Të jetosh në dy kultura
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Samtalestarter
Samtale 1
A: Har du hørt at nabojenta skal ha barn?
Hun er bare 16 år og ikke gift.
B: Hva er det du sier? Stakkars jente.
Hva skal hun gjøre nå? Hun er jo så ung.
Hvordan skal hun ta vare på barnet?
A: Kanskje hun må slutte på skolen.
Hvordan skal framtiden hennes bli?
Samtale 2
A: Har du hørt at nabojenta skal ha barn?
Hun er bare 16 år og ikke gift.
B: Hva er det du sier? Stakkars familien hennes.
Hva skal de gjøre nå? Dette er vanskelig for
faren og moren hennes.
A: Ja, for en skam. Nå blir hun kanskje aldri gift.
Hvordan skal fremtiden hennes bli?
Snakk sammen
Hvilken av disse samtalene kjenner du deg igjen i?
Hva er forskjellen på samtalene?
Hvilken av disse samtalene er mest typisk for din kultur?
Hvilken av disse samtalene er mest typisk for norsk kultur?
For å få en bedre forståelse av jeg- og vi-kulturer må læreren presentere listen over forskjellene og diskutere dette med gruppa.
Samtalestarter 2
Manar
Manar går i tredje klasse. Hun og foreldrene har bodd i Norge et par år. Hun leker mye sammen med en norsk jente, Karine, på skolen. Karine har invitert Manar med seg hjem etter skolen flere ganger. Men foreldrene til Manar sier nei. De vil at Manar skal komme rett hjem fra skolen. Nå har Karine sluttet å invitere Manar. Manar og Karine leker ikke så mye sammen i friminuttene lenger, heller. Manar er lei seg.
Snakk sammen
Hvilke grunner kan foreldrene til Manar ha for å nekte Manar å være med andre barn hjem?
Hva kan konsekvensene av foreldrenes valg bli for Manar?
Lenker
Les/hør mer
Bok: Mulighetens barn (Loveleen Kumar, Cappelen 1997)
Bok: Third Culture Kids (Gyldendal, 2019)
Tips til undervisninga
Samtalestartar
A: Har du høyrt at nabojenta skal ha barn?
Ho er berre 16 år og er ikkje gift.
B: Kva er det du seier? Stakkars jente.
Kva skal ho gjere no? Ho er jo så ung.
Korleis skal ho ta vare på barnet?
A: Kanskje ho må slutte på skulen.
Korleis skal framtida hennar bli?
A: Har du høyrt at nabojenta skal ha barn?
Ho er berre 16 år og er ikkje gift.
B: Kva er det du seier? Stakkars familien hennar.
Kva skal dei gjere no? Dette er vanskeleg for faren og mora hennar.
A: Ja, for ei skam. No blir ho kanskje aldri gift.
Korleis skal framtida hennar bli?
Snakk saman
Kva for ein av desse samtalane kjenner du deg att i?
Korleis skil desse to samtalane seg frå kvarandre?
Kva for ein av samtalane er mest typisk for din kultur?
Kva for ein av samtalane er mest typisk for norsk kultur?
For at ein skal forstå eg- og vi-kulturar betre må læraren presentere lista over ulikskapane og diskutere det med gruppa.
Samtalestartar 2
Manar
Manar går i tredje klasse. Ho og foreldra har budd i Noreg i eit par år. På skulen leikar ho mykje med ei norsk jente som heiter Karine. Karine har invitert Manar med seg heim etter skulen fleire gonger, men foreldra til Manar seier nei. Dei vil at Manar skal kome rett heim etter skulen. No har Karine slutta å invitere Manar. Manar og Karine leikar ikkje så mykje saman i friminutta lenger, heller. Manar er lei seg.
Snakk saman
Kva grunnar kan foreldra til Manar ha for å nekte Manar å vere med andre barn heim?
Kva konsekvensar kan valet til foreldra få for Manar?
Lenkjer
Les/høyr meir
Bok: Mulighetens barn (Loveleen Kumar, Cappelen 1997)
Bok: Third Culture Kids (Gyldendal, 2019)
Të jetosh në dy kultura
Të gjithë lindin në një shoqëri dhe një kulturë. Në këtë kulturë, ne mësojmë se si të jetojmë së bashku, mësojmë dallimin midis të mirës dhe të gabuarës dhe se si e shohim vendin tonë në këtë botë. Fëmijët mësojnë nga prindërit e tyre dhe nga shoqëria përreth tyre. Kultura të ndryshme kanë role të ndryshme të individit. Për ta bërë pak më të lehtë kuptimin e këtyre dallimeve, ne mund t'i ndajmë kulturat në dy grupe kryesore. Ne i quajmë këto dy grupe kultura individualiste dhe kolektiviste.
Në një kulturë individualiste, individi është më i rëndësishmi. Vlerat pozitive përfshijnë pavarësinë, statusin e barabartë dhe barazinë. Në një kulturë kolektiviste, grupi në tërësi është më i rëndësishmi. Vlerat pozitive përfshijnë bindjen, respektin dhe marrëdhëniet e mira.
Fëmijët që rriten me dy kultura, ndonjëherë mund të kenë nevojë të lidhen me një sërë rregullash në shtëpi dhe një sërë tjetër jashtë shtëpisë. Mund të ketë mendime të ndryshme për atë që është e sjellshme ose e duhura dhe mund të ketë pritshmëri të ndryshme për sjelljen e fëmijës.
Diskutoni së bashku
- Diskutoni ndryshimet mes kulturave individualiste dhe kolektiviste. A janë krejtësisht të ndryshme nga njëra-tjetra?
- A është kultura norvegjeze një kulturë kolektiviste, një kulturë individualiste apo diçka e ndërmjetme?
- Çfarë dilemash do të hasë dikush që vjen nga një kulturë kolektiviste në një kulturë individualiste?
- Çfarë dilemash do të hasë dikush që vjen nga një kulturë individualiste në një kulturë kolektiviste?
- Diskutoni për edukimin e fëmijëve në një kulturë individualiste dhe në një kulturë kolektiviste.
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Nga kush mësojnë fëmijët?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Për ta bërë më të lehtë të kuptuarit e dallimeve kulturore, ne mund t'i ndajmë kulturat në dy grupe kryesore. Si i quajmë këto dy grupe?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Cilat janë karakteristikat e kulturave kolektiviste?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Çfarë është tipike për kulturat individualiste? Janë të sakta disa përgjigje.
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?