هاوكاری ماڵێ-قوتابخانه‌

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Brev fra læreren

Kanskje noen deltakere kjenner seg igjen i bestemorens bekymringer? Det er nok flere som har den erfaringen at skolen kun tar kontakt med hjemmet dersom noe er galt. Vi ser i samtalen at både moren og datteren har en annen oppfatning og er vant til at det er samarbeid mellom skole og hjem gjennom hele skolegangen.

Snakk sammen

Det kan være viktig å bruke tid på å snakke om at skolen skal være et godt sted å være for alle. Hvem er alle? Vi tenker at dette innbefatter både små og store, elever med ulike forutsetninger, familieforhold, osv. Det sier noe om undervisningssituasjonen, men også om friminuttene og om skoleveien. Elevene skal læres opp til å bli empatiske mennesker som viser respekt og empati for andre, både medelever og lærere. Lærerne skal omgås elevene med samme respekt og empati.

Last ned dokumentet med rettigheter og plikter i skolen. Diskuter foreldrenes, elevenes og skolens rettigheter og plikter. Oversett gjerne teksten til deltakernes språk.

Elevene skal læres opp til å bli ansvarlige medborgere i et demokrati. Helt fra de er små får de være med på å ta beslutnnger som omfatter skolehverdagen sin, for eksempel gjennom elevrådsarbeid, å være med i ulike grupper som gjennomfører ulike arrangementer, osv.

Elevene jobber mye i grupper helt fra de tidlige klassetrinnene. På denne måten lærer de at alle må bidra i gruppen og at gruppen har et felles ansvar for resultatet. Det er ikke veldig populært å være en som lener seg tilbake og lar de andre i gruppen gjøre hele jobben. Dette kan også ses på som et ledd i opplæringen til å være medborger i et demokrati, en beboer eller forelder som tar del i dugnader,osv.

Utfordringer i hjem–skolesamarbeidet:

Kan dette gjelde noen i deltakergruppen din? Hvis det er tilfelle, bør det brukes tid på dette. Snakk om hvorfor det kan bli utfordringer og problemer. Er deltakerne bekymret for noe? Er det noe de misforstår?

Tips til undervisninga

Brev frå læraren

Kanskje nokre av kursdeltakarane kjenner seg att i uroa til bestemora? Det er nok fleire som har den erfaringa at skulen berre tek kontakt med heimen dersom det er noko gale. Vi ser i samtalen at både mora og dottera har ei anna oppfatning og er vane med at skulen og heimen samarbeider gjennom heile skulegangen.

Snakk saman

Det kan vere viktig å bruke tid på å snakke om at skulen skal vere ein god stad å vere for alle. Kven er alle? Vi tenkjer at dette dekkjer både store og små, elevar med ulike føresetnader og familiesituasjonar, osv. Det seier noko om undervisningssituasjonen, men òg om friminutta og skulevegen. Elevane skal lærast opp til å bli empatiske menneske som syner respekt for og empati med andre, både medelevar og lærarar. Lærarane skal omgåast elevane med same respekt og empati.

Last ned dokumentet med rettar og plikter i skulen. Diskuter rettane og pliktene til foreldra, elevane og skulen. Omset gjerne teksten til språka/språket til deltakarane.

Elevane skal lærast opp til å bli ansvarlege medborgarar i eit demokrati. Heilt frå dei er små får dei vere med på å ta avgjerder om skulekvardagen sin, til dømes gjennom elevrådsarbeid, ved å vere med i grupper som organiserer ulike arrangement, osv.

Elevane jobbar mykje i grupper heilt frå dei tidlege klassetrinna. På denne måten lærer dei at alle må bidra i gruppa, og at gruppa har eit felles ansvar for resultatet. Det er ikkje spesielt populært å vere ein som lenar seg tilbake og let dei andre i gruppa gjere heile jobben. Dette kan ein òg sjå som eit ledd i opplæringa av barna til å bli medborgarar i eit demokrati, ein bebuar eller forelder som er med på dugnadar, osv.

Utfordringar i samarbeidet mellom heimen og skulen:

Kan dette gjelde medlemar av deltakargruppa di? Dersom det er tilfelle, bør de bruke tid på dette. Snakk om kvifor utfordringar og problem kan oppstå. Uroar deltakarane seg for noko? Er det noko dei misforstår?

