นอร์เวย์ตั้งแต่ปี 1814 ถึง 1905
Lærerinnhold
Tips til undervisningen
Nasjonalromantikken: Spill Grieg i klassen (for eksempel «I Dovregubbens hall» og/eller «Morgenstemning») og vis et av de nasjonalromantiske maleriene på lerretet/skjermen.
Snakk sammen
Her er det viktig å ta i bruk deltakernes egne erfaringer og tanker rundt nasjonalfølelse. Samtidig må læreren kjenne deltakergruppa si godt. Det kan sitte deltakere i gruppen som tilhører minoriteter og majoriteter i hjemlandet og det kan oppstå vanskelige situasjoner i klasserommet.
Nasjonaldagen feires på ulike måter rundt i verden. I Norge er det fokus på barna, barnetog, korpsmusikk, leker og is. Mange steder kan fokuset rundt nasjonaldagen være på militæret og ulike parader.
Forholdet mellom Norge og Sverige (og Danmark) er i dag vennskapelig. Vi har på mange måter felles verdier og kultur, og forstår hverandre språklig.
Stikkord til spørsmålet om utviklingen av Norge: grunnlov, nasjonalfølelse, unionsoppløsning, litteratur og kunst, dannelsen av politiske partier, industri, utvandring, humanistiske verdier inspirert av bl.a. den franske revolusjonen og den amerikanske uavhengighetserklæringen
Lenker
- Om folkeavstemninger, stortinget.no
- Om Napoleonskrigene, eidsvoll1814.no
- Samleside om Norge i 1814, norgeshistorie.no
- Samleside om 1814, eidsvoll1814.no
- Artikkel om nasjonalromantikken, nrk.no
- Om Ivar Aasen, aasentunet.no
- Norge blir et industriland, norgeshistorie.no
- Om 7. juni 1905, norgeshistorie.no
Tips til undervisninga
Nasjonalromantikken: Spel Grieg i klassen (til dømes I Dovregubbens hall og/eller Morgenstemning) og vis eit av dei nasjonalromantiske måleria på lerretet/skjermen.
Snakk saman
Her er det viktig å bruke deltakarane sine eigne erfaringar og tankar om nasjonalkjensle. Samstundes må læraren kjenne deltakargruppa si godt. Det kan sitje deltakarar i gruppa som høyrer til minoritetar og majoritetar i heimlandet, og det kan oppstå vanskelege situasjonar i klasserommet.
Nasjonaldagar blir feira på ulike måtar rundt om i verda. I Noreg fokuserer vi på barn, barnetog, leikar og is. Mange stader står militæret og ulike paradar i fokus for nasjonaldagsfeiringa.
I dag er forholdet mellom Noreg og Sverige (og Danmark) venskapeleg. Vi har på mange måtar felles verdiar og kultur, og vi forstår kvarandre sine språk.
Stikkord til spørsmålet om utviklinga av Noreg: Grunnlov, nasjonalkjensle, unionsopplysing, litteratur og kunst, danning av politiske parti, industri, utvandring, humanistiske verdiar inspirerte av m.a. den franske revolusjonen og den amerikanske uavhengigheitserklæringa
Lenkjer
นอร์เวย์ตั้งแต่ปี 1814 ถึง 1905
การสลายของสหภาพเดิม และสหภาพใหม่
ต้นศตวรรษที่ 19 เกิดสงครามขึ้นในยุโรปหลายครั้ง รวมทั้งสงครามครั้งใหญ่ระหว่างอังกฤษกับฝรั่งเศส ความขัดแย้งครั้งนี้มีชื่อว่า "สงครามนโปเลียน" เดนมาร์ก-นอร์เวย์อยู่ข้างฝรั่งเศส เมื่อฝรั่งเศสแพ้สงคราม ราชาแห่งเดนมาร์กก็ถูกบังคับให้ยกนอร์เวย์ให้แก่สวีเดน ซึ่งเป็นฝ่ายที่สนับสนุนอังกฤษระหว่างสงคราม
ในปี 1814 สหภาพระหว่างเดนมาร์กกับนอร์เวย์ก็ถูกยกเลิก ชาวนอร์เวย์หลายคนหวังว่านอร์เวย์จะกลายเป็นประเทศเอกราช และชายผู้มีอำนาจ 112 คนจึงนัดพบกันที่ไอสโวลท์ นอกจากเรื่องอื่นๆแล้ว พวกเขาต้องการร่างรัฐธรรมนูญเพื่อความเป็นเอกราชของนอร์เวย์ ในวันที่ 17 พฤษภาคมของปีดังกล่าว นอร์เวย์ก็มีรัฐธรรมนูญเป็นของตัวเอง จึงทำให้ปี 1814 กลายเป็นปีสำคัญของประวัติศาสตร์ของนอร์เวย์
