صحتمندی و روش زنده گی

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

En del sykdommer kan knyttes til kosthold og livsstil, eventuelt i tillegg til arvelighet. Eksempler er diabetes 2, lungekreft og hjerte- og karsykdommer.

Minn gjerne deltakerne på at de vil trenge et ekstra tilskudd av vitamin D i Norge (tran, trankapsler, e.l.).

Læreren må tilpasse undervisning om matvarer til deltakernes bakgrunn og kunnskap.

Se filmen

Videoen viser 15 klipp. De første tre klippene viser nordmenns møte med helsesektoren: en baby på kontroll hos legen, en lege som viser noe til en pasient på en iPad og en person som blir vaksinert. De neste seks klippene handler om mat: noen av klippene viser mennesker som kjøper og spiser sunn mat, mens noen av klippene viser mennesker som spiser usunt. De siste seks klippene viser ulike former for fysisk aktivitet, som gåtur, fotball, yoga og trening hjemme.

Forslag til spørsmål

Hva tenker du på når du hører uttrykket «god helse»? Tenkte du på god fysisk helse, god psykisk helse eller begge deler?
Hva er god fysisk helse? Hva er god psykisk helse? Henger det sammen?
Hva kan man gjøre for å få eller opprettholde god helse?
Hvilke råd ville du gitt til en venn som hadde lyst til å begynne å trene, men ikke visste hva eller hvordan?
Hva er den vanligste formen for fysisk aktivitet i ditt hjemland?

Snakk sammen

Endringer i livssituasjon og kosthold kan påvirke helsen. Dersom man opplever depresjon, tristhet eller stress, kan det føre til feil matvaner og påvirke både den psykiske og fysiske helsen. Stress kan også føre til hormonell ubalanse, noe som igjen kan gjøre helsen dårligere.

Familien Hansen

Prøv å ha fokus på hva foreldre kan gjøre i en slik situasjon. Kan de bruke/utvide nettverket i nærmiljøet? Kan de ta en piknik på en lekeplass i stedet for middag i leiligheten? Kan de ta med barna på en togtur? Gå i skogen? En tur på stranda? Invitere barnas venner hjem? Benytte ulike aktivitetstilbud for barn arrangert av kommunen eller frivillige?

Mehmet

Innspill til helsemessige konsekvenser for Mehmet: utenforskap, savn, Mehmet kan slutte å være fysisk aktiv.

Råd til foreldrene: Sjekke om det finnes det økonomiske ordninger som kan hjelpe foreldrene med betalingen, prioriteringer innad i familien og lignende.

Tips til undervisninga

Ein del sjukdomar kan knytast til kosthald og livsstil, og somme er dessutan arvelege. Diabetes 2, lungekreft og hjarte- og karsjukdomar er døme på slike sjukdomar.

Minn gjerne deltakarane på at dei kjem til å trenge ekstra tilskot av vitamin D i Noreg (tran, trankapslar e.l.).

Læraren må tilpasse undervisninga om matvarer etter bakgrunnen og kunnskapen til deltakarane.

Sjå filmen

Videoen er sett saman av 15 klipp. Dei første tre klippa viser nordmenn i møte med helsesektoren: ein baby på kontroll hos legen, ein lege som viser noko til ein pasient på ein iPad, og ein person som blir vaksinert. Dei neste seks klippa handlar om mat. Nokre av klippa viser menneske som kjøper og et sunn mat, medan nokre viser menneske som et usunt. Dei siste seks klippa viser ulike former for fysisk aktivitet, så som turgåing, fotball, yoga og trening heime.

Framlegg til spørsmål

Kva tenkjer du på når du høyrer uttrykket «god helse»? Tenkte du på god fysisk helse, god psykisk helse eller begge delar?
Kva er god fysisk helse? Kva er god psykisk helse? Heng dei to saman?
Kva kan ein gjere for å få eller halde ved like god helse?
Kva råd ville du gjeve til ein ven som har lyst til å trene, men ikkje veit kva eller korleis?
Kva er den vanlegaste forma for fysisk aktivitet i heimlandet ditt?

Snakk saman

Endringar i livssituasjon og kosthald kan påverke helsa. Dersom ein er plaga med depresjon eller er trist eller stressa, kan det føre til dårlege matvanar og påverke både den psykiske og den fysiske helsa. Stress kan òg føre til hormonell ubalanse, som igjen kan gje dårlegare helse.

Familien Hansen

Prøv å fokusere på kva foreldre kan gjere i ein slik situasjon. Kan dei bruke/utvide nettverket sitt i nærmiljøet? Kan dei ta ein piknik på ein leikeplass i staden for å ete middag i leilegheita? Kan dei ta med barna på ein togtur? Gå i skogen? Ta ein tur på stranda? Invitere venene til barna heim? Nytte ulike aktivitetstilbod som kommunen eller frivillige arrangerer for barn?

