Thể chế dân chủ ở Na Uy
Xem phim
Thể chế dân chủ ở Na Uy
Nhà nước, công xã tỉnh, công xã địa phương
- Ở Na Uy, có 15 công xã tỉnh và 356 công xã địa phương t(ính đến 01.01.2024).
- Các công xã tỉnh và các công xã địa phương vừa là khu vực địa lý vừa là các đơn vị được điều khiển về chính trị.
- Cả công xã tỉnh và công xã địa phương đều có quyền tự quyết trong một số vụ việc, dù nhà nước quyết định nhiều.
- Nhà nước đặt ra khuôn khổ cho các công xã tỉnh và các công xã địa phương.
- Nhà nước quyết định trên toàn quốc, còn các công xã tỉnh và các công xã địa phương chỉ quyết định theo địa phương.
Một số lãnh vực trách nhiệm của nhà nước là
- chính sách đối ngoại
- bệnh viện
- luật lệ
- giáo trình cho trường học
Một số lãnh vực trách nhiệm của công xã tỉnh là
- giáo dục bậc trung học phổ thông/ trường nghề
- tỉnh lộ
Một số lãnh vực trách nhiệm của công xã địa phương là
- trường tiểu học/ trung học cơ sở
- vườn trẻ
- chăm sóc người già
- xử lý rác, nước uống và nước thải
- hương lộ
Quản lý về chính trị và hành chính
Nhà nước, các công xã tỉnh và các công xã địa phương được điều hành bởi các chính trị gia do dân chúng bầu chọn. Điều này nghĩa là các chính trị gia thảo luận các vấn đề khác nhau và quyết định chính sách nào sẽ được áp dụng trong các lĩnh vực khác nhau. Nhưng chính các quan chức - các nhân viên thuộc cơ quan nhà nước, các công xã tỉnh và các công xã địa phương - mới là những người thi hành chính sách vào cuộc sống.
Thí dụ:
- Các chính trị gia phê chuẩn các giáo trình cho trường học. Các giáo viên giảng dạy theo các giáo trình này.
- Các chính trị gia phê chuẩn các quy định về việc phát phụ cấp xã hội. Nhân viên của Nav phải tuân theo các quy định này.
Quốc hội
Quốc hội Na Uy được gọi là Stortinget. Trong Quốc hội, có 169 đại biểu được người dân bầu với nhiệm kỳ bốn năm. Các đại biểu này đại diện cho các đảng chính trị khác nhau. Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất ở Na Uy.
Các nhiệm vụ quan trọng nhất của Quốc hội là
- phê chuẩn luật mới và thay đổi luật cũ
- phê chuẩn ngân sách quốc gia
- kiểm soát chính phủ và các cơ quan quản lý của nhà nước
- thảo luận về các vấn đề chính trị và các dự án lớn
Nền dân chủ ở Na Uy là cởi mở. Những ai muốn đều có thể vào tòa nhà Quốc hội và nghe các chính trị gia thảo luận về các vấn đề khác nhau. Tuy nhiên, công chúng không được quyền nói hoặc phát biểu về các vấn đề tại Quốc hội. Nhiều vụ việc được gửi ra ngoài để thăm dò ý kiến. Khi đó giới chuyên nghiệp và thường dân có thể phát biểu.
Chính phủ
Sau một cuộc bầu cử quốc hội, một hoặc nhiều đảng sẽ thành lập chính phủ mới. Chính phủ bao gồm các bộ trưởng (người lãnh đạo chính trị của mỗi bộ) và thủ tướng. Một trong những nhiệm vụ của chính phủ là đề nghị luật mới và thay đổi luật, nhưng Quốc hội phê chuẩn luật lệ và thay đổi luật. Chính phủ sẽ bảo đảm để các vấn đề được phê chuẩn tại Quốc hội, sẽ được thực hiện. Chính phủ cũng đưa ra các đề nghị về ngân sách quốc gia hàng năm.
Bộ trưởng
Thứ sáu hàng tuần, chính phủ có cuộc họp với nhà vua. Khi đó, các bộ trưởng trình bày cho nhà vua biết các vấn đề chính trị khác nhau. Những cuộc họp này được gọi là cuộc họp nội các. Nhà vua có ít quyền lực chính trị, nhưng dẫu vậy những cuộc họp này vẫn quan trọng.
Nguyên tắc phân quyền
Nguyên tắc phân quyền phân chia quyền lực giữa ba cơ quan độc lập:
- cơ quan lập pháp - quốc hội - phê chuẩn luật.
- cơ quan hành pháp - chính phủ - đề nghị luật lệ và bảo đảm để cho các luật lệ được thi hành và thực hiện.
- cơ quan tư pháp - các tòa án - xét xử trong các phiên tòa theo các luật lệ đã được quốc hội phê chuẩn.
Khi quyền lực được phân chia giữa ba cơ quan này, không có cơ quan nào nhận được quá nhiều quyền lực riêng một mình. Bằng cách này, nền dân chủ được bảo đảm.
Cùng thảo luận
- Thảo luận về các cơ quan quản lý ở các nước mà bạn biết.
- Thảo luận về cách phân chia quyền lực ở Na Uy.
- Thảo luận về các nhiệm vụ của nhà nước, công xã tỉnh và công xã địa phương trong một xã hội phúc lợi.
- Làm thế nào để bạn có thể tác động đến xã hội bạn đang sống?
- Bạn có nghĩ rằng việc tác động đến các vấn đề thuộc về địa phương còn dễ hơn là các vấn đề quốc gia? Tại sao dễ hoặc tại sao không?
Chọn câu trả lời đúng
Các giải pháp lựa chọn nào là lĩnh vực trách nhiệm của nhà nước?
Chọn câu trả lời đúng
Nghị viện Na Uy tên là gì?
Chọn câu trả lời đúng
Bộ trưởng là gì?
Chọn đúng hay sai
Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?
Chọn đúng hay sai
Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?