Guri

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Boligstandarden i Norge i dag er høy, og rundt halvparten av befolkningen bor i eneboliger. Hver nordmann har i gjennomsnitt 40 kvadratmeter å bo på. Nesten alle boliger har innlagt vann og strøm, og ofte er det flere bad i en bolig. Boligene varmes opp med elektrisk strøm, parafin, gass eller olje. Mange bruker ved i tillegg. Nordmenn synes det er koselig å fyre i peisen. De bruker også mye tid og penger på å gjøre det fint inne i, og rundt. boligene sine.

Se filmen

Videoen består av syv klipp som viser prosessen med å kjøpe en bolig for et ungt samboerpar. I første klipp ser vi paret snakke sammen mens de ser på en PC, før vi ser et budsjett og en kalkulator. Deretter begynner de å spare, og setter penger oppi et spareglass. I fjerde klipp går paret på visning, før de drar på et møte i banken. De to siste klippene viser at de får nøklene til sin nye bolig, og flytter tingene sine inn i stua.

Forslag til spørsmål:
Er det mange som eier boligen sin i ditt hjemland?
Hvilke sparetips ville du gitt en venn som prøver å spare til bolig?
Hva synes du det er viktig å tenke over når man kjøper bolig?
Hvilke fordeler og ulemper er det ved å kjøpe seg bolig?

Samtalestarter

Datteren: Rommet mitt er så lite! Jeg får ikke plass til en sofa en gang!
Moren: Du da! Du har jo i alle fall eget rom! Da jeg var liten, måtte jeg dele rom med lillesøsteren min.
Bestemoren: Vi har det jo så godt nå. Da jeg var liten, bodde mor og far og alle vi seks barna i en liten leilighet. Jeg husker godt hvor kaldt det var å gå på utedoen i bakgården om vinteren.

Bruk eventuelt den ekstra teksten om å eie og leie bolig. Den har også samtaleoppgaver.

Tips til undervisninga

Bustandarden er høg i Noreg, og om lag halvparten av innbyggjarane bur i einebustader. I gjennomsnitt har kvar nordmann 40 kvadratmeter å bu på. Nesten alle bustader har innlagt vatn og straum, og mange har fleire bad. Bustadene blir oppvarma med elektrisk straum, parafin, gass eller olje. Mange brukar ved i tillegg. Nordmenn synest at det er koseleg å fyre i peisen. Dei brukar òg mykje tid og pengar på å gjere det fint inne i og rundt heimane sine.

Se filmen

Videoen er sett saman av sju klipp som følgjer eit ungt sambuarpar gjennom prosessen med å kjøpe bustad. I det første klippet ser vi paret snakke saman medan dei ser på ei datamaskin, før vi ser eit budsjett og ein kalkulator. Så byrjar dei å spare og legg pengar i eit spareglas. I det fjerde klippet går paret på visning, og så ser vi dei på møte i banken. Dei siste to klippa viser at dei får nøklane til den nye bustaden sin og flyttar tinga sine inn i stova.

Framlegg til spørsmål

Er det mange som eig sin eigen bustad i heimlandet ditt?
Kva for sparetips ville du gjeve til ein ven som prøver å spare pengar til bustad?
Kva synest du det er viktig å tenkje over når ein skal kjøpe seg bustad?
Kva er fordelane og ulempene ved å kjøpe seg bustad?

Samtalestartar

Dottera: Rommet mitt er så lite! Eg får ikkje plass til ein sofa eingong.
Mora: Du då! Du har i alle fall ditt eige rom! Då eg var lita, måtte eg dele rom med veslesystera mi.
Bestemora: Vi har det jo så godt no. Då eg var lita, budde mor og far og alle vi seks barna i ei lita leilegheit. Eg hugsar godt kor kaldt det var å gå på utedoen i bakgarden om vinteren.

Bruk eventuelt den ekstra teksten om å eige og leige bustad. Det høyrer òg samtaleoppgåver til denne teksten.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Folkehelse og livsmestring

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

samtale om hvordan arbeid, inntekt og forbruk kan påvirke personlig økonomi, levestandard og livskvalitet

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Video

Filinka daawo

Guri

Guri

Norway waxaa ku yaalla in ka badan laba milyan iyo bar guri. Qiyaastii kala bar waa fillooyin. Magaalooyinka waaweyn, sida Oslo, guryaha boqolkiiba toddobaatan waa dabaqyo ama guri weyn oo abbaartamiintooyin badan leh. Degmooyinka yaryar waxaa laga yaabaa inay guryaha boqolkiiba sagaashan fillooyin yihiin. Qoysaska qiyaastii siddeetan iyo laba ayagaa guryahooda iska leh, siddeed iyo tobanka harayna kiro ayay ku jiraan.

