Shtëpi

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Boligstandarden i Norge i dag er høy, og rundt halvparten av befolkningen bor i eneboliger. Hver nordmann har i gjennomsnitt 40 kvadratmeter å bo på. Nesten alle boliger har innlagt vann og strøm, og ofte er det flere bad i en bolig. Boligene varmes opp med elektrisk strøm, parafin, gass eller olje. Mange bruker ved i tillegg. Nordmenn synes det er koselig å fyre i peisen. De bruker også mye tid og penger på å gjøre det fint inne i, og rundt. boligene sine.

Se filmen

Videoen består av syv klipp som viser prosessen med å kjøpe en bolig for et ungt samboerpar. I første klipp ser vi paret snakke sammen mens de ser på en PC, før vi ser et budsjett og en kalkulator. Deretter begynner de å spare, og setter penger oppi et spareglass. I fjerde klipp går paret på visning, før de drar på et møte i banken. De to siste klippene viser at de får nøklene til sin nye bolig, og flytter tingene sine inn i stua.

Forslag til spørsmål:
Er det mange som eier boligen sin i ditt hjemland?
Hvilke sparetips ville du gitt en venn som prøver å spare til bolig?
Hva synes du det er viktig å tenke over når man kjøper bolig?
Hvilke fordeler og ulemper er det ved å kjøpe seg bolig?

Samtalestarter

Datteren: Rommet mitt er så lite! Jeg får ikke plass til en sofa en gang!
Moren: Du da! Du har jo i alle fall eget rom! Da jeg var liten, måtte jeg dele rom med lillesøsteren min.
Bestemoren: Vi har det jo så godt nå. Da jeg var liten, bodde mor og far og alle vi seks barna i en liten leilighet. Jeg husker godt hvor kaldt det var å gå på utedoen i bakgården om vinteren.

Bruk eventuelt den ekstra teksten om å eie og leie bolig. Den har også samtaleoppgaver.

Tips til undervisninga

Bustandarden er høg i Noreg, og om lag halvparten av innbyggjarane bur i einebustader. I gjennomsnitt har kvar nordmann 40 kvadratmeter å bu på. Nesten alle bustader har innlagt vatn og straum, og mange har fleire bad. Bustadene blir oppvarma med elektrisk straum, parafin, gass eller olje. Mange brukar ved i tillegg. Nordmenn synest at det er koseleg å fyre i peisen. Dei brukar òg mykje tid og pengar på å gjere det fint inne i og rundt heimane sine.

Se filmen

Videoen er sett saman av sju klipp som følgjer eit ungt sambuarpar gjennom prosessen med å kjøpe bustad. I det første klippet ser vi paret snakke saman medan dei ser på ei datamaskin, før vi ser eit budsjett og ein kalkulator. Så byrjar dei å spare og legg pengar i eit spareglas. I det fjerde klippet går paret på visning, og så ser vi dei på møte i banken. Dei siste to klippa viser at dei får nøklane til den nye bustaden sin og flyttar tinga sine inn i stova.

Framlegg til spørsmål

Er det mange som eig sin eigen bustad i heimlandet ditt?
Kva for sparetips ville du gjeve til ein ven som prøver å spare pengar til bustad?
Kva synest du det er viktig å tenkje over når ein skal kjøpe seg bustad?
Kva er fordelane og ulempene ved å kjøpe seg bustad?

Samtalestartar

Dottera: Rommet mitt er så lite! Eg får ikkje plass til ein sofa eingong.
Mora: Du då! Du har i alle fall ditt eige rom! Då eg var lita, måtte eg dele rom med veslesystera mi.
Bestemora: Vi har det jo så godt no. Då eg var lita, budde mor og far og alle vi seks barna i ei lita leilegheit. Eg hugsar godt kor kaldt det var å gå på utedoen i bakgarden om vinteren.

