سلامتی و سبک زندگی

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

En del sykdommer kan knyttes til kosthold og livsstil, eventuelt i tillegg til arvelighet. Eksempler er diabetes 2, lungekreft og hjerte- og karsykdommer.

Minn gjerne deltakerne på at de vil trenge et ekstra tilskudd av vitamin D i Norge (tran, trankapsler, e.l.).

Læreren må tilpasse undervisning om matvarer til deltakernes bakgrunn og kunnskap.

Se filmen

Videoen viser 15 klipp. De første tre klippene viser nordmenns møte med helsesektoren: en baby på kontroll hos legen, en lege som viser noe til en pasient på en iPad og en person som blir vaksinert. De neste seks klippene handler om mat: noen av klippene viser mennesker som kjøper og spiser sunn mat, mens noen av klippene viser mennesker som spiser usunt. De siste seks klippene viser ulike former for fysisk aktivitet, som gåtur, fotball, yoga og trening hjemme.

Forslag til spørsmål

Hva tenker du på når du hører uttrykket «god helse»? Tenkte du på god fysisk helse, god psykisk helse eller begge deler?
Hva er god fysisk helse? Hva er god psykisk helse? Henger det sammen?
Hva kan man gjøre for å få eller opprettholde god helse?
Hvilke råd ville du gitt til en venn som hadde lyst til å begynne å trene, men ikke visste hva eller hvordan?
Hva er den vanligste formen for fysisk aktivitet i ditt hjemland?

Snakk sammen

Endringer i livssituasjon og kosthold kan påvirke helsen. Dersom man opplever depresjon, tristhet eller stress, kan det føre til feil matvaner og påvirke både den psykiske og fysiske helsen. Stress kan også føre til hormonell ubalanse, noe som igjen kan gjøre helsen dårligere.

Familien Hansen

Prøv å ha fokus på hva foreldre kan gjøre i en slik situasjon. Kan de bruke/utvide nettverket i nærmiljøet? Kan de ta en piknik på en lekeplass i stedet for middag i leiligheten? Kan de ta med barna på en togtur? Gå i skogen? En tur på stranda? Invitere barnas venner hjem? Benytte ulike aktivitetstilbud for barn arrangert av kommunen eller frivillige?

Mehmet

Innspill til helsemessige konsekvenser for Mehmet: utenforskap, savn, Mehmet kan slutte å være fysisk aktiv.

Råd til foreldrene: Sjekke om det finnes det økonomiske ordninger som kan hjelpe foreldrene med betalingen, prioriteringer innad i familien og lignende.

Tips til undervisninga

Ein del sjukdomar kan knytast til kosthald og livsstil, og somme er dessutan arvelege. Diabetes 2, lungekreft og hjarte- og karsjukdomar er døme på slike sjukdomar.

Minn gjerne deltakarane på at dei kjem til å trenge ekstra tilskot av vitamin D i Noreg (tran, trankapslar e.l.).

Læraren må tilpasse undervisninga om matvarer etter bakgrunnen og kunnskapen til deltakarane.

Sjå filmen

Videoen er sett saman av 15 klipp. Dei første tre klippa viser nordmenn i møte med helsesektoren: ein baby på kontroll hos legen, ein lege som viser noko til ein pasient på ein iPad, og ein person som blir vaksinert. Dei neste seks klippa handlar om mat. Nokre av klippa viser menneske som kjøper og et sunn mat, medan nokre viser menneske som et usunt. Dei siste seks klippa viser ulike former for fysisk aktivitet, så som turgåing, fotball, yoga og trening heime.

Framlegg til spørsmål

Kva tenkjer du på når du høyrer uttrykket «god helse»? Tenkte du på god fysisk helse, god psykisk helse eller begge delar?
Kva er god fysisk helse? Kva er god psykisk helse? Heng dei to saman?
Kva kan ein gjere for å få eller halde ved like god helse?
Kva råd ville du gjeve til ein ven som har lyst til å trene, men ikkje veit kva eller korleis?
Kva er den vanlegaste forma for fysisk aktivitet i heimlandet ditt?

Snakk saman

Endringar i livssituasjon og kosthald kan påverke helsa. Dersom ein er plaga med depresjon eller er trist eller stressa, kan det føre til dårlege matvanar og påverke både den psykiske og den fysiske helsa. Stress kan òg føre til hormonell ubalanse, som igjen kan gje dårlegare helse.