Mehmet

Innspel til helsemessige konsekvensar for Mehmet: utanforskap, sakn, Mehmet kan slutte å vere fysisk aktiv.

Råd til foreldra: Sjekk om det finst økonomiske ordningar som kan hjelpe foreldra med betalinga, prioriteringar i familien og liknande.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Folkehelse og livsmestring

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på hvordan fysisk og psykisk helse kan bli påvirket av livsstil og ulike hendelser, som for eksempel migrasjon

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Utforsking
Video

فلم را تماشا کنید

صحتمندی و روش زنده گی

Et eldre par går på tur i skogen. De balanserer på en trestokk som ligger på bakken. De ler og har det gøy. Foto
GettyImages

پیشرفت تاریخی

در حال حاضر معیارهای زنده گی در ناروی بلند میباشد. ادویه جات برای اکثر امراض سخت موجود بوده و جامعه رفاهی، سیستم های منظمی را ایجاد کرده است تا همه بتوانند از کمک صحی برخوردار شوند. اطفال در مقابل اکثر امراض به طور رایگان واکسین می شوند. در گذشته بسیاری از مردم به دلیل امراض ناشی از فقر مانند سوء تغذیه و توبرکلوز وفات می کردند.همچنین اکثریت آن ها به دلیل عدم دسترسی به تداوی جان خود را از دست می دادند.

Eldre kvinne padler kano. Foto
GettyImages

وضعیت صحت عامه در ناروی در صد سال گذشته پیشرفت قابل ملاحظه داشته است. عمدتا این پیشرفت ها در نتیجه انکشاف جامعه رفاهی بوده که فرصت های بیشتر و بهتری برای یک زنده گی خوب و پر از امن را فراهم ساخته است. مردم در ناروی نسبت به گذشته عمر طولانی تری دارند و اکثر سالمندان فعلی نسبت به قبل صحتمند تر هستند که این صحت مندی زنده گی طولانی، خوب و فعال را به آن ها می بخشد.

این به این معنی نیست که ناروی جامعه ای خالی از مریضی است. به عنوان مثال، بسیاری از مردم از اختلالات عضلانی و اسکلیت رنج میبرند. همچنین میزان شکر و چاقی در حال افزایش است. بیماری های قلبی و شیریان همراه با سرطان شایع ترین علت مرگ و میر در ناروی میباشد.

وقایه از مشکلات صحی

En blid kvinne jogger i skogen. Foto
GettyImages

صحت و سلامتی ما ممکن است با نحوه زنده گی ما ارتباط داشته باشد و این موضوع میتواند در مورد صحت جسمی و روانی ما نیز صدق کند. در صورتیکه غذای سالم بخوریم و فعالیت فزیکی داشته باشیم ممکن است که مدت طولانی تری صحتمند بمانیم. اشخاصی که سگرت میکشند احتمال ابتلا به سرطان و امراض قلبی و شیریان در آن ها زیاد تر می باشد.

هر چند که دولت رفاهی مسئولیت مراقبت از سلامت مردم را جدی گرفته تا مردم صحت خوب داشته باشند، اما در بسیاری از موارد به خود شخص تعلق دارد که چه قسم زنده گی میکند و مراقب صحت خود می باشد.

صحت روانی مثل سلامت جسمی مهم میباشد. در صورت که مردم با یکدیگر روابط اجتماعی داشته باشند، آن ها زنده گی خوشحال تری میداشته باشند. این ممکن است در چوکات زنده گی خانوادگی و یا داشتن دوستان و همکاران خوب باشد. داشتن افکار مثبت، احساس آرامش درونی، خوب خوابیدن و شاد بودن در هر شرایطی برای سلامتی ما مهم است. یک ضرب المثل نارویژی می گوید که خنده از ته دل به شما طول عمر میدهد.

