Mạng xã hội và năng lực phán đoán kỹ thuật số
Xem phim
Mạng xã hội và năng lực phán đoán kỹ thuật số
Ngày nay, hầu hết mọi người đều sử dụng tích cực internet và các mạng xã hội. Qua internet, chúng ta đăng nhập vào ngân hàng trực tuyến và các cơ quan công quyền, cũng như chúng ta mua sắm trực tuyến. Chúng ta nhận dạng bản thân bằng BankID, mật khẩu, dấu vân tay hoặc nhận dạng khuôn mặt.
Thí dụ về các mạng xã hội là Facebook, Twitter và Instagram. Nơi đây chúng ta chia sẻ ý kiến, hình ảnh và phim. Bằng cách này, chúng ta giữ mối liên lạc với gia đình, bạn bè và người quen. Trong suốt cả ngày, chúng ta để lại nhiều dấu vết kỹ thuật số và tất cả các dấu vết này đều được lưu trữ. Bạn có nghĩ đến điều gì có thể xảy ra nếu một người có ý định không tốt lấy được những dấu vết này không? Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ai đó lấy được mật khẩu của bạn? Điều gì sẽ xảy ra nếu ai đó chia sẻ hình ảnh riêng tư của bạn?
Điều quan trọng là ý thức về những gì bạn sẽ chia sẻ, ai sẽ nhận được thông tin về bạn và các thông tin sẽ được dùng để làm gì. Thí dụ về hình ảnh riêng tư, hình ảnh của con cái, có thể nhanh chóng bị người khác "đánh cắp" rồi lạm dụng. Chúng ta cũng phải thận trọng về những gì chúng ta chia sẻ về người khác. Luôn luôn xin phép trước.
- Quyền bảo vệ riêng tư là quyền được có đời sống riêng tư và quyền quyết định về các thông tin cá nhân của chính mình. Thông tin cá nhân, chẳng hạn như tên, địa chỉ, số điện thoại, ngày tháng năm sinh cùng số cá nhân và nguồn gốc dân tộc.
- Tất cả mọi người đều có một giá trị riêng bất khả xâm phạm. Vì thế như là một cá nhân, bạn có quyền ở phạm vi riêng tư mà bạn tự kiểm soát và bạn có thể hành xử cách tự do mà không bị nhà nước hoặc những người khác ép buộc hay can thiệp vào. Nguyên tắc này là nền móng trong công ước châu Âu về nhân quyền (EMK).
Nguồn: Sở thanh tra dữ liệu (Datatilsynet)
Nhiều người chia sẻ ý kiến của mình trên các mạng xã hội và trên internet nói chung. Họ viết, tranh luận và lý luận. Trên các mạng xã hội, quyền tự do ngôn luận có nhiều tác động. Quyền tự do ngôn luận bị giới hạn bởi quyền bảo vệ riêng tư và một số điều luật. Người ta không thể viết các phát biểu kỳ thị chủng tộc hoặc phân biệt đối xử. Tuy nhiên, chúng ta thấy người ta bước qua những ranh giới này. Dường như việc vượt qua lằn ranh có thể dễ dàng hơn khi viết trên internet và không nói chuyện trực tiếp với ai. Đặc biệt là khi người ta có thể ẩn danh, viết nhiều bài vừa phản cảm vừa bất hợp pháp. Dấu hiệu về năng lực tốt của sự phán đoán kỹ thuật số là người ta trình bày các bình luận trên internet giống như người ta có thể nói trực tiếp diện đối diện với ai đó.
Cùng thảo luận
- Bạn sẽ tìm thấy gì nếu bạn tự tìm kiếm về mình trên internet?
- Thảo luận về ý nghĩa của năng lực phán đoán về kỹ thuật số.
- Cùng thảo luận về mối tương quan giữa quyền bảo vệ riêng tư và năng lực phán đoán về kỹ thuật số.
- Cùng thảo luận về tầm quan trọng của sự ý thức đến những gì người ta đăng tải trên các mạng xã hội.
- Theo bạn nghĩ là có những hậu quả nào khi người ta ẩn danh trong phần bình luận?
Chọn câu trả lời đúng
Người ta có cần phải xin phép để chia sẻ hình ảnh của người khác trên các mạng xã hội không?
Chọn câu trả lời đúng
Người ta không thể viết điều gì trên internet?
Chọn câu trả lời đúng
Dấu hiệu về năng lực tốt của sự phán đoán kỹ thuật số là gì?
Chọn câu trả lời đúng
Quyền bảo vệ riêng tư là gì?
Chọn đúng hay sai
Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?