Familien Hansen

Prøv å fokusere på kva foreldre kan gjere i ein slik situasjon. Kan dei bruke/utvide nettverket sitt i nærmiljøet? Kan dei ta ein piknik på ein leikeplass i staden for å ete middag i leilegheita? Kan dei ta med barna på ein togtur? Gå i skogen? Ta ein tur på stranda? Invitere venene til barna heim? Nytte ulike aktivitetstilbod som kommunen eller frivillige arrangerer for barn?

Mehmet

Innspel til helsemessige konsekvensar for Mehmet: utanforskap, sakn, Mehmet kan slutte å vere fysisk aktiv.

Råd til foreldra: Sjekk om det finst økonomiske ordningar som kan hjelpe foreldra med betalinga, prioriteringar i familien og liknande.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Folkehelse og livsmestring

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på hvordan fysisk og psykisk helse kan bli påvirket av livsstil og ulike hendelser, som for eksempel migrasjon

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Utforsking
Video

این فیلم را ببینید

سلامتی و سبک زندگی

Et eldre par går på tur i skogen. De balanserer på en trestokk som ligger på bakken. De ler og har det gøy. Foto
GettyImages

پیشرفت در طول تاریخ

امروزه سطح استاندارد زندگی در نروژ بالاست. داروهای زیادی برای بسیاری از بیماریهای جدی وجود دارد، و جامعە رفاه طرح هایی دارد به‌ صورتی كه‌ همە امکان دسترسی بە دارو و مراقبتهای پزشکی داشتە باشند. کودکان واکسن رایگان علیە بسیاری از بیماریها دریافت می کنند. در گذشتە تعداد زیادی از مردم نروژ بر اثر بیماریهای ناشی از فقر، بعنوان مثال سوء تغذیە یا سل جان خود را از دست دادند. افراد بسیاری نیز بدلیل عدم وجود درمان جان خود را از دست دادند.

Eldre kvinne padler kano. Foto
GettyImages

سلامت عمومی در نروژ بطور قابل ملاحظەای در طی این صد سال اخیر بهبود پیدا کرده است. این عمدتا بە این دلیل است کە جامعە رفاە بخوبی توسعە یافتە، و امکانات بهتر و بیشتری برای یک زندگی خوب و ایمن ارائه‌ می دهد. مردم در نروژ طول عمر بیشتری نسبت بە گذشتە دارند. بسیاری از كهنسالان نیز سالمتر از گذشته‌ هستند. این امکان یك زندگی طولانی تر، بهتر و فعال تر فراهم می كند.

این بدین معنا نیست کە نروژ یک جامعە عاری از بیماری است. بعنوان مثال بسیاری از بیماریهای اسکلتی و عضلانی رنج می برند. دیابت و چاقی یک مشکل روبە افزایش است. بیماری های قلبی- عروقی همراه با سرطان شایع ترین عامل مرگ در نروژ است.

پیشگیری از مشکلات بهداشتی

En blid kvinne jogger i skogen. Foto
GettyImages

میزان سلامتی ما، بە شیوه زندگی ما ارتباط دارد. این هم شامل بهداشت فیزیکی و هم روانی ما می شود. ما شانس طول عمر بیشتری خواهیم داشت اگر سالم غذا بخوریم و از نظر فیزیکی فعال باشیم. خطر ابتلا بە سرطان و بیماری های قلبی- و عروقی نزد كسانی كه‌ سیگار می كشند، بسیار بیشتر است.

اگرچە جامعە رفاه مسؤوليت بزرگی برای تأمین سلامت مردم تقبل می كند، لذا در بسیاری از موارد بە خود فرد بستگی دارد کە او چگونە زندگی كرده‌، و مراقبت سلامت خود است.

سلامت روان بە اندازه سلامت فیزیکی اهمیت دارد. بیشتر افراد معاشرت با دیگران را دوست دارند. این می تواند همزیستی در یک خانواده باشد، داشتن دوستان خوب یا داشتن همکاران خوب باشد. اینکە آرامش خاطر و آرامش درون داشتە باشید، خوب بخوابید و به‌ طور كلی حال خوبی داشته‌ باشید، برای سلامتی مهم است. در نروژ مامی گوییم کە خنده خوب عمر را طولانی تر می کند.

تغذیە

Salater, grønnsaker, frukt, grønn smoothie og grovt brød på et bord. Bildet viser sunn mat. Foto
Pizza, pommes fritt, godteri, popcorn, hamburger og øl på et bord. Bildet viser usunn mat. Foto
GettyImages
  • در مورد تغذیە و سلامتی بحث کنید.
  • آیا حالا همان چیزی را که قبل از آمدن به نروژ می خوردید، می خورید؟
  • آیا ارتباطی بین آب و هوا و تغذیه‌ وجود دارد؟
  • بە نظر شما مواد غذایی ناسالم چیست؟
  • بە نظر شما مواد غذایی سالم چیست؟

بسیاری از کارکنان بهداشتی کە با مهاجران تماس دارند، نگران سلامت مهاجران هستند. آنها بە این دلیل نگران هستند چون نسبت به‌ نروژیها، مهاجران بیشتری دچار اینگونە مشکلات هستند:

  • دیابت
  • چاقی
  • بهداشت بد دهان و دندان
  • تغذیە غلط، مخصوصا کمبود آهن و ویتامین D
  • افسردگی

با هم صحبت كنید

دیابت - سرطان - آسم - چاقی

حساسیت - بیماریهای قلبی - و عروقی

  • در مورد ارتباط بین سبک زندگی و این بیماری ها بحث کنید.
  • آیا این بیماریها در کشورهایی کە شما از قبل می شناسید، رایج هستند؟
  • در مورد دلایل اینكه‌ مهاجران ممکن است دچار مشكلات سلامتی دیگری متفاوت از مشكلاتی كه‌ قبلا از آمدن به‌ نروژ داشتند، شوند، بحث كنید.
  • برای مراقبت از سلامتی خود چە کار باید بکنیم؟

تابستان است. خانوادە «هانسن» دارای سە فرزند با سنهای هفت، نە و یازده سال هستند كه‌ تعطیلات مدرسە دارند. روزها برای آنها طولانی تر شده‌ و آنها كلافه‌ هستند. بیشتر دوستان آنها بە مسافرت رفتەاند یا بە کارهای دیگری مشغول هستند. مادر و پدر بعد از کار خسته‌ هستند، و ترجیح می دهند در وقت آزادشان خانه‌ باشند و استراحت کنند. بنابراین خانواده وقت زیادی را در آپارتمانشان بسر می برند.

  • در مورد وضعیت این خانواده چە فکر می کنید؟
  • بە نظر شما والدین باید چه‌ چیزی را مد نظر داشته‌ باشند؟
  • آیا این وضعیت می تواند بر سلامت فرزندان و والدین تأثیر بگذارد؟
  • آیا این وضعیت می تواند بر چیزهای دیگری برای کودکان تأثیر بگذارد؟
Tre barn kjeder seg. Foto
GettyImages

مهمت کلاس ششم است. او دوستان خوب زیادی در کلاس دارد. آنها در زنگ تفریح اغلب با هم فوتبال بازی می کنند. بیشتر دوستانش در تیم محله‌ شان نیز فوتبال بازی می کنند. آنها دوبار در هفتە باهم فوتبال بازی می کنند. مهمت دوست دارد به‌ تیم فوتبال آنها بپیوندد، اما والدین او مخالف هستند. هزینە بر می دارد، و خانواده توان مالی خوبی ندارند.

  • این وضعیت چگونە می تواند بر وضعیت مهمت تأثیر بگذارد؟
  • در مورد وضعیت والدینش چه‌ فكر می كنید؟
Fot som sparker på en fotball. Foto
GettyImages

جواب درست را انتخاب کنید

سطح زندگی امروزه در نروژ چگونە است؟

این جملە را کامل کنید

ما برای حفظ سلامت به‌ مدت طولانی تر شانس بیشتری داریم، اگر ما …

جواب درست را انتخاب کنید

چە چیزی درست است؟

درست یا غلط را انتخاب كنید

این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟

خطر ابتلا بە سرطان و بیماری های قلبی- و عروقی نزد کسانی کە سیگار می کشند، بیشتر است.
سلامت عمومی در نروژ در طول صد سال اخیر بطور قابل ملاحظە ای بهبود پیدا کرده است.
سل از جملە بیماریهای کشنده رایج در نروژ است.
امكان زدن واكسن در اختیار كودكان است، ولی هزینه‌ بر میدارد.
در نروژ گفته‌ می شود كه‌ خنده خوب، طول عمر رابیشتر می کند.

درست یا غلط را انتخاب كنید

این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟

جامعه‌ رفاه‌ برای دسترسی عموم به‌ كمكهای بهداشتی و درمانی، ساز و كار منظمی دارد.
طول عمر مردم در نروژ اکنون کوتاهتر از گذشته‌ است.
بیماری های قلبی- و عروقی همراه با سرطان شایع ترین عامل مرگ در نروژ است.
دیابت، افسردگی و سوء تغذیە بیشتر در بین مهاجران دیده می شود تا در بین نروژی ها.
سلامت فیزیکی مهمتر از سلامت روانی است.

عکس درست را اتنخاب کنید

کدام عکس نشان دهنده یک شیوه زندگی سالم است؟ چند جواب درست ممکن است.