Sendikalar

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Er det vanlig og lovlig med fagforeninger i deltakernes hjemland? Bruk gjerne samtalestarteren som innledning.

Her kan læreren gjerne finne og vise til aktuelle eller tidsnære konflikter og streiker. Har det vært streiker i lokalmiljøet de siste årene?

Forbered gjerne eksempler på fagforeninger som kan være aktuelle for deltakernes yrker/jobber. Finn nettsidene deres osv. Hva koster det å være medlem? Finnes det medlemsfordeler?

Samtalestarter

Moren: Å, jeg er sliten i dag. Åtte timer er lenge å stå i en butikk.
Bestemoren: Ja, du får sette deg ned litt. Men tenk på hvordan det var før i tiden. Jeg husker at faren min fortalte om bestefaren min som kom sliten hjem fra jobben. Det var ikke noen åttetimersdag den gangen. Han jobbet ofte tolv timer på fabrikken.
Datteren: Hvorfor er det kortere arbeidsdager nå?
Bestemoren: Det er noe vi blant annet kan takke fagforeningene for. Mange arbeidere har streiket og slåss for de rettighetene vi har i dag.
Datteren: Er det lov til å streike i dag også?
Moren: Ja, i et demokrati har vi streikerett. Men det er selvfølgelig regler for når og hvordan vi kan streike.

Tips til undervisninga

Er fagforeiningar vanlege og lovlege i heimlanda til deltakarane? Bruk gjerne samtalestartaren som innleiing.

Her kan læraren gjerne finne og vise til aktuelle eller tidsnære konfliktar og streikar. Har det vore streikar i lokalmiljøet dei siste åra?

Ver gjerne budd med døme på fagforeiningar som kan vere aktuelle for deltakarane sine yrke/jobbar. Finn nettsida deira osv. Kva kostar det å vere medlem? Finst det medlemsfordelar?

Samtalestartar

Mora: Å, eg er sliten i dag. Åtte timar er lenge å stå i ein butikk.
Bestemora: Ja, du får setje deg ned litt. Men tenk på korleis det var før i tida. Eg hugsar at far min fortalde om bestefar min som kom sliten heim frå jobben. Det var ikkje nokon åttetimarsdag den gongen. Han jobba ofte tolv timar på fabrikken.
Dottera: Kvifor har vi kortare arbeidsdagar no?
Bestemora: Det kan vi mellom anna takke fagforeiningane for. Mange arbeidarar har streika og slost for dei rettane vi har i dag.
Dottera: Er det lov å streike i dag òg?
Mora: Ja, i eit demokrati har vi streikerett. Men det finst sjølvsagt reglar for når og korleis vi kan streike.

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Digitale ferdigheter
Muntlige ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

gi eksempler på rettigheter og plikter man har som arbeidstaker, knyttet til for eksempel fagorganisering, medbestemmelse og arbeidsmiljø

Kjerneelement

Individ og fellesskap
Demokratiforståelse og deltakelse

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet

Sendikalar

Håndtrykk mellom en kvinne og en mann. Kvinnen holder i et papir. De har nettopp signert en avtale. Foto
GettyImages

Norveç'in hem çalışanlarının hem de işverenlerinin, haklarını ve önemli anlaşmalara ilişkin işbirliği imkanlarını gözetecek kendi örgütleri vardır. Norveç'teki çalışanların yaklaşık yüzde ellisi bir sendika/işçi örgütü üyesidir.

Sendikaların en önemli görevi, işverenlerle maaşlar ve diğer haklar konusunda müzakere yapmaktır. Bu haklar çalışma saatleri, tatiller ve iş yerinde eğitim hakkı olabilir. Müzakereler bittiğinde hem işverenlerin hem de çalışanların uymakla yükümlü olduğu sözleşmeler hazırlanır. Taraflar anlaşamazlarsa işçilerin greve gitme hakkı vardır.

Streikende fra Parat i orange vester. På plakater står det. "Vil du jobbe natt for 26 kroner?" og "Vil du jobbe helg for 46 kroner." Foto.
NTB

İş yerinde iyi bir ortamın oluşturulabilmesi için işveren ve çalışanların çeşitli sözleşmeler üzerinde iş birliği yapması gerekir. Bu nedenle Norveç'teki iş hayatında, kararlara katılım ve kurumsal demokrasi için farklı şekillerde düzenlemeler yapılmıştır. Her bir çalışana söz hakkı verilmeli ve kendi çalışma durumunun düzenlenmesinde söz sahibi olmasına izin verilmelidir. Çalışanlar, sendikaları aracılığıyla müzakerelere katılırlar ve işletmeye dair bilgi edinirler.

Tüm işverenlerin iş yerinde sağlık, emniyet ve çevre (SEÇ) koşullarının gözetilmesini sağlaması gerekir. Bu çalışma hem işçilerin bir temsilcisi, bir verneombud (çalışan temsilcisi), hem de yönetimin bir temsilcisi tarafından organize edilip takip edilmelidir.

Birlikte konuşun

  • Anavatanında sendikaların nasıl bir önemi var?
  • Grev hakkını ve hangi durumlarda kullanılabileceğini tartışın.
  • Sence neden birçok insan bir sendikaya üye olmayı seçiyor?
  • Sence neden neredeyse yarısı sendikaya üye olmamayı tercih ediyor?
AdobeStock
GettyImages

Doğru cevabı seç

Norveç'te çalışanların yüzde kaçı bir sendikaya / sendika örgütüne üyedir?

Doğru cevabı seç

Sendikaların en önemli görevi nedir?

Doğru cevabı seç

İşverenler ve işçiler anlaşamazlarsa işçiler ne yapabilir?

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Taraflar müzakerede anlaşamazlarsa, işçiler greve gitme hakkına sahip olabilir.
İşyerinde sağlık, emniyet ve çevre (SEÇ) hususunda özen gösterilmesini sağlamak işverenin görevi değildir.
SEÇ-konularında işçilerin temsilcisine verneombud (çalışan temsilcisi) denir
Norveç'teki iş hayatında, kararlara katılım ve kurumsal demokrasi için düzenlemeler yapılmıştır.
İşverenler ve çalışanlar, müzakereler sırasında yapılan anlaşmalara uymakla yükümlüdür.

Doğru mu yanlış mı seç

İddiaları oku. Hangisi doğru? Hangisi yanlış?

Norveç'te çalışanların yaklaşık yüzde 30'u bir sendikaya üyedir.
Sendikalar yalnızca ücret pazarlığı yapar.
Her bir çalışana söz hakkı verilmeli ve kendi çalışma durumunun düzenlenmesinde söz sahibi olmasına izin verilmelidir.
Norveç'te işçilerin greve gitmesine izin verilmemektedir.
Verneombud, işverenlerin temsilcisidir.