  • Guri gooni loo leeyahay: Adigaa guriga iska leh. Waad dayactiri kartaa oo kireyn kartaa adiga oo aan cidna wax weydiin. Adiga ayaa bixinaya dhammaan kharashaadka guriga (kharashaadka degmada, caymiska mulkiilaha guriga iyo kharashaadka dayactirka). Adigaa la imaanaya lacagta aad guriga ku gadanayso oo dhan.
  • Iskaashato guri: Iskaashatada guriga ayaad qayb ku leedahay. Keligaa ayaa xaq u leh isticmaalka guriga. Waa inaad raacdaa xeerar iyo go'aammo badan oo iskaashatadu leedahay. Lacag ayaad shubaysaa markaad guriga gadanayso. Lacagtaas adiga ayaa lagaa rabaa. Bil kastana kiro ayaad bixinaysaa. Kiradu waxay daboolaysaa qaybtaada deynta ay iskaashatada guryuhu qabto, kharashaadka degmada iyo caymiska mulkiilaha guriga.

Maalgelinta guriga

En kalkulator og en liten trefigur av et hus er plassert oppå papirer på et bord. Foto
GettyImages

Guryuhu lacag badan ayay joogaan, dadka badankooduna bangiga ayay lacag ka amaahdaan si ay guri u gataan. Sanadyo badan ayaa sida caadiga ah bil walba lacagta bangiga la bixiyaa. Lacagta gurigu joogo oo dhan bangiga kama amaahan karno. Waa in aan laftigeennu xoogaa lacag ah haysannaa. Lacagtaas waxaa la dhahaa raasamaal. Xeerka guud waa in aan haysannaa boqolkiiba 15 ah lacagta guriga lagu gadayo. Markaas boqolkiiba 85 ah lacagta uu gurigu joogo ayaan ka qaadan karnaa bangiga. Laakiin si bangiga lacag looga amaahdo, waa in aan lahaannaa dakhli joogto ah ama hubanti dhaqaale oo kale. Bangigu waa inuu hubaa inaan bixin karno lafaha iyo dulsaarka.

Wada hadla

  • Ka wada hadla faa'iidooyinka iyo khasaaraha lahaanshaha iyo kireysiga guryaha.
  • Ka wada hadla farqiga u dhexeeya guriga la leeyahay iyo midka iskaashatada guryaha.
  • Sideed u aragtaa in lacag bangiga laga amaahdo? Maxaa lagaaga baahan yahay?
  • Gal finn.no ama bog internet oo kale oo eeg guryaha beeca ah ee ku yaalla aagga aad deggan tahay. Waa guryo noocee ah? Meeqa ayay joogaan?
GettyImages
GettyImages

Dooro jawaabta saxda ah

Immisa guri ayaa Norway ku yaalla?

Dooro jawaabta saxda ah

Guryaha noocee ayaa lagu yaqaannaa inaad

  • keligaa xaq u leedahay isticmaalka guriga
  • raacdo xeerar iyo go'aammo
  • lacag shubto markaad guriga gadanayso
  • bil kasta kiro bixiso

Dooro jawaabta saxda ah

Lacagta gurigu joogo immisa ayaa nagala rabaa inaan haysanno markaan guri gadanayno? Immisa ayaan bangiga ka amaahan karnaa?

Dooro jawaabta saxda ah

Maxaa lagu yaqaannaa guriga goonida loo leeyahay?

Dooro sax ama khalad

Akhri doodaha. Maxaa sax ah? Maxaa khalad ah?

Dadka badankoodu bangiga ayay lacag ka amaahsadaan markay guri gadanayaan.
Qoysaska qiyaastii siddeetan iyo laba ayagaa guryahooda iska leh.
Guryaha Oslo boqolkiiba sagaashan waa fillooyin.
Raasamaalku waa lacag aan aruursannay.
Si bangiga lacag looga amaahdo, waa in aan lahaannaa dakhli joogto ah ama hubanti dhaqaale oo kale.