جنگ جهانی اول و دوم
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Snakk sammen
Stikkord til spørsmålet om lover for arbeiderne: arbeiderbevegelsen, fagforeninger, fokus på menneskerettigheter og menneskeverd
Det finnes internasjonale avtaler for hva som er lov og ikke lov i krigføring, bl. a. behandling av krigsfanger. Ha gjerne fokus på hvordan et land kan bygges opp etter en krig med vekt på oppbyggingen av Norge etter andre verdenskrig.
I noen kriger kjemper man ikke bare mot en ytre fiende. Det kan være interne konflikter som fører til krigshandlinger (borgerkrig). Læreren kjenner til gruppen sin og må ta kunnskap om deltakernes bakgrunn med når undervisningen planlegges. Det kan sitte deltakere som representerer ulike sider i klasserommet.
Kjenner deltakerne til «Quisling» som begrep i ulike språk? I så tilfelle, snakk om opprinnelsen til begrepet.
Podkast
Lenker
- Norsk vannkraftshistorie på 5 minutter, regjeringen.no
- Om 8-timersdagen, snl.no
- Kvinners stemmerett, stortinget.no
- Norge 1914–1900, norgeshistorie.no
- Norge under 2. verdenskrigen, norgeshistorie.no
- Norge under 2. verdenskrig, snl.no
- Tvangsevakuering og overvintring i Nord-Norge, norgeshistorie.no
- De norske jødenes skjebne, hlsenteret.no
Tips til undervisninga
Snakk saman
Stikkord til spørsmålet om lover for arbeidarar: arbeidarrørsla, fagforeiningar, fokus på menneskerettar og menneskeverd
Det finst internasjonale avtalar om kva som er lov og ikkje lov i krig, mellom anna når det gjeld korleis krigsfangar skal handsamast. Ha gjerne meir fokus på korleis eit land kan byggjast opp att etter krig, med vekt på oppbygginga av Noreg etter andre verdskrigen.
I nokre krigar kjempar ein ikkje berre mot ein ytre fiende. Interne konfliktar kan òg føre til krigshandlingar (borgarkrig). Læraren kjenner gruppa si og må ta omsyn til deltakarane sin bakgrunn når undervisninga blir planlagd. Det kan sitje deltakarar som representerer ulike sider i ein konflikt, i klasserommet.
Kjenner deltakarane til Quisling som eit omgrep i ulike språk? Dersom det er kjent, snakk om opphavet til omgrepet.
Podkast
Lenkjer
- Norsk vannkrafthistorie på 5 minutter, regjeringen.no
- Om åttetimarsdagen, snl.no
- Stemmerett for kvinner, stortinget.no
- Noreg 1914–1900, norgeshistorie.no
- Noreg under andre verdskrigen, norgeshistorie.no
- Norge under andre verdenskrig, snl.no
- Tvangsevakuering og overvintring i Nord-Noreg, norgeshistorie.no
- De norske jødenes skjebne, hlsenteret.no
جنگ جهانی اول و دوم
در سال ۱۹۰۵، نروژ دوباره به یک کشور مستقل تبدیل شد. دوران جدیدی آغاز شد. در آغاز سده ١٩٠٠، جمعیت افزایش یافت، شهرها جمعیت بیشتری پیدا کردند و صنعت رشد کرد.
نروژ آبشارهای زیادی دارد و در پایان سده ١٨٠٠، مردم شروع به تولید برق از نیروی آبی کردند. چندین کارخانه راه اندازی شدند و نیاز به نیروی کار بالا گرفت. بسیاری به شهر نقل مکان کردند. برخی از خانه ها برق گرفتند، خیابانها در شهرها چراغ گرفتند، و در برخی از شهرها تراموای برقی راه انداختند. قایق ها موتورهای دیزلی گرفتند و توانایی دریانوردی طولانی تر و سریعتر پیدا كردند. اولین خودروها وارد کشور شدند.
یک قانون جداگانه، شرایط را برای ساخت و توسعه نیروگاههای آبی توسط افراد خصوصی مهیا كرد، در حالی که منابع نیروگاه آبی همچنان در مالکیت بخش دولتی ماند.
