Pakica dhe shumica në Norvegji
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Samtalestarter 1
Etter sju år i Norge, reiser Sara på besøk til hjemlandet sitt. En dag skal hun på besøk til onkelen og tanten sin. Hun er invitert til middag, og kommer presis klokka seks, som hun tenker er en vanlig middagstid. Hun har med seg en blomsterbukett og en eske sjokolade. Før hun går inn i huset, tar hun av seg skoene i gangen. Når hun kommer inn i stuen, ser tanten på henne og ler. «Så norsk, du har blitt!» utbryter hun.
Hva mente tanten?
Utforsk diagrammet
Innvandrerbefolkningen i Norge
Snakk sammen
Læreren må ta utgangspunkt i situasjonen i deltakergruppens hjemland og styre samtalen etter det.
De fleste mennesker søker fellesskap med det man kjenner fra før, og det er en av grunnene til at innvandrere søker seg til områder der andre fra samme folkegruppe bor. En annen grunn til at mange ønsker å bo i byer kan være muligheter for jobb. Reisevei kan være et argument for ikke å bo på landsbygda. Mange er vant til å ha alle tilbud i nærheten og å bo med mange mennesker rundt seg.
Snakk gjerne om hva som skal til for å føle tilhørighet til et lokalsamfunn/land, for eksempel felles språk, kjennskap til kultur og tradisjoner eller enkel kommunikasjon med folk.
Statens forhold til nasjonale minoriteter varierer fra land til land og gjennom tidene. Hvordan er dette i deltakernes hjemland?
Lenker
Tips til undervisninga
Samtalestartar 1
Sara reiser på besøk til heimlandet sitt etter å ha budd sju år i Noreg. Ein dag skal ho på besøk til tanta og onkelen. Ho er boden til middag og kjem presis klokka seks, som ho tenkjer er vanleg middagstid. Ho har med seg ein bukett blomar og ei konfektøskje. Før ho går inn i huset, tek ho av seg skoa i gangen. Når ho kjem inn i stova, ser tanta på henne og ler. «Så norsk du har blitt!» utbryt ho.
Kva meinte tanta?
Innvandrarbefolkninga i Noreg
Snakk saman
Læraren må ta utgangspunkt i situasjonen i heimlanda til deltakargruppa og styre samtalen deretter.
Dei fleste menneske søkjer fellesskap med det ein kjenner frå før, og dette er ein av grunnane til at innvandrarar gjerne søkjer seg til område der det bur andre frå same folkegruppe. Ein annan grunn til at mange vil bu i byar kan vere moglegheiter for å finne jobb. Reiseveg kan vere eit argument mot å busetje seg på landsbygda. Mange er vane med å ha alt av tilbod i nærleiken og bu med mange menneske omkring seg.
Snakk gjerne om kva som skal til for å kjenne at ein høyrer til i eit land eller eit lokalsamfunn, til dømes felles språk, kjennskap til kultur og tradisjonar, eller at det er enkelt å kommunisere med folk.
Korleis staten ser på nasjonale minoritetar, varierer frå land til land og gjennom tidene. Korleis er situasjonen i heimlanda til deltakarane?
Pakica dhe shumica në Norvegji
Njerëzit kanë lëvizur gjithmonë nëpër botë. Një shembull i fundit është emigrimi nga Evropa në Amerikë. Më shumë se 30 milionë evropianë u shpërngulën nga viti 1820 deri në vitin 1930. Përafësisht tetëqind mijë persona emigruan vetëm nga Norvegjia.
Shumica e njerëzve që jetojnë në Norvegji janë me origjinë norvegjeze. Shumë emigrantë kanë ardhur në Norvegji në 60 vitet e fundit. Disa kanë ardhur si refugjatë dhe të tjerë kanë ardhur për të gjetur punë. Ata kanë ardhur nga Evropa dhe nga pjesë të tjera të botës.
Në vitin 2024, pothuajse 5.5 milion njerëz jetojnë në Norvegji. Мë shumë se një milion prej tyre kanë lindur jashtë vendit ose kanë prindër që kanë lindur jashtë vendit. Kjo përbën përafërsisht 20 përqind të popullsisë Norvegjeze. Rreth gjysma e emigrantëve në Norvegji kanë nënshtetësi norvegjeze. Grupet më të mëdha të emigrantëve janë nga Polonia, Lituania, Ukrainë, Suedia dhe Siria. Ka emigrantë që jetojnë në të gjitha bashkitë në Norvegji. Sidoqoftë, në qytete jetojnë më shumë emigrantë sesa në fshat.
Pakicat kombëtare
Disa grupe etnike që jetojnë në Norvegji kanë një lidhje me vendin që daton shekuj më parë. Ne i quajmë këto grupe pakica kombëtare. Këto pakica kombëtare janë:
- Laponët (sami)
- Hebrenjtë
- Kven (finlandezët e Norvegjisë)
- Finlandezët e pyjeve
- Romët (ciganët)
- Romani/tater
Burimi: regjeringen.no
Norvegjia ratifikoi një marrëveshje për të drejtat e pakicave kombëtare në vitin 1999. Kjo marrëveshje përcakton që qeveria qendrore është e detyruar t'u japë mundësi njerëzve që i përkasin pakicave kombëtare të ruajnë dhe zhvillojnë kulturën e tyre, përfshirë fenë, gjuhën, traditat dhe trashëgiminë kulturore.
Integrimi
Qëllimi politik i Norvegjisë është që të jetë një shoqëri ku shumica dhe pakicat të mund të bashkëjetojnë mirë dhe të ndiejnë një ndjenjë përkatësie dhe lidhje me vendin ku jetojmë të gjithë. Qëllimi kryesor i politikës së integrimit është që emigrantët dhe fëmijët e tyre të mund të japin kontributin e tyre në shoqëri në përputhje me shumicën e popullsisë. Një nga çelësat për të siguruar këtë është që të gjithë ata që jetojnë në Norvegji të zotërojnë mirë gjuhën norvegjeze.
Diskutoni së bashku
- A ka shumë imigrim apo emigrim nga vendi juaj i origjinës?
- Pse njerëzit lëvizin nga vendet e tyre?
- Pse mendoni se jetojnë më shumë emigrantë në qytete sesa në fshatra?
- Në disa qytete, ka zona qyteti ku një pjesë e madhe e banorëve janë emigrantë. Pse mendoni se ndodh kjo? A mendoni se kjo është një gjë pozitive? Pse po ose pse jo?
- A duhet që emigrantët të mësojnë gjuhën e vendit ku shkojnë? Pse po ose pse jo?
- A duhet që emigrantët të fillojnë të mendojnë ose të jetojnë si njerëzit vendas? Pse po ose pse jo?
- A ka pakica kombëtare në vendin tuaj?
- Flisni për përgjegjësinë e qeverisë qendrore për të ndërmarrë hapa për të ruajtur kulturën e pakicave kombëtare.
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Përafërsisht sa banorë të Norvegjisë kanë lindur jashtë vendit ose kanë prindër që kanë lindur jashtë vendit?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Ku jetojnë shumica e emigrantëve?
Plotësoni fjalinë
Në mënyrë që emigrantët të jenë në gjendje të japin kontributin e tyre, është e rëndësishme që ata të kenë…
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?