lærer seg på videregående? Hvilke fag synes du alle videregående skoler burde ha?
Hva kan man lære av å studere, utover det faglige?
Noen ganger får studentene karakterer på skriftlige eller muntlige eksamener. Andre ganger får studenter karakter på gruppeoppgaver eller individuelle oppgaver. Hva mener du er den beste måten å vurdere studentene på? Hvorfor?
Snakk sammen
Samfunnet I Norge blir mer og mer spesialisert, og teknologiske løsninger tar over manuelle arbeidsoppgaver. Dessuten blir de fleste forbruksvarene vi kjøper i Norge, produsert i andre land. Arbeidsplassene som finnes i Norge, krever derfor en annen type kompetanse enn tidligere. Videregående skole er regnet som nødvendig for å lykkes i arbeidslivet.
De viktigste næringsveiene i Norge nå og i nær fremtid er trolig innenfor tjenesteytende næringer, handel og teknologi. Dette er næringsveier som krever spesiell fagkunnskap og kompetanse. Hva betyr det for deltakerne i gruppa?
Snakk gjerne om Lånekassens betydning for at alle skal ha mulighet til å ta en høyere utdanning. Snakk om lån generelt. Er det et problem for noen av deltakerne å betale renter ut fra religiøs eller kulturell bakgrunn? Hvordan håndtere dette i et vestlig samfunn? Snakk også om forskjellen på lån og stipend.
Lenker
Tips til undervisninga
Sjå filmen
Videoen inneheld 14 klipp som viser aktivitetar og hendingar frå den vidaregåande skulen og universitet/høgskular. Først ser vi ulike arbeidsmåtar som blir brukte på vidaregåande: klasseromsundervisning, gruppearbeid, jobbe saman i par og plenumsdiskusjon. Så ser vi klipp frå yrkesfagleg utdanning, frå ein kjemilab og frå ein kunsttime. I den siste delen av filmen ser vi klipp frå universitet/høgskule: sjølvstendig arbeid på biblioteket, kollokviegruppe og ei førelesing.
Framlegg til spørsmål
Utanom det faglege, kva kan ein lære av å gå på vidaregåande?
Synest du at vidaregåande burde vore obligatorisk slik grunnskulen er? Kvifor? Kvifor ikkje?
Kva er det viktig at elevane lærer seg på vidaregåande? Kva for fag tykkjer du at alle vidaregåande skular burde ha?
Utanom det faglege, kva kan ein lære av å studere?
Nokre gonger får studentane karakterar på skriftlege eller munnlege eksamenar. Andre gonger får studentane karakter på gruppeoppgåver eller individuelle oppgåver. Kva meiner du er den beste måten å vurdere studentane på? Kvifor?
Snakk saman
Det norske samfunnet blir meir og meir spesialisert, og teknologiske løysingar tek over manuelle arbeidsoppgåver. Dessutan blir dei fleste forbruksvarene vi kjøper i Noreg, produserte i andre land. Arbeidsplassane som finst i Noreg, krev difor ein annan type kompetanse enn før. Vidaregåande utdanning er rekna for naudsynt for å lukkast i arbeidslivet.
Truleg vil dei viktigaste næringsvegane i Noreg no og i den nære framtida vere innanfor tenesteytande næringar, handel og teknologi. Desse næringsvegane krev spesiell fagkunnskap og kompetanse. Kva har dette å seie for deltakarane i gruppa?
Snakk gjerne om kor viktig Lånekassen er for at det skal vere mogleg for alle å ta høgare utdanning. Snakk om lån generelt. Er det deltakarar i gruppa som ut frå religiøs eller kulturell bakgrunn har eit problem med å betale renter? Korleis kan ein handtere dette i eit vestleg samfunn? Snakk òg om skilnaden mellom lån og stipend.
Shikoni filmin
Shkolla e mesme e lartë
Shumica e profesioneve kërkojnë arsim të mesëm të lartë ose të lartë. Prandaj, shumica e njerëzve zgjedhin të vazhdojnë arsimin pas shkollës së mesme të ulët.
- Nxënësit e moshës 16 deri në 25 vjeç kanë të drejtë të kenë një vend në shkollën e mesme të lartë.
- Shkollat publike të mesme të larta janë falas.
- Nxënësit zgjedhin midis studimeve të përgjithshme dhe programeve profesionale.
- Nxënësit duhet të aplikojnë për një vend në shkollën e mesme të lartë para datës 1 mars dhe kjo bëhet në internet.
- Notat që kanë marrë në klasën e 10-të përcaktojnë se në cilën shkollë të mesme të lartë mund të shkojnë.