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Folkehelse og livsmestring

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

samtale om sentrale verdier som det norske skole- og utdanningssystemet bygger på, og hva som forventes av foreldre i samarbeidet mellom skole og hjem

Kjerneelement

Individ og fellesskap
Demokratiforståelse og deltakelse

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet

هاوكاری ماڵێ-قوتابخانه‌

Et skrivebord sett ovenfra med notatblokk, blyant og hender som skriver på laptop. Foto.
AdobeStock

كیژ: فه‌رموو، ئه‌وه‌ نامه‌یه‌كه‌ له‌ لایه‌ن مامۆستاكه‌مه‌وه‌. تۆ ده‌بێت هه‌فته‌ی داهاتوو بێیت بۆ كۆبوونه‌وه‌یێكی په‌ره‌پێدان، واته‌ كۆبوونه‌وه‌ی مامۆستا، قوتابی و دایك و باوك.

داپیرە: بۆ چی مامۆستاكه‌ت ئه‌و نامه‌یه‌ی نووسیوه‌؟ تۆ كارێكی هه‌ڵه‌ت كردووه‌؟

كیژ: وانیه‌، ئه‌وه‌ ته‌نیا گفتوگۆیه‌كی ئاساییه‌ له‌ گه‌ڵ مامۆستاكه‌م. هه‌موو قوتابێکانی پۆل نامه‌یان وه‌رگرتووه‌.

داپیرە: ئایا تۆ دڵنیای كه‌ كارێكی هه‌ڵه‌ت نه‌كردووه‌؟ ئه‌و كات كه‌ من بۆ قوتابخانه‌ ده‌چووم مامۆستاكان ته‌نیا ئه‌و كات كه قوتابێكان كارێكی نا‌حه‌زیان كردبا، بانگهێشتنی دایك و باوكانیان ده‌كرد.

دایك: ئێستا خۆ به‌و جۆره‌ نیه‌. به‌ دڵنیایێوه‌ پێم خۆشه‌ له‌ گه‌ڵ مامۆستاكه‌ت قسه‌ بكه‌م و بزانم [له‌ گه‌ڵ ده‌رسه‌كانت] چۆنی. منیش چه‌ند پرسیارێكم سه‌باره‌ت به‌ ده‌رسه‌كانت هه‌یه‌.

Mor sitter på en stol, datteren står ved siden av. De snakker med kvinnelig lærer som sitter bak en pult. Foto.
AdobeStock

دایك و باوك ئه‌ركی سه‌ره‌كی مناله‌كانی خۆیان ‌به‌ستۆوه‌یه‌. ‌له‌ گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا بۆ مناڵ و گه‌نج سوودمه‌نده‌ كه‌ دایك و باوك سه‌باره‌ت به‌ ته‌ربیه‌ت و په‌روه‌رده‌ی مناله‌کانیان له‌ گه‌ڵ باخچه‌ی ساوایان و قوتابخانه‌ هاوكاری ده‌كه‌ن.

دایك و باوك و قوتابخانه‌ له‌ گه‌ڵ قوتابی ده‌بێت ئاگایان لێ بێت كه‌ قوتابی ئه‌وه‌ی كه‌ پێویستە فێری بێ، فێری ده‌بێت. قوتابی، دایك و باوك و مامۆستا‌ ده‌بێت به‌لانی كه‌م دوو جار ده‌ ساڵدا سه‌باره‌ت به‌ په‌ره‌پێدانی ده‌رسی و بار و دۆخی قوتابی له‌ قوتابخانه‌ پێكه‌وه‌ قسه‌ بكه‌ن.

ئه‌وە گرنگه‌ كه‌ دایك و باوك هه‌موو ئه‌و زانیارانه‌ی له‌ قوتابخانه‌‌ وه‌ری ده‌گرن، بە جوانی بی خوێننه‌وه‌ و لێی تێبگه‌ن. ئه‌گه‌ر دایك و باوك پرسیاریان بۆ هاتەپێش، ده‌توانن لە گەڵ‌ مامۆستا یا خود به‌ڕێوه‌به‌رانی تری قوتابخانه‌ په‌یوه‌ندی بگرن.

