تفكر انتقادی و آگاهی اخلاقی
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Snakk sammen
Det er viktig å snakke sammen om hvordan man kan vurdere hvor troverdig informasjon er. Vi blir alle bombardert med informasjon fra ulike kilder. Noen ganger får vi motstridende informasjon. Hvem skal man da stole på? Har avsender av informasjon en egen agenda? Skal man for eksempel stole på informasjon fra myndighetene eller fra venner om informasjonen er motstridende?
Hvordan blir det hvis barna lærer ikke å si i mot foreldrene hjemme og samtidig lærer i barnehagen eller på skolen å stille spørsmål og argumentere?
Lenker
- Digitale tjenester og forbrukeres personopplysninger, datatilsynet.no
- Deling av bilder, datatilsynet.no
- Veileder: Vett på nett, bibliotek.bufdir.no
- Nettside om personvern, nettvett og digital dømmekraft, dubestemmer.no
- Film fra dubestemmer: Hva er digital dømmekraft?, youtube.com
- Kritisk medieforståelse, medietilsynet.no
- Om barn og mediebruk, barnevakten.no
Tips til undervisninga
Snakk saman
Det er viktig å snakke saman om korleis ein kan vurdere kor truverdig informasjon er. Vi blir alle bombarderte med informasjon frå ulike kjelder. Nokre gonger får vi motstridande informasjon. Kven skal ein då lite på? Har avsendaren av informasjonen ein eigen agenda? Skal ein til dømes lite på informasjon frå styresmaktene eller frå vener dersom dei gjev motstridande informasjon?
Korleis blir det dersom barna heime lærer å ikkje seie imot foreldra og samstundes lærer i barnehagen eller på skulen å stille spørsmål og argumentere?
Lenkjer
- Digitale tenester og forbrukarar sine personopplysningar, datatilsynet.no
- Deling av bilete, datatilsynet.no
- Rettleiar: Vett på nett, bibliotek.bufdir.no
- Datatilsynet og Udir, dubestemmer.no
- Film frå Du bestemmer: Hva er digital dømmekraft?, youtube.com
- Kritisk medieforståelse, medietilsynet.no
- Om barn og mediebruk, barnevakten.no
تفكر انتقادی و آگاهی اخلاقی
تأكید جامعه امروزی نروژی بر اینست كه هر كسی بایستی نظرات خودش را داشته باشد. بچه ها در مدرسه آموزش می گیرند كه كنجكاو باشند و از دانشی كه به دست می آورند، در جهت انتخابهای درست برای خودشان استفاده كنند. آنها یاد می گیرند كه مدلل كنند، بحث كنند و خڵاق باشند. بنابراین تنها بازگو كردن آنچه را كه معلم گفته، و یا آنچه را كه در كتاب درسی آمده است، كافی نیست. برای اینكه دانش و بینش تازه گسترش یابد، آدم باید نسبت به چیزهای استقرار یافته سؤال كند و به بحث بگذارد. درعین حال كه باید به این واقعیت اگاه بود كه دانش و تجربه خود آدم می تواند ناقص باشد.
امروزه ما در یك جامعه اطلاعاتی زندگی می كنیم. هیچ انسانی نمی تواند همه اطلاعاتی را كه پیدا می شود، در سر داشته باشد. پس این نكته مهم است كه ما بدانیم در كجا و چگونه می توانیم به اطلاعات مورد نیاز دسترسی پیدا كنیم. از جمله مواردی كه ما باید یاد بگیریم، یادگیری استفاده از اینترنت و جستجو كردن اطلاعات در كتابها است. هر كسی می تواند در اینترنت اطلاعات بگذارد، و همه اطلاعاتی كه در انجا پیدا می شوند به یك اندازه درست نیستند. بنابراین ما باید یك سنجش انتقادی به منابع داشته باشیم.
نقد منبع یعنی ارزیابی آنچه كه می خوانیم. خواننده، بایستی از خودش بعضی سؤالات انتقادی بپرسد، بعنوان مثال:
- جه كسی این متن را نوشته است؟
- آیا نویسنده این متن، اهداف پشت پرده خاصی دارد؟
- فرد با نوشتن این متن به این شیوه به چه چیزی می خواهد برسد ؟
- آیا اطلاعات آمده در متن صحت دارند؟
- آیا همه حقایق مهم بیان می شوند، یا اینكه حقایق قابل توجهی حذف شده اند؟
هنگامیكه كه از نوشته‌ها، عكسها، موسیقی و غیره دیگران در آثار خود استفاده می كنیم، باید همیشه دارنده حق چاپ مطالب را ذكر كنیم.
آگاهی اخلاقی به معنای نگهداشتن بالانس بین ملاحظات مختلف است، بصورتی كه شما بهتر بتوانید تصمیم بگیرید و انتخابهایتان را بهتر ارزیابی كنید. شما در انجام چیزهایی كه برای جامعه، برای اطرافیانت و برای خودت بهتر است، توانایی بهتری خواهید داشت.
- آگاهی اخلاقی یعنی برآورد كردن ملاحظات متفاوت در مقابل یكدیگر. این برای عمل كردن بعنوان یك شخص تعاملگرا و مسئول ضروری است. این آموزش تواناییهای دانش آموزان را در جهت ارزیابیهای اخلاقی و آشنا كردن آنها با مسائل اخلاقی تقویت می كند.
- تفكر انتقادی و آگاهی های اخلاقی هم پیش نیاز و هم قسمتی از این امر هستند كه شخص در زمینه‌های گوناگون بتواند یاد بگیرد، و این به رشد قدرت قضاوت دانش آموزان كمك می كند.
منبع: اداره آموزش و پرورش
با هم صحبت كنید
- نقد منبع به چه معناست؟
- چقدر حائز اهمیت است كه دانش آموزان و دیگران در زمینه آنچه كه در اینترنت می خوانند، علامت سؤال بگذارند؟
- مدارس نروژ دانش آموزان را تشویق می كنند كه مدلل كنند و نظرات خودشون را داشته باشند. شما در این مورد چه فكر می كنید؟ چرا اینطور است؟ آیا این تأثیری بر روی تربیت بچه ها و رابطه بین والدین و فرزندان می گذارد؟
خانواده چهارنفره به ماشین تازه نیاز دارند. این ماشین قرار است برای سفرهای كوتاه و بلند استفاده شود. مارتین و ماریا به این فكر می كنند كه چه ماشینی انتخاب كنند.
١. یك ماشین شش صندلی كه می شود برای سفرهای كوتاه و بلند استفاده كرد. ماشین جا برای مادربزرگ و پدربزرگ دارد، و یك ماشین گازوئیلی است.
٢. یك ماشین برقی چهار صندلی كه برای سفرهای كوتاه خانوادگی مناسب است، ولی برای سفرهای طولانی خانوادگی، ماشین باید در طول مسیر شارژ شود. و در ضمن ماشین برای پدربزرگ و مادربزرگ جا ندارد.
مارتین و ماریا به محیط زیست اهمیت می دهند و آنها نزدیكترین خویشاوندان پدربزرگ و مادربزرگ هستند. كدام مسائل اخلاقی را به نظر شما، مارتین و ماریه به بحث می گذارند؟
جواب درست را انتخاب کنید
نقد منبع چیست؟
جواب درست را انتخاب کنید
چه چیزی برای جامعه نروژ مناسب است؟
جواب درست را انتخاب کنید
چه چیزی را باید در نظر داشت، وقتی در اینترنت چیزی را می خوانید؟ چند جواب درست است.
درست یا غلط را انتخاب كنید
این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟
درست یا غلط را انتخاب كنید
این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