رژیم غذایی

Salater, grønnsaker, frukt, grønn smoothie og grovt brød på et bord. Bildet viser sunn mat. Foto
Pizza, pommes fritt, godteri, popcorn, hamburger og øl på et bord. Bildet viser usunn mat. Foto
GettyImages
  • درباره رابطه بین رژیم غذایی و صحت مندی صحبت کنید.
  • آیا در حال حاضر همان چیزهای را میخورید که قبل از آمدن به ناروی میخوردید؟
  • آیا رابطه ای بین اقلیم و رژیم غذایی وجود دارد؟
  • به نظر شما کدام غذاها غیرصحی اند؟
  • به نظر شما کدام غذاها صحی اند؟

بسیاری از کارمندان صحی که با مهاجران در تماس میباشند در مورد صحت آن ها به تشویش می باشند. تشویش آن ها به این دلیل است که می بینند اکثر مهاجران، علاوه بر مسائل دیگر، در مقایسه با نارویژی مشکلات ذیل را نیز دارند:

  • مرض شکر
  • چاقی
  • صحت خراب دندان
  • تغذیهٔ اشتباه، خصوصأ کمبود آهن و ویتامین D
  • افسردگی

با هم صحبت کنید

مرض شکر – سرطان – نفس تنگی – چاقی

حساسیت – مرض قلبی عروق

  • درباره رابطه بین روش زنده گی و این مریضی ها صحبت کنید.
  • آیا این مریضی ها در کشورهایی که میشناسید شایع است؟
  • درباره دلایل اینکه مهاجرین نسبت به مشکلات صحی قبلی که دارند ممکن به مشکلات جدیدی صحی مواجه گردند، بحث کنید.
  • برای مراقبت از صحت خود چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟

فصل تابستان است. سه طفل خانواده هانسن (Hansen)، که هفت، نه و یازده سال سن دارند، رخصتی های خود را در خانه میگذرانند. به نظر آن ها روزها طولانی تر شده و در خانه خسته میشوند. بیشتر دوستان آن ها به سفر رفته و یا مشغول انجام کارهای دیگر می باشند. پدر و مادر بعد از کار خسته به خانه می آیند و میخواهند استراحت کنند. در نتیجه خانواده بیشتر وقت خود را در آپارتمان خود سپری می نمایند.

  • نظر شما درباره وضعیت این خانواده چیست؟
  • به نظر شما والدین در چه مورد باید فکر کنند؟
  • آیا این وضعیت میتواند بالای صحت اطفال و والدین تأثیر خواهد کرد؟
  • آیا این وضعیت میتواند بالای جوانب دیگری از اطفال تأثیر بگذارد؟
Tre barn kjeder seg. Foto
GettyImages

مهمت (Mehmet) صنف ششم مکتب است، و وی دوستان خوب زیادی در صنف خود دارد. آن ها در ساعات تفریح زیاد فتبال بازی میکنند، و بیشتر دوستان وی در تیم فوتبال محلی هم بازی میکنند. آن ها دو روز در هفته بعد ازچاشت ها تمرین دارند. مهمت (Mehmet) میخواهد شامل تیم شود، اما والدین همراه وی موافق نیستند. زیرا این کار به مصرف ضرورت دارد و آن ها توانایی پرداخت آن را ندارند.

  • این وضعیت چه گونه میتواند بالای صحت مهمت (Mehmet) تاثیری داشته باشد؟
  • نظر شما در بارهٔ وضعیت والدین چیست؟
Fot som sparker på en fotball. Foto
GettyImages

جواب صحیح را انتخاب نمایید

در حال حاضر معیار زنده گی در ناروی در چه گونه است؟

این جمله را تکمیل کنید.

ما این چانس را داریم که برای مدت طولانی تری صحت مند بمانیم، اگر...

جواب صحیح را انتخاب نمایید

کدام صحیح است؟

صحیح یا غلط را انتخاب کنید

عبارات را مطالعه نموده، کدام صحیح؟ و کدام غلط است؟

آگر سگرت بکشید، احتمال بیشتر وجود دارد که به امراض سرطان، قلبی وشیریان مبتلا شوید.
در صد سال گذشته صحت عامه در ناروی پیشرفت قابل توجهی داشته است.
در حال حاضر توبرکلوز یکی از شایع ترین دلایل مرگ و میر در ناروی است.
برای اطفال واکسین های که تجویز میشود، باید مصارف آن ها پرداخت گردد.
در ناروی میگویند که خنده از ته دل عمر را طولانی میکند.

صحیح یا غلط را انتخاب کنید

عبارات را مطالعه نموده، کدام صحیح؟ و کدام غلط است؟

جامعه رفاهی طرح های دارد که همه باید به کمک صحی و ادویه جات دسترسی داشته باشد.
در مقایسه با گذشته مردم در ناروی زنده گی کوتاه تری دارند.
سرطان ، مرض قلبی و شیریان شایع ترین علت مرگ و میر در ناروی می باشد.
مرض شکر، افسردگی و تغذیه غلط در میان مهاجران نسبت به نارویژی ها شایع تر است.
صحت جسمی مهم تر از صحت روانی است.

تصویر صحیح را انتخاب کنید

کدام تصاویر روش زنده گی سالم را نشان میدهند؟ امکان ارائه چندین جواب وجود دارد.