پێكه‌وه‌ قسان‌ بكه‌ن

  • ئه‌وه‌ كه‌ قوتابخانه‌ ده‌بێت بۆ هه‌موو لایه‌ك جێگایه‌كی سه‌لامه‌ت بێت‌ یانی چی؟
  • مانای به‌شداری كردن له‌ بڕیاردان و ئه‌رك وه‌رگرتن چیه‌؟

هەندێک جار هاوکاریەکە بەو شێوەیە کار ناکات کە ئێمە دەمانەوێ. دایک و باوکان و قوتابخانە رەنگە بۆچوونی جیاوازیان هەبێت دەربارەی ئەوەی گرنگە و دروستە. گرفتێکی تر دەشێت ئەوە بێت کە قوتابخانە و دایک و باوک چاوەڕوانی جیاوازیان لە یەکتر هەبیت. هەندێک مامۆستا ئەم ڕووداوانە دەگێڕنەوە:

  • دایک و باوک ئامادە نین لە کۆبوونەوەکانی دایکان و باوکان و گفتوگۆکانی تاکی بەشداری بکەن.
  • دایکان و باوکان منداڵەکانیان لە کاتی پشووی هاوین بۆ وڵاتەکانی خۆیان دەبەن. ئەوان کاتێک که قوتابخانە لە مانگی ئاب دەست پێدەکات ناگەڕێنەوە . منداڵەکان پاش چەند هەفتە یا خود مانگێک دەگەڕێنەوە بۆ قوتابخانە .
    ئەو منداڵانەی لە نۆرویژ لە دایک بوونه شارەزاییان هەیە قوتابخانە کەی دەست پێ دەکات.
  • دایکان و باوکان نایانەوێت قوتابێکان بەشداری ئەو پۆلانە بکەن کە لە دەرەوەی قوتابخانە بەڕێوە دەچێت، وەک قوتابخانەی کامپ.
  • قوتابێکان ڕێگەیان پێ نادرێت بەشداری لە جیمناستیک یان وانەی مەلەکردن بکەن.
  • بۆچی هەڵبژاردنەکانی هەندێک لە دایکان و باوکان بەم جورەیه؟
  • ئەنجامەکانی بۆ مناڵان چی دەبێت؟
  • باس لە چارەسەرە گونجاوەکان بۆ ئەم کێشانە بکەن.
Tenåringsjente sammen med andre ungdommer. Smiler. Foto
GettyImages

وه‌ڵامی ڕاست هه‌ڵبژێره‌

چەند جار مامۆستایان، قوتابێکان و دایکان و باوکان دەربارەی چۆنییەتی کارەکانی قوتابی لە قوتابخانە و پێشکەوتنی پیشەیی قوتابی گفتوگۆ دەکەن؟

وه‌ڵامی ڕاست هه‌ڵبژێره‌

لە گفتوگۆ لەگەڵ مامۆستادا باسی چی دەکرێت؟

وه‌ڵامی ڕاست هه‌ڵبژێره‌

هەندێک جار هاوکاری بەم شێوەیە کە ئێمە دەمانەوێت ناچیته پێش. کێشەکەی دەتوانێ چی بێت؟ وەڵامی ڕاست دەشێ چەند دانە بێت.

ڕاست یا هەڵە هه‌ڵبژێره

ئه‌م ووتانه‌ بخوێنه‌وه‌. كامه‌یان ڕاستن‌؟ كامه‌یان هه‌ڵه‌ن‌؟

گرنگە کە دایکان و باوکان هەموو زانیاریە نووسراوەکانی قوتابخانە بخوێننەوه و لەگەڵیان ئاشنا بن.
زانیاری لە قوتابخانەوە لەسەر فەیسبووک پۆست دەکرێت.
ئەگەر دایکان و باوکان پرسیاریان هەبێت دەتوانن بە مامۆستا یان ئەوانی تر لە قوتابخانە.پەیوەندی بگرن.
دایکان و باوکان و قوتابخانە هەمیشە لەسەر ئەوەیکە چ شتێک گرنگ و دروستە هاو بیر و بڕوان.
دایکان و باوکان سەبارەت به مناڵەکانیان بەرپرسیاری سەرەکیان هەیە.

ڕاست یا هەڵە هه‌ڵبژێره

ئه‌م ووتانه‌ بخوێنه‌وه‌. كامه‌یان ڕاستن‌؟ كامه‌یان هه‌ڵه‌ن‌؟

قوتابخانە سەبارەت بە ڕاهێنانی مناڵ، بەرپرسیارەتی هاوبەشی لەگەڵ دایکان و باوکان هەیە.
مناڵ خۆی دەبێ دڵنیا بێت ئەوەی کە پێویستێتی، فێری دەبێت.
ئەگەر ئەو زانیارێ نووسراوانە نەخوێنینەوە کە لە قوتابخانەوە دێن، کێشەیەک نیە.
هەندێک لە مامۆستایان دەڵێن ئەوە دەبێته کێشە ئەگەر قوتابێکان ئیزنی بەشداری لە جیمناستیک یا خود وانەی مەلەوانیان پێ نەدرێت.