رسانه های اجتماعی و قضاوت دیجیتالی

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Se filmen

Videoen er satt sammen av åtte klipp som illustrerer hvordan sosiale medier kan være en kilde til både glede og uro. I den første delen ser vi fem klipp av glade familier og venner som tar selfier og mennesker som liker innlegg i sosiale medier med tommel opp og hjerte. Så blir det vist en strøm av bilder på svart bakgrunn, som illustrerer bilder som lastes opp på internett. Den siste delen av videoen viser en kvinne som får opp en rød varseltrekant på skjermen og blir redd. Det siste klippet viser en mann som sitter foran dataskjermen og ser bekymret og sliten ut.

Forslag til spørsmål

Kan vi dele hva som helst i sosiale medier? Hvorfor? Hvorfor ikke?
Hva slags bilder og informasjon ville du ha mislikt at noen delte om deg på sosiale medier?
Hvis du fikk bestemme over Facebook, hva slags kommentarer og bilder ville vært lov å legge ut? Hva ville ikke vært tillatt? Hvorfor?
Tror du det er forskjell på hva ungdommer synes det er greit å legge ut på sosiale medier og hva voksne synes det er greit å legge ut?
Tror dere arbeidsgivere ser på jobbsøkeres sine kontoer på sosiale medier? Hva tror dere i så fall de ikke vil like å se?
Hva er forskjellen på å kritisere noen i sosiale medier og å mobbe eller sjikanere noen i sosiale medier?

Snakk sammen

Bruk gjerne samtalestarteren som innledning til spørsmålene. Kanskje læreren kan finne andre aktuelle saker i media der folk har gått over streken i kommentarer og innlegg på sosiale medier?
Læreren må se an elevgruppa. Er det mange unge som er storforbrukere av sosiale medier? Er det mange som er foreldre til barn og unge? Tilpass diskusjonen til deltakerne.

Samtalestarter

Datteren: Fy søren, vet du hva? Noen har lagt ut et bilde av Julie i bikini på Facebook og skrevet at hun vil ha en voksen mann til kjæreste!
Moren: Huff, da skjønner jeg at hun er lei seg. Vet hun hvem som har gjort det?
Datteren: Nei, men vi tror det kan være Anne og vennene hennes. De har gjort sånt før.
Bestemoren: Dette er jo ulovlig. Jeg synes Julie og foreldrene hennes bør snakke med politiet.

Hva synes dere om denne situasjonen? Hva bør Julie gjøre?

  • Hvordan kan vi lære barn og unge nettvett?
  • Med Internett og sosiale medier må vi tenke annerledes enn før. Hva kan skje hvis noen får tak i og misbruker ting som personnummeret vårt eller private bilder?

Tips til undervisninga

Sjå filmen

Videoen er sett saman av åtte klipp som illustrerer korleis sosiale medium kan vere ei kjelde til både glede og uro. I den første delen ser vi fem klipp som viser glade familiar og vener som tek sjølvisar, og menneske som likar innlegg i sosial medium med tommel opp og hjarte. Så blir det vist ein straum av bilete på svart bakgrunn som illustrerer bilete som blir lasta opp på internett. Den siste delen av videoen viser ei kvinne som får opp ein raud varseltrekant på skjermen og blir redd. Det siste klippet viser ein mann som sit framfor dataskjermen og ser sliten og uroleg ut.

Framlegg til spørsmål

Kan vi dele kva som helst i sosiale medium? Kvifor? Kvifor ikkje?
Kva slags bilete og informasjon ville du ha mislikt at nokon delte om deg på sosiale medium?
Dersom du fekk bestemme over Facebook, kva for kommentarar og bilete ville det vore lov å leggje ut? Kva ville ikkje vore tillate? Kvifor?
Trur du det er forskjell på kva ungdomar tykkjer det er greitt å leggje ut på sosiale medium og kva vaksne tykkjer det er greitt å leggje ut?
Trur de at arbeidsgjevarar ser på jobbsøkjarar sine kontoar på sosiale medium? Kva trur de i så fall at dei ikkje vil like å sjå?
Kva er skilnaden mellom å kritisere nokon i sosiale medium og å mobbe eller sjikanere nokon i sosiale medium?

