Sindikatat
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Er det vanlig og lovlig med fagforeninger i deltakernes hjemland? Bruk gjerne samtalestarteren som innledning.
Her kan læreren gjerne finne og vise til aktuelle eller tidsnære konflikter og streiker. Har det vært streiker i lokalmiljøet de siste årene?
Forbered gjerne eksempler på fagforeninger som kan være aktuelle for deltakernes yrker/jobber. Finn nettsidene deres osv. Hva koster det å være medlem? Finnes det medlemsfordeler?
Samtalestarter
Moren: Å, jeg er sliten i dag. Åtte timer er lenge å stå i en butikk.
Bestemoren: Ja, du får sette deg ned litt. Men tenk på hvordan det var før i tiden. Jeg husker at faren min fortalte om bestefaren min som kom sliten hjem fra jobben. Det var ikke noen åttetimersdag den gangen. Han jobbet ofte tolv timer på fabrikken.
Datteren: Hvorfor er det kortere arbeidsdager nå?
Bestemoren: Det er noe vi blant annet kan takke fagforeningene for. Mange arbeidere har streiket og slåss for de rettighetene vi har i dag.
Datteren: Er det lov til å streike i dag også?
Moren: Ja, i et demokrati har vi streikerett. Men det er selvfølgelig regler for når og hvordan vi kan streike.
Lenker
Tips til undervisninga
Er fagforeiningar vanlege og lovlege i heimlanda til deltakarane? Bruk gjerne samtalestartaren som innleiing.
Her kan læraren gjerne finne og vise til aktuelle eller tidsnære konfliktar og streikar. Har det vore streikar i lokalmiljøet dei siste åra?
Ver gjerne budd med døme på fagforeiningar som kan vere aktuelle for deltakarane sine yrke/jobbar. Finn nettsida deira osv. Kva kostar det å vere medlem? Finst det medlemsfordelar?
Samtalestartar
Mora: Å, eg er sliten i dag. Åtte timar er lenge å stå i ein butikk.
Bestemora: Ja, du får setje deg ned litt. Men tenk på korleis det var før i tida. Eg hugsar at far min fortalde om bestefar min som kom sliten heim frå jobben. Det var ikkje nokon åttetimarsdag den gongen. Han jobba ofte tolv timar på fabrikken.
Dottera: Kvifor har vi kortare arbeidsdagar no?
Bestemora: Det kan vi mellom anna takke fagforeiningane for. Mange arbeidarar har streika og slost for dei rettane vi har i dag.
Dottera: Er det lov å streike i dag òg?
Mora: Ja, i eit demokrati har vi streikerett. Men det finst sjølvsagt reglar for når og korleis vi kan streike.
Sindikatat
Në Norvegji si punonjësit ashtu edhe punëdhënësit kanë organizatat e tyre, të cilat përpiqen të mbrojnë të drejtat dhe mundësitë e tyre për të bashkëpunuar në marrëveshje të rëndësishme. Rreth 50 përqind e punonjësve në Norvegji janë anëtarë të një sindikate/organizate pune.
Detyra më e rëndësishme e një sindikate është të negociojë pagën dhe të drejtat e tjera me punëdhënësit. Këto të drejta mund të jenë orari i punës, pushimet dhe e drejta për trajnim në punë. Kur përfundojnë negociatat, shkruhen marrëveshje që punëdhënësit dhe punonjësit janë të detyruar t'i përmbahen. Nëse palët nuk arrijnë në një marrëveshje, punonjësit kanë të drejtë të hyjnë në grevë.
Punëdhënësit dhe punonjësit duhet të bashkëpunojnë në marrëveshje të ndryshme për të krijuar një mjedis të mirë në vendin e punës. Prandaj, jeta e punës norvegjeze lehtëson pjesëmarrjen e punonjësve dhe demokracinë në vendin e punës. Punonjësit individualë kanë të drejtë të dëgjohen dhe të marrin pjesë në organizimin e situatës të punës së tyre. Nëpërmjet sindikatave, punonjësit marrin pjesë në diskutime dhe marrin informacion në lidhje me ndërmarrjen.
Të gjithë punëdhënësit kanë detyrimin që të mbrojnë shëndetin, sigurinë dhe mjedisin (SSHP) në vendin e punës. Një punë e tillë HMS-je duhet të organizohet dhe ndiqet nga një përfaqësues i punonjësve, një përfaqësues i sigurisë dhe një përfaqësues i menaxhmentit.
Diskutoni së bashku
- A janë të rëndësishme sindikatat në vendin tuaj?
- Diskutoni të drejtën për grevë dhe situatat në të cilat mund të aplikohet.
- Pse mendoni se shumë njerëz bashkohen në një sindikatë?
- Pse mendoni se gati gjysma e punonjësve vendosin të mos bashkohen në një sindikatë?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Sa përqind e punonjësve në Norvegji janë anëtarë të një sindikate / organizate pune?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Cila është detyra më e rëndësishme e sindikatave?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Çfarë mund të bëjnë punonjësit nëse punëdhënësit dhe punonjësit nuk bien dakord?
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?