Ditët me shkronja të kuqe dhe festat publike
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Start med å snakke om merkedager i egen kultur. Kanskje noen av disse markeres i nærmiljøet i Norge også? Her bør læreren ha undersøkt på forhånd og tipse deltakerne.
Læreren bør også kunne fortelle litt om ulike skikker, små ritualer o.l. som hører til de ulike hellig- og merkedagene i Norge. Slikt kan det være nyttig for deltakerne å kjenne til.
Nasjonaldagen, 17. mai, er et typisk eksempel på dager som deltakerne kan føle for å feire etter hvert.
Samtalestarter
Meryam
Meryam og familien hennes har nettopp kommet til Norge. Det er snart jul, og på skolen jobber klassen med ulike oppgaver om jul og julefeiring. De skal også ha adventskalender og gå rundt juletreet. Meryams foreldre er ikke kristne. Meryam skal lære om kristne tradisjoner på skolen og foreldrene er usikre på hva dette innebærer.
- Hva tenker du om foreldrenes situasjon?
- Hva tenker du om Meryams situasjon?
Amir
Amir går i andre klasse på skolen. Han og familien kom til Norge for kort tid siden. Nå er Amir invitert i bursdagsselskap til en klassekamerat. Foreldrene hans er usikre. De vet ikke hvordan et slikt selskap foregår, og hva som forventes av dem.
- Tror du Amir får gå i selskapet?
- Hvilke grunner kan foreldrene ha til å si ja eller nei?
- Hvilke konsekvenser kan det få for Amir om han får gå i selskapet eller ikke?
Lenker
Tips til undervisninga
Start med å snakke om merkedagar i deltakarane sin eigen kultur. Kanskje blir nokre av desse merkedagane markerte i nærmiljøet her i Noreg òg? Her bør læraren ha undersøkt litt på førehand og tipse deltakarane.
Læraren bør òg kunne fortelje litt om ulike skikkar, små ritual og liknande som høyrer til dei ulike helge- og merkedagane i Noreg. Det kan vere nyttig for deltakarane å kjenne til slikt.
Nasjonaldagen, 17. mai, er eit typisk døme på ein dag som deltakarane etter kvart kan føle for å feire.
Samtalestartar
Meryam
Meryam og familien hennar er nettopp komne til Noreg. Det er snart jul, og på skulen jobbar klassen med ulike oppgåver som har med jul og julefeiring å gjere. Dei skal òg ha adventskalender og gå rundt juletreet. Foreldra til Meryam er ikkje kristne. Meryam skal lære om kristne tradisjonar på skulen, og foreldra er usikre på kva dette inneber.
- Kva tenkjer du om situasjonen til foreldra?
- Kva tenkjer du om situasjonen til Meryam?
Amir
Amir går i andre klasse på skulen. Det er ikkje så lenge sidan han kom til Noreg med familien sin. No har ein klassekamerat invitert Amir til bursdagsselskap. Foreldra er usikre. Dei veit ikkje korleis eit slikt selskap går føre seg eller kva som er venta av dei.
- Trur du at Amir får gå i selskapet?
- Kva grunnar kan foreldra ha for å seie ja eller nei?
- Kva følgjer kan det få for Amir om han får eller ikkje får gå i selskapet?
Ditët me shkronja të kuqe dhe festat publike
Dita e Vitit te Ri
Dita e parë e vitit është 1 janari. Ne e quajmë Dita e Vitit të Ri. Dyqanet dhe shkollat janë të mbyllura, dhe shumica e njerëzve e kanë ditë pushimi në punë.
Dita Kombëtare Sami
Më 6 shkurt, Samit në Finlandë, Norvegji, Rusi dhe Suedi festojnë Ditën Kombëtare të Samit. Është një festë zyrtare e ngritjes së flamurit, por nuk është festë publike.
Dita e Gruas
Dita Ndërkombëtare e Gruas festohet më 8 mars. U festua për herë të parë në vitin 1915. Në vitet 1970, shumë njerëz u përfshinë në luftën për barazinë dhe të drejtat e grave prandaj Dita Ndërkombëtare e Gruas festohet çdo vit në Norvegji që nga viti 1972. Disa njerëz marshojnë në rrugë më 8 mars, mbahen fjalime dhe bëhen përpjekje. 8 marsi nuk është festë publike.
Pashkët
Pashkët janë në mars ose në prill. Datat e sakta ndryshojnë nga viti në vit. Pashkët janë një festim i krishterë që bëhet për të përkujtuar vdekjen dhe ringjalljen e Jezu Krishtit. Për shumë njerëz që jetojnë në Norvegji, Pashkët nuk kanë të bëjnë kryesisht me fenë, por me faktin që kanë disa ditë pushimi pas një dimri të gjatë.