แม้ว่าจะเป็นเช่นนี้ นอร์เวย์ก็ยังถูกบังคับให้เข้าร่วมสหภาพกับสวีเดนในเดือนพฤศจิกายน 1814 สหภาพใหม่กับสวีเดนนี้มีความผ่อนคลายมากกว่าสหภาพเดิมที่เคยทำไว้กับเดนมาร์กอย่างมาก นอร์เวย์ได้รับอนุญาตให้มีรัฐธรรมนูญเป็นของตัวเองได้ โดยมีการเปลี่ยนแปลงบางอย่าง และสามารถปกครองตัวเองในเรื่องกิจการภายในได้ รัฐสภาของนอร์เวย์จึงถูกก่อตั้งขึ้นในปี 1814
สวีเดนจะมีอำนาจตัดสินใจนโยบายต่างประเทศ ราชาเป็นชาวสวีเดน เขาชื่อคาร์ล โจฮาน และถนนสายหลักในออสโลก็ตั้งชื่อตามเขา
จินตนิยมแห่งชาติและอัตลักษณ์ประจำชาติของนอร์เวย์
เกิดการเคลื่อนไหวทางศิลปะและวัฒนธรรมขึ้นในยุโรปกลางศตวรรษที่ 19 ที่เรียกกันว่า "จินตนิยมแห่งชาติ" การเคลื่อนไหวนี้ให้ความสำคัญกับการใส่ใจกับลักษณะของชาติที่เด่นชัด และมักจะถูกทำให้ดีกว่าที่เป็นจริง ในนอร์เวย์นั้นมีการเน้นไปที่ทิวทัศน์อันงดงามของประเทศ และชุมชนเกษตรกรรมในชนบทก็ถูกมองว่าเป็นแบบอย่างของนอร์เวย์ที่แท้จริง จินตนิยมแห่งชาตินี้ถูกแสดงออกอยู่ในวรรณกรรม ภาพเขียน และดนตรี
หลายคนมีความภูมิใจมากขึ้นที่เป็นชาวนอร์เวย์ และหลายคนก็อยากให้นอร์เวย์เป็นประเทศเอกราช
หลังจากผ่านไปหลายร้อยปีที่ได้เป็นสหภาพกับเดนมาร์ก ภาษาเขียนที่ใช้ในนอร์เวย์ก็คือภาษาเดนมาร์ก รูปแบบการเขียนของภาษานอร์เวย์ที่ปัจจุบันเรียกว่า Bokmål นั้นเป็นสไตล์นอร์เวย์ของภาษาเขียนของเดนมาร์ก ระหว่างยุคจินตนิยมแห่งชาตินั้น ชาวนอร์เวย์หลายคนรู้สึกว่าเราควรมีภาษาเขียนเป็นของตัวเองที่ไม่ได้มีรากฐานมาจากเดนมาร์ก นี่คือภูมิหลังของผลงานของนักภาษาศาสตร์ที่ชื่ออีวาร์ โอเซน (Ivar Aasen) ที่เดินทางไปทั่วนอร์เวย์เพื่อเก็บรวบรวมตัวอย่างของภาษาถิ่นต่างๆของนอร์เวย์ จากตัวอย่างที่เขาเก็บได้นี้ เขาได้สร้างรูปแบบภาษาเขียนของนอร์เวย์ขึ้นมาใหม่ นั่นก็คือ Nynorsk ทั้ง Nynorsk และ Bokmål เปลี่ยนแปลงไปมากตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 แต่ทั้งสองภาษาก็เป็นรูปแบบอย่างเป็นทางการของภาษาเขียนของนอร์เวย์ นอกจากนี้ ภาษาซามีก็เป็นภาษาอย่างเป็นทางการของชาวนอร์เวย์ด้วยเช่นกัน
จากเกษตรกรรมสู่อุตสาหกรรม
นอร์เวย์เคยเป็นสังคมเกษตรกรรม ในช่วงกลางศตวรรษที่ 19 ราวร้อยละ 70 ของประชากรนอร์เวย์อาศัยอยู่ในชนบท เกือบทุกคนหาเลี้ยงชีพด้วยเกษตรกรรมและประมง นี่เป็นชีวิตที่ยากลำบากสำหรับหลายคน ประชากรเพิ่มขึ้น และที่ดินและงานก็มีไม่เพียงพอสำหรับทุกคน ในเวลาเดียวกัน การเปลี่ยนแปลงกำลังเกิดขึ้นในนครใหญ่และเมืองต่างๆ โรงงานเริ่มการผลิต และผู้คนจำนวนมากก็ย้ายจากชนบทเข้ามายังเมืองและนครใหญ่เพื่อหางานทำ ชีวิตในเมืองนั้นยากลำบากสำหรับครอบครัวชนชั้นแรงงานหลายครอบครัว ผู้คนทำงานยาวนานในหนึ่งวันและสภาพความเป็นอยู่ก็ไม่ดี ครอบครัวมักมีลูกหลายคน และไม่ใช่เรื่องแปลกที่หลายครอบครัวจะอยู่รวมกันในห้องชุดเล็กๆแห่งหนึ่ง เด็กหลายคนต้องทำงานในโรงงานเพื่อช่วยให้ครอบครัวให้อยู่รอด
ก่อนปี 1850 ราวร้อยละ 15 ของประชากรอาศัยอยู่ในเมืองและนครใหญ่ เมื่อสิ้นศตวรรษที่ 19 ตัวเลขดังกล่าวเพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 35 ในปี 1900 ร้อยละ 23 ของลูกจ้างที่มีรายได้ดีทำงานอยู่ในภาคอุตสาหกรรม มีคนราวแปดแสนคนอพยพไปอเมริการะหว่างปี 1850 ถึงปี 1920
ประเทศที่มีเสรีภาพและเอกราช
ตามข้อตกลงทางการเมืองกับกษัตริย์แห่งสวีเดน รัฐสภาได้ประกาศเมื่อวันที่ 7 มิถุนายน 1905 ว่ากษัตริย์สวีเดนไม่ได้เป็นกษัตริย์แห่งนอร์เวย์อีกต่อไปแล้ว และด้วยเหตุนี้สหภาพกับสวีเดนจึงถูกยกเลิก สิ่งนี้ก่อให้เกิดการตอบสนองที่รุนแรงมากในสวีเดน และทำให้นอร์เวย์และสวีเดนเข้าใกล้การทำสงคราม ในการลงประชามติสองครั้งในปีนั้น ได้มีการตัดสินใจว่าสหภาพกับสวีเดนถูกยกเลิก และรัฐใหม่ของนอร์เวย์จะปกครