سامی ها

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Læreren kan gjerne finne fram stoff om ulike urbefolkninger/nasjonale minoriteter rundt om i verden og snakke om hvor ulikt disse har blitt behandlet. Dersom det finnes en urbefolkning i deltakernes hjemland, kan man sammenlikne.

Utforsk

Utforsk kartet med samenes utbredelse sammen.

Bok

«Derfor må du vite at jeg er same» av Ella Marie Hætta Isaksen og Randi Helene Svendsen, Cappelen Damm 2021

Tips til undervisninga

Læraren kan gjerne finne fram til litt stoff om urfolk/nasjonale minoritetar rundt om i verda og snakke om kor ulikt desse gruppene har blitt handsama. Dersom det finst urfolk i heimlanda til deltakarane, kan ein samanlikne.

Bok

«Derfor må du vite at jeg er same» av Ella Marie Hætta Isaksen og Randi Helene Svendsen, Cappelen Damm 2021

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på mangfold i Norge med vekt på ulike familieformer, levesett, boformer og folkegrupper, inkludert det samiske urfolket

Kjerneelement

Demokratiforståelse og deltakelse

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Utforsking

سامی ها

سامی ها مردم بومی نروژ هستند. سامی ها در چهار کشور نروژ، سوئد، فنلاند و روسیه زندگی می کنند. سامی ها قدیمی ترین گروه جمعیتی در نروژ هستند، و چندین زبان سامی وجود دارد. زبانهای سامی با نروژی کاملا متفاوت است. برای کسی که فقط نروژی صحبت می کند، فهمیدن سامی غیر ممكن است. امروزه تقریباً تمام سامی های نروژ، نروژی صحبت می کنند. خیلی ها نیز سامی صحبت می کنند.

Samisk reinflokk. Snøskuter. Foto
NTB/Øyvind Nordahl Næss به طور سنتی، سامی ها از طریق شکار، صید و ماهیگیری امرار معاش می كردند و بسیاری از آنها هنوز گوزن شمالی دارند. اکنون اکثر سامی ها مانند سایر نروژی ها زندگی می کنند، اما از فرهنگ و سنت های خود نیز مراقبت کرده اند.

روز ملی سامی ٦ فوریه است. پرچم سامی در این روز در سراسر کشور برافراشته می شود. سامی ها لباسهای سنتی خودشان را دارند كه‌ به نام «كوفته‌» می گویند. سامی ها هنوز هم در مناسبت های خاصی، به عنوان مثال در مراسم عروسی، «كوفته‌» می پوشند. برخی از افراد از «كوفته‌» برای استفاده روزمره نیز استفاده می کنند.

برای تقریبا صد و پنجاه سال پیش، نروژی ها سعی کردند هویت سامی را به‌ "نروژی" تغییر دهند. بچه ها می بایست به مدرسه نروژی می رفتند، و اجازه نداشتند سامی یاد بگیرند. در سال ۱۹۵۹، زبان سامی مجدداً در مدارس مجاز به استفاده شد. قانونی از سال ۱۹۰۲ می گوید که فقط شهروندان نروژی که می توانند زبان نروژی صحبت کنند، بخوانند و بنویسند، می توانند زمین بخرند. این قانون تا سال ۱۹۶۵ به‌ اجرا درآمد. وضعیت امروز کاملاً متفاوت است. در سال ۱۹۸۹ پارلمان سامی ها افتتاح شد. پارلمان سامی ها برای حقوق سامی ها در نروژ به ویژه در ارتباط با فرهنگ و آموزش فعالیت می کند. هر چهار سال یک بار انتخابات پارلمان سامی ها برگزار می شود.

Denis Caviglia پارلمان سامی ها

با هم صحبت كنید

  • آیا در کشور شما مردم بومی وجود دارند؟ وضعیت زندگی آنها چگونه است؟
  • در مورد وضعیت اقلیت های مختلف صحبت کنید.
Utstyr laget av reinskinn. Foto.
GettyImages

جواب درست را انتخاب کنید

سامی ها در کدام کشورها زندگی می کنند؟

جواب درست را انتخاب کنید

سامی ها به طور سنتی از چه‌ راهی امرار نعاش می کردند؟

جواب درست را انتخاب کنید

قانونی از سال ١٩٠٢ تنها به‌ شهروندان نروژی که می توانستند نروژی صحبت کنند، بخوانند و بنویسند، اجازه‌ می داد زمین بخرند. چه زمانی این قانون لغو شد؟

درست یا غلط را انتخاب كنید

این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟

روز ملی سامی ها ۶ فوریه است.
اگر كسی نروژی بفهمید، سامی را هم می فهمد.
لباس سنتی سامی ها «بوناد» نام دارد.
كودكان سامی ها در گذشته‌ مجبور بودند به مدارس نروژی بروند، و آنها اجازه نداشتند سامی یاد بگیرند.
پارلمان سامی ها برای حقوق سامی ها در نروژ کار می کند.

درست یا غلط را انتخاب كنید

این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟

سامی ها قدیمی ترین گروه جمعیتی در نروژ هستند.
تعداد بسیار کمی از سامی ها می توانند نروژی صحبت کنند.
بسیاری از سامی ها گوزن شمالی دارند.
تا سال ١٩۵٩، استفاده از زبان سامی در مدارس مجاز نبود.
هر دو سال یک بار انتخابات پارلمان سامی ها برگزار می شود.