- Ka disa shkolla private të mesme të larta. Nxënësit që shkojnë në një shkollë private duhet të paguajnë një tarifë të zbritshme.
Programi profesional: Nxënësit marrin një arsim praktik dhe marrin një certifikatë zanati kur të përfundojnë arsimin e tyre. Disa shembuj të edukimit profesional janë programet për marangoz, parukeri, punonjës të shëndetit dhe mekanikë për makinat.
Programi i studimeve të përgjithshme: Nxënësit marrin arsim teorik. Nxënësit që kanë një certifikatë nga një program studimesh të përgjithshme mund të aplikojnë për pranim në një universitet ose kolegj universitar.
Interneti
Burimi: SSB
Arsimi i lartë
Një shoqëri moderne e mirëqenies varet nga një shkallë e lartë e punësimit, teknologjisë, prodhimit dhe inovacionit. Prandaj Norvegjia ka nevojë për një popullsi shumë të arsimuar. Autoritetet publike japin ndihmën e tyre për ta siguruar këtë, për shembull duke ofruar qasje të barabartë në arsim për të gjithë.
Rreth tridhjetë e pesë përqind e të rriturve në Norvegji kanë arsim të lartë. Gjithnjë e më shumë të rinj arrijnë të përfundojnë arsimin e lartë dhe niveli i arsimimit në Norvegji po rritet në mënyrë të vazhdueshme. Gratë aktualisht përbëjnë më shumë se 60% të studentëve dhe kanë një nivel pak më të lartë arsimor sesa burrat. Një përqindje më e lartë e personave të lindur në Norvegji me prindër emigrantë ndjekin arsimin e lartë krahasuar me popullsinë në tërësi.
Të gjithë ata që kanë arritur kualifikimin e arsimit të lartë nga shkolla e mesme e lartë mund të aplikojnë për një vend në një universitet ose kolegj universitar.
- Universitetet dhe kolegjet universitare publike janë pa pagesë, por studentët duhet të paguajnë për librat e tyre.
- Shërbimi i Pranimit për Universitetet dhe Kolegjet menaxhon pranimet në emër të universiteteve dhe kolegjeve universitare. Të dhënat mbi afatet përfundimtare të aplikimit janë në dispozicion në faqen e internetit.
Interneti
Fondi Shtetëror i Kredisë për Arsimin
Edhe pse arsimi universitar dhe kolegji universitar është pa pagesë, studentët kanë nevojë për para për shpenzime të tjera gjatë studimeve. Prandaj është e zakonshme që studentët të marrin hua nga Fondi Shtetëror i Kredisë për Arsimin për të paguar qiranë, ushqimin dhe nevojat e tjera. Fondi i Kredisë jep grante dhe hua për nxënësit dhe studentët në Norvegji dhe studentët Norvegjezë që studiojnë jashtë vendit. Kjo siguron që të gjithë ata që duan të ndjekin arsimin e lartë mund ta bëjnë këtë pavarësisht nga gjinia, mosha, situata shoqërore dhe gjendja financiare e familjes së tyre. Të rriturit gjithashtu mund të aplikojnë për grante dhe/ose kredi për arsimin fillor dhe të mesëm.
Kreditë duhet të paguhen me këste mujore pas përfundimit të studimeve. Bursat nuk duhet të paguhen, por ato kanë shpesh një kusht që studentët të përfundojnë studimet dhe të kalojnë provimin.
Diskutoni së bashku
- Të gjithë të rinjtë kanë të drejtën e arsimit të mesëm të lartë. Çfarë tregon kjo për shoqërinë dhe pritshmërinë në jetën e punës?
- Gjithnjë e më shumë njerëz në shoqërinë norvegjeze po ndjekin arsimin e lartë. Çfarë tregon kjo për pritshmërinë e punonjësve dhe mundësitë e punës në Norvegji?
- Fondi Shtetëror i Kredisë për Arsimin u krijua në vitin 1947. U krijua që të bënte të mundur që të gjithë të vazhdonin arsimin e lartë, pavarësisht prejardhjes. Fondi i Kredisë është një bankë dhe një pjesë e rëndësishme e shtetit të mirëqenies. Çfarë mendoni për skemën?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Çfarë është një fushë profesionale studimi?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
A ka shkolla private të mesme të larta në Norvegji?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Sa të rritur në Norvegji kanë arsim të lartë?
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?
Zgjidhni imazhin e saktë
Cila fotografi tregon edukim teorik?
Klikoni mbi imazh
Në cilën moshë nxënësit kanë të drejtë të ndjekin shkollën e mesme të lartë?