Snakk saman

Bruk gjerne samtalestartaren som innleiing til spørsmåla. Kanskje læraren kan finne andre aktuelle saker i media der folk har gått over streken i kommentarar og innlegg på sosiale medium?
Læraren må sjå an elevgruppa. Er der mange unge som er storforbrukarar av sosiale medium? Er der mange som er foreldre til barn og unge? Tilpass diskusjonen til deltakarane.

Samtalestartar

Dottera: Fy søren, vet du kva? Nokon har lagt ut eit bilete av Julie i bikini på Facebook og skrive at ho vil ha ein vaksen mann til kjærast!
Mora: Huff, då forstår eg at ho er lei seg. Veit ho kven som har gjort det?
Dottera: Nei, men vi trur at det kan vere Anne og venene hennar. Dei har gjort sånt før.
Bestemora: Dette er jo ulovleg. Eg tykkjer at Julie og foreldra hennar bør snakke med politiet.

Kva tykkjer de om denne situasjonen? Kva bør Julie gjere?

  • Korleis kan vi lære barn og ungdom nettvit?
  • Med internett og sosiale medium må vi tenkje annleis enn før. Kva hender dersom nokon får tak i og misbrukar ting som personnummeret vårt eller private bilete?

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

samtale om betydningen av kritisk tenkning og etisk bevissthet, blant annet knyttet til digital dømmekraft

Kjerneelement

Perspektivmangfold og kritisk tenkning

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Video

فلم را تماشا کنید

رسانه های اجتماعی و قضاوت دیجیتالی

Oversiktsbilde av mange mennesker. Det er streker mellom dem, illustrasjon for nettverk.
GettyImages

در عصر ما اکثریت مردم از انترنت و رسانه های اجتماعی به شکل فعال استفاده می کنند. ما از طریق انترنت وارد حساب بانکی خود میشویم، وارد ارگان های دولتی می شویم، و آنلاین خریداری مینمایم. ما خود را با استفاده از BankID (وسیلۀ تثبیت هویت)، رمز (پسورد)، اثر انگشت ها یا تشخیص چهره هویت خود را تثبیت می نمایم.

To hender trykker på et tastatur. I bildet flyr flere ikoner med bilde av en hengelås på. Bildet illustrerer nettsikkerhet. Foto
GettyImages

رسانه های اجتماعی شامل Facebook (فیسبوک)، Twitter (توییتر) و Instagram (اینستاگرام) میباشد. این رسانه ها به ما این امکان را می دهند تا به همراه فامیل، دوستان و آشنایان در تماس باشیم. در طول روز ما آثار دیجتلی قابل ردیابی زیادی را از خود به جای میگذاریم و تمام این آثار ذخیره میشوند. آیا تا حالا به این فکر کرده اید که اگر این آثار ردیابی بدست کسی که نیت خوبی ندارد بیفتد؟ اگر کسی رمز (پسورد) شما را به دست آورد، چه اتفاقی می افتد؟ و اگر کسی عکس های خصوصی شما را شریک بسازد چه خواهد شد؟

مهم است که بدانید چه چیزی را شریک میسازید، به همرا کی شریک می سازید و از این معلومات در کدام موارد استفاده به عمل می آید. به طور مثال ممکن عکس های شخصی تان مثل عکس های اطفال، توسط شخصی که از آنها سوء استفاده می کند سرقت میشود. در مورد چیزهای که در مورد دیگران به اشتراک می گذاریم باید محتاط باشیم و همیشه اول باید از آن ها اجازه بگیریم.