Bruk eventuelt den ekstra teksten om å eige og leige bustad. Det høyrer òg samtaleoppgåver til denne teksten.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Folkehelse og livsmestring

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

samtale om hvordan arbeid, inntekt og forbruk kan påvirke personlig økonomi, levestandard og livskvalitet

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Video

Shikoni filmin

Shtëpi

Shtëpi

Ka më shumë se dy milion e gjysmë shtëpi në Norvegji. Afërsisht gjysma e tyre janë shtëpi për një familje. Në qytetet e mëdha si Oslo, 70 përqind e njësive të banimit janë në blloqe banesash. Në bashkitë e vogla, shtëpitë për një familje mund të përbëjnë deri në 90 përqind të shtëpive. Rreth 82 përqind e familjeve zotërojnë shtëpinë e tyre, ndërsa 18 përqind e familjeve kanë shtëpi me qira.

  • Njësi/shtëpi bashkëpronësisë me pronësi të veçantë: Ju zotëroni shtëpinë tuaj. Mund ta rinovoni dhe jepni me qira pa pasur nevojë të pyesni askënd. Ju paguani të gjitha shpenzimet në lidhje me shtëpinë tuaj (taksat bashkiake, sigurimin e shtëpisë dhe shpenzimet e mirëmbajtjes). Ju financoni vetë blerjen e shtëpisë.
  • Strehim i përbashkët: Ju zotëroni një pjesë në një strehim të përbashkët. Keni të drejtë ekskluzive për të përdorur shtëpinë. Duhet të respektoni rregullat dhe statutet e strehimit të përbashkët. Paguani një depozitë kur blini apartamentin, të cilin e financoni vetë. Gjithashtu paguani qira çdo muaj. Qiraja mbulon pjesën tuaj të borxhit për strehimin e përbashkët, taksat bashkiake dhe sigurimin e shtëpisë.

Financimi

En kalkulator og en liten trefigur av et hus er plassert oppå papirer på et bord. Foto
GettyImages

Blerja e një shtëpie kushton shumë para dhe shumica e njerëzve huazojnë para nga banka. Njerëzit paguajnë zakonisht huanë çdo muaj për shumë vite. Nuk është e mundur të huazojmë të gjithë vlerën e blerjes nga banka. Duhet të kemi ca para edhe vetë. Ky quhet "kapitali/fondet vetjake". Rregulli kryesor është që ne duhet të kemi kursyer 15 përqind të çmimit të blerjes. Është e mundur të marrim hua 85 përqind të çmimit të blerjes nga banka. Sidoqoftë, njerëzit duhet të kenë të ardhura të rregullta ose siguri tjetër financiare për t'u lejuar të marrin para hua nga banka. Banka duhet të jetë e sigurt që njerëzit janë në gjendje të paguajnë këstet dhe interesat.

Diskutoni së bashku

  • Flisni për avantazhet dhe disavantazhet e zotërimit ose marrjes me qira të shtëpisë tuaj.
  • Flisni për ndryshimet mes shtëpive të bashkëpronësisë me pronësi të veçantë dhe shtëpive në strehim të përbashkët.
  • Çfarë mendoni për huazimin e parave nga banka? Çfarë përfshin?
  • Mund të shkoni në finn.no ose në një faqe tjetër në internet dhe të shikoni pronat në shitje në zonën ku banoni. Çfarë lloj pronash shihni? Sa kushtojnë?
GettyImages
GettyImages

Zgjidhni përgjigjen e saktë

Sa shtëpi ka në Norvegji?

Zgjidhni përgjigjen e saktë

Çfarë forme strehimi është nëse ju:

  • keni të drejtë ekskluzive për të përdorur shtëpinë tuaj
  • duhet të respektoni rregullat dhe statutet
  • duhet të paguani një depozitë kur blini apartamentin
  • duhet të paguani qira çdo muaj

Zgjidhni përgjigjen e saktë

Sa përqind të çmimit të blerjes duhet të kemi kur blejmë një shtëpi? Sa mund të marrim hua nga banka?

Zgjidhni përgjigjen e saktë

Çfarë e karakterizon një njësi/shtëpi bashkëpronësie me pronësi të veçantë?

Zgjidhni e saktë ose e gabuar

Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?

Shumica e njerëzve huazojnë para nga banka kur blejnë një shtëpi.
Rreth tetëdhjetë e dy përqind e familjeve kanë një shtëpi në pronësi.
Nëntëdhjetë përqind e shtëpive në Oslo janë shtëpi me një familje.
Kapitali/fondet vetjake janë para që i kemi kursyer vetë.
Për të marrë hua para nga banka, duhet të keni të ardhura të rregullta ose siguri tjetër financiare.