ستورتینگه کارهای زیادی برای انجام دادن داشت. اتحادیه‌ها خواهان شرایط بهتر برای کارگران بودند و برای ایجاد تغییرات، فشار می‌آوردند. ستورتینگه چندین قانون تصویب کرد. آنها تصمیم گرفتند که هیچ کس نباید بیش از ده ساعت در روز کار کند. این در سال ١٩١٩ به هشت ساعت تغییر یافت. همه کارگران از بیمه درمانی برخوردار شدند. این بدان معناست که آنها در زمان بیماری از دولت پول دریافت می کردند.
مردان بالای ۲۵ سال، از سال ۱۸۹۸ حق رای در انتخابات ستورتینگه داشتند، و از ۱۹۱۳ زنان بالای ۲۵ سال نیز از همین حق برخوردار شدند.
جنگ جهانی اول
در سالهای ١٩١٨-١٩١٤، جنگ جهانی اول در اروپا ویران می کرد. نروژ به طور فعال در این جنگ شرکت نداشت، اما پیامدهای اقتصادی آن در اینجا نیز محسوس بود. در زمان جنگ، کمبود کالاهایی مانند غلات، قهوه و شکر وجود داشت و برای این کالاها، جیره بندی وضع شد.
دوره بین جنگ
دوره بین جنگهای جهانی اول و دوم را دوره بین جنگی می نامیم. تقریباً در تمام این مدت، در نروژ، همانند بخش‌های بزرگ جهان، بحران اقتصادی وجود داشت. خیلی ها بیکار بودند.
جنگ جهانی دوم
جنگ جهانی دوم در سپتامبر ١٩٣٩ با حمله آلمان به لهستان آغاز شد. نروژ در ٩ آوریل ١٩٤٠ توسط نیروهای آلمانی اشغال شد. تنها چند هفته بعد از آغاز نبرد، نروژ تسلیم شد. پادشاه و دولت به انگلستان گریختند و از آنجا به نبرد برای نروژ آزاد ادامه دادند. نروژ توسط یک دولت طرفدار آلمان به رهبری ویدکون کوئیسلینگ كه به صورت دموکراتیک انتخاب نشده بود، اداره می شد.
اگرچه نبردهای مستقیم زیادی در خاک نروژ صورت نگرفت، ولی چندین گروه مقاومت دست به خرابکاری می زدند، روزنامه های غیرقانونی منتشر کردند و نافرمانی مدنی و مقاومت منفعلانه را علیه نیروهای اشغالگر آلمان سازماندهی می کردند. بسیاری از اعضای گروه های مقاومت، مجبور به فرار از کشور شدند. در طول جنگ حدود پنجاه هزار نروژی به سوئد گریختند. بسیاری از مردم برای کمک به دیگران، ریسكهای بزرگی می كردند.
در شمال نروژ، تعداد زیادی کشته شدند و بیشتر مناطق «فینمارک» و «ترومسِ شمالی» بعد از اینكه آلمانیها تخلیه كردند، ویران شد. به دستور هیتلر، بیشتر ساختمان ها و زیرساخت ها به آتش كشیده شدند.
سرانجام آلمانی ها در جبهه ها یكی بعد از دیگری، شکست خوردند و در می ١٩٤۵ مجبور به تسلیم شدند. در مجموع بیش از ده هزار نروژی در نتیجه جنگ جان باختند.
نروژ قبل از جنگ، حدود ٢١٠٠ نفر جمعیت یهودی داشت. ٧٧٣ نفر از این افراد به اردوگاه های اجباری کار فرستاده شدند و تنها ٣٨ نفر از آنها زنده ماندند و پس از جنگ به نروژ بازگشتند.
با هم صحبت كنید
- به نظر شما چرا ستورتینگه قوانینی را تصویب کرد و زندگی را برای کارگران آسانتر کرد؟
- جنگ جهانی اول و دوم در کشور مادری شما چگونه بود؟
- با هم در مورد تأثیر جنگ بر جامعه و مردمی که در آنجا زندگی می کنند صحبت کنید. حقوق بشر در زمان جنگ چگونه حفظ می شود؟
جواب درست را انتخاب کنید
چه زمانی زنان در نروژ حق رای گرفتند؟
جواب درست را انتخاب کنید
دوران بین دو جنگ کی بود؟
جواب درست را انتخاب کنید
چه زمانی نیروهای آلمانی نروژ را اشغال کردند؟
درست یا غلط را انتخاب كنید
این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟
درست یا غلط را انتخاب كنید
این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟
روی عكس كلیك كنید
روی دوره صحیح در جدول زمانی کلیک کنید. جنگ جهانی دوم کی بود؟