  • حق حریم خصوصی عبارت است از حق زنده گی شخصی و تصمیم گرفتن بالای معلومات شخصی خود شما میباشد. معلومات شخصی عبارت اند از اسم، آدرس، شماره تلیفون، شماره تولد و منشاء قومی می باشد.
  • همه انسان ها دارای شخصیت غیرقابل توهین می باشند. بنابراین به عنوان یک فرد مستقل شما حق حفاظت و کنترول از حریم خصوصی خود را دارید، تا بتوانید بدون دخالت دولت و اشخاص دیگر آزادانه فعالیت داشته باشید. علاوه بر آن، این اصل در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر (ECHR) نیز ذکر گردیده و مورد احترام می باشد.

منبع: ادارهٔ مسئول محافظت معلومات

بسیاری از افراد نظریات خود را در رسانه های اجتماعی و سایر صفحات انترنتی به نشر می رسانند، مطلبی که در صفحات انترنتی می نویسند بالای آن بحث وگفتگو می کنند. آزادی بیان در رسانه های اجتماعی از آزادی زیادی برخوردارمی باشد. البته آزادی بیان توسط قوانین محافظت از حریم خصوصی و شرایط قانونی خاص محدود شده و مردم اجازه ندارند اظهارات نژاد پرستانه و تبعیض آمیز بنویسند. بعضی اشخاص این حدود را می شکنند و به نظر می رسد در مقایسه با گفتگوی رو در رو با شخص، در رسانه های اجتماعی آسانتر از حدود مشخص شده عبور میکنند، سخنان توهین آمیز و غیرقانونی زیادی می نویسند، خصوصاً در مواقع که نویسنده گان مطلب اجازه دارند بدون هویت باقی بمانند. قضاوت دیجیتالی صحیح آن است که مطلبی را که یک نویسنده به نشر می رساند، بتواند آن را به فرد رو در رو هم بگوید.

En mann og en kvinne sitter ved siden av hverandre med hver sin mobil. Det er mange flyvende ikoner i bildet som viser hjerter og likerklikk. Bildet viser at de to personene sjekker sine sosiale medier. Foto
GettyImages

با هم صحبت کنید

  • وقتی که در انترنت در مورد خود جستجو می کنید چه چیز را مشاهد می نماید؟
  • درباره معنای قضاوت دیجیتالی بحث کنید.
  • درباره رابطه بین حریم خصوصی و قضاوت دیجیتالی با هم صحبت کنید.
  • در باره اهمیت آگاه بودن در مورد چیزهای که در رسانه های اجتماعی به نشر می رسایند صحبت کنید.
  • به نظر شما عاقبت کسانی که در بخش اظهار نظر بدون هویت میمانند چیست؟
GettyImages
GettyImages

جواب صحیح را انتخاب نمایید

آیا برای به اشتراک گذاشتن عکس های دیگران در رسانه های اجتماعی باید اجازه بگیرید؟

جواب صحیح را انتخاب نمایید

چی مطالبی را نمیتوان در انترنت نوشت؟

جواب صحیح را انتخاب نمایید

خصوصیت یک قضاوت درست دیجیتالی چیست؟

جواب صحیح را انتخاب نمایید

هدف از محافظت از حریم خصوصی چیست؟

صحیح یا غلط را انتخاب کنید

عبارات را مطالعه نموده، کدام صحیح؟ و کدام غلط است؟

حریم خصوصی، در مورد حق حریم خصوصی و حق تصمیم گیری بالای معلومات شخصی می باشد.
در طول روز آثار دیجیتالی قابل ردیابی زیادی را از خود بجای میگذاریم اما این آثار دیجتال ذخیره نمیشوند.
آزادی بیان در ناروی مطلق است و کدام محدودیتی ندارد.
احتمال این وجود دارد که عکس های شخصی توسط اشخاصیکه ممکن است از آنها سوء استفاده کنند، سرقت شوند.
Facebook (فیسبوک)، Twitter (توییتر) و Instagram (اینستاگرام) نمونه هایی از رسانه های اجتماعی اند.