E Enjtja e Madhe, e Premtja e Madhe, e Diela e Pashkëve dhe e Hëna e Pashkëve janë festa publike. Dyqanet janë të mbyllura dhe shumica e njerëzve nuk punojnë këto ditë. Nxënësit e shkollave e kanë pushim të gjitha ditët e Pashkës dhe shumë punonjës marrin pushime shtesë përveç festave publike.
Dita e Ngjitjes dhe Festa e Rrëshajëve
Dita e Ngjitjes dhe Festa e Rrëshajëve janë dy festa të tjera të krishtera. Dita e Ngjitjes është ditë të enjte, 40 ditë pas Pashkëve dhe Festa e Rrëshajëve festohet dhjetë ditë më vonë. Dita e Ngjitjes dhe Festa e Rrëshajëve janë festa publike për shumë njerëz dhe dyqanet janë të mbyllura.
Dita e Punëtorëve
Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve festohet më 1 maj. Shumë njerëz marshojnë në rrugë në mbështetje të kauzave politike ku përfshihen. Dita e Punëtorëve është një festë publike dhe dyqanet janë të mbyllura.
Dita Kombëtare e Norvegjisë
Dita Kombëtare e Norvegjisë është 17 maji. Festohet nënshkrimi i kushtetutës norvegjeze më 17 maj 1814. Dita e Kushtetutës është para së gjithash një ditë për fëmijët. Pothuajse të gjithë fëmijët e kopshtit dhe të shkollës vishen dhe marrin pjesë në parada ku valëvitin flamurin norvegje dhe këndojnë. Banda e marshimit me uniforma shumëngjyrëshe udhëheqin paradat. Shumë fëmijë marrin pjesë në grupe të tilla marshimi.
Fëmijëve shpesh ju lejohet të hanë sa kasata dhe hot dot që të duan. Fëmijët në Norvegji mezi presin 17 majin. Është festë publike dhe dyqanet janë të mbyllura.
Krishtlindjet
Në dhjetor, shumica e njerëzve në Norvegji festojnë Krishtlindjet. Krishtlindja është një festë e krishterë që shënon lindjen e Jezu Krishtit. Krishtlindjet dhe festimet e Krishtlindjeve janë një traditë e rëndësishme për shumë njerëz. Kryesisht është një festë familjare.
Ne quajmë 24 dhjetorin Natën e Krishtlindjeve. Në prag të Krishtlindjeve, është e zakonshme të hani një darkë tradicionale Krishtlindjesh së bashku me familjen. Zona të ndryshme të vendit kanë tradita të ndryshme. Shumica e njerëzve kanë traditat e tyre për të cilat ata mendojnë se është e rëndësishme t’i vazhdojnë. Zakonisht i japin njëri-tjetrit dhurata në prag të Krishtlindjeve – dhurata Krishtlindjesh.
Dita e parë dhe e dytë e Krishtlindjeve janë festa publike. Dyqanet janë të mbyllura dhe shumica e njerëzve nuk punojnë. Nxënësit e shkollës kanë ditë pushimi gjatë gjithë Krishtlindjeve dhe shumë punonjës marrin pushime shtesë përveç festave publike.
Nata e Vitit të Ri
Dita e fundit e vitit është 31 dhjetori. Kjo ditë quhet Nata e Vitit të Ri dhe shumë njerëz e festojnë me familjen dhe me miqtë. Në mesnatë, piroteknika dhe fishekzjarrët ndriçojnë qiellin e errët të natës. Viti i Ri nuk është një festë publike.
Traditat dhe ditët e paharrueshme që nuk ndjekin kalendarin: ditëlindjet, dasmat, pagëzimet, konfirmimet dhe funeralet.
Diskutoni së bashku
- Cilat ditë me shkronja të kuqe njihni? A jeni mësuar tashmë që këto ditë të festohen?
- Pse njerëzit festojnë ditë të ndryshme me shkronja të kuqe?
- Cilat ditë me shkronja të kuqe janë të rëndësishme për ju? Si do të ndryshojë mënyra se si i festoni këto ditë tani që jetoni në Norvegji?
- A mendoni se ditët tipike norvegjeze me shkronja të kuqe mund të bëhen të rëndësishme për ju pas njëfarë kohe?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Cilat ditë nuk janë festa publike?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Kur është Dita Kombëtare e Norvegjisë?
Zgjidhni përgjigjen e saktë
Si e quajmë ditën e fundit të vitit?
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?
Zgjidhni e saktë ose e gabuar
Lexoni deklaratat. Cila është e saktë? Cila është e gabuar?
Zgjidhni imazhin e saktë
Cila nga ditët me shkronja të kuqe është zyrtarisht festë publike në Norvegji?