سوداګریزې یا تجارتي اتحایې/ټولنې
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Er det vanlig og lovlig med fagforeninger i deltakernes hjemland? Bruk gjerne samtalestarteren som innledning.
Her kan læreren gjerne finne og vise til aktuelle eller tidsnære konflikter og streiker. Har det vært streiker i lokalmiljøet de siste årene?
Forbered gjerne eksempler på fagforeninger som kan være aktuelle for deltakernes yrker/jobber. Finn nettsidene deres osv. Hva koster det å være medlem? Finnes det medlemsfordeler?
Samtalestarter
Moren: Å, jeg er sliten i dag. Åtte timer er lenge å stå i en butikk.
Bestemoren: Ja, du får sette deg ned litt. Men tenk på hvordan det var før i tiden. Jeg husker at faren min fortalte om bestefaren min som kom sliten hjem fra jobben. Det var ikke noen åttetimersdag den gangen. Han jobbet ofte tolv timer på fabrikken.
Datteren: Hvorfor er det kortere arbeidsdager nå?
Bestemoren: Det er noe vi blant annet kan takke fagforeningene for. Mange arbeidere har streiket og slåss for de rettighetene vi har i dag.
Datteren: Er det lov til å streike i dag også?
Moren: Ja, i et demokrati har vi streikerett. Men det er selvfølgelig regler for når og hvordan vi kan streike.
Lenker
Tips til undervisninga
Er fagforeiningar vanlege og lovlege i heimlanda til deltakarane? Bruk gjerne samtalestartaren som innleiing.
Her kan læraren gjerne finne og vise til aktuelle eller tidsnære konfliktar og streikar. Har det vore streikar i lokalmiljøet dei siste åra?
Ver gjerne budd med døme på fagforeiningar som kan vere aktuelle for deltakarane sine yrke/jobbar. Finn nettsida deira osv. Kva kostar det å vere medlem? Finst det medlemsfordelar?
Samtalestartar
Mora: Å, eg er sliten i dag. Åtte timar er lenge å stå i ein butikk.
Bestemora: Ja, du får setje deg ned litt. Men tenk på korleis det var før i tida. Eg hugsar at far min fortalde om bestefar min som kom sliten heim frå jobben. Det var ikkje nokon åttetimarsdag den gongen. Han jobba ofte tolv timar på fabrikken.
Dottera: Kvifor har vi kortare arbeidsdagar no?
Bestemora: Det kan vi mellom anna takke fagforeiningane for. Mange arbeidarar har streika og slost for dei rettane vi har i dag.
Dottera: Er det lov å streike i dag òg?
Mora: Ja, i eit demokrati har vi streikerett. Men det finst sjølvsagt reglar for når og korleis vi kan streike.
سوداګریزې یا تجارتي اتحایې/ټولنې
په ناروې کې دواړه هم کارکوونکي او هم کار ګومارونکي خپل بنسټونه لري چې په مهمو هوکړه لیکونو کې د همکاریو لپاره د خپلو حقونو او فرصتونو د ساتنې په لټه کې دي. په ناروې کې تقریباً 50 سلنه کارکوونکي د تجارت په اتحادیه کې غړیتوب لري.
د دغې تجارتي اتحادیې مهمه دنده دا ده ترڅو د کار ګومارونکو سره د کارکوونکو د تادیاتو او نورو حقوقو په اړه خبرې وکړي. دغه حقوق کېدی شي د کارکوونکو کاري ساعتونه، رخصتۍ او په کاري چاپېریال کې د کارکوونکو روزنه وي. د خبرو تر پای ته رسېدو وروسته، یوه داسې هوکړه لیکل کېږي چې له مخې یې کارګومارونکي او کار کوونکي د هغې په رعایت کولو سره ملزم ګڼل کېږي. که چېرې دواړه خواوې هوکړې ته نه رسي، کارکوونکي د کاري اعتصاب حق لري.
کارګومارونکي او کارکوونکي دواړه باید د مختلفو هوکړه لیکونو له مخې یوه غوره کاري چاپېریال په رامنځ ته کولو کې مرسته وکړي. نو پدې توګه، په ناروې کې کاري ژوند د کار کونې په چاپېریال کې د کارکوونکو د مشارکت او دیمکرسۍ لپاره زمینه برابروي. هر کارکوونکی دا حق لري چې د خپل کاري وضیت په سمبالولو کې یې خبر واورېدل شي او ګډون ولري. کارکوونکي کولای شي د خپلو اتحادیو له لارې په ناستو کې ګډون وکړي او د ګډون اړونده معلومات ترلاسه کړي.
ټول ګومارونکي اړ دي چې په کاري محیط کې د کارکوونکو روغتیا، خوندیتابه او کاري چاپېریال (HMS) تآمین کړي. دا ډول HMS کارونه باید د کارکوونکي د استازي، د خوندیتابه چارو د استازي او اداري استازي لخوا مدیریت شي.
یو بل سره مباحثه وکړئ
- آیا ستاسو په هېواد کې د کارګرانو اتحادیې اهمیت لري؟
- د اعتصاب او هغو حقونو په اړه بحث وکړئ چې کېدی شي ګټه ترې واخیستل شي.
- څه فکر کوئ چې ولې ګڼ شمېر خلک د کارګرانو یا په تجارتي اتحادیو کې ګډون کوي؟
- څه فکر کوئ چې ولې د کارکوونکو نیمایي هغه یې په دغو اتحادیو کې د نه ګډون پرېکړه کوي؟
سم ځواب انتخاب کړئ
په ناروې کې څو سلنه کارکوونکي د تجارتي اتحادیو/کارګرانو د اتحادیو غړیتوب لري؟
سم ځواب انتخاب کړئ
د تجارتي اتحادیې ترټولو مهمه دنده څه ده؟
سم ځواب انتخاب کړئ
کله چې کارکوونکي او کارګومارونکي نه سره جوړېږي، نو یو کار کارکوونکی باید څه وکړي؟
صحیح او غلط انتخاب کړئ
جملې ولولئ. کومې صحیح او کومې غلطې دي؟
صحیح او غلط انتخاب کړئ
جملې ولولئ. کومې صحیح او کومې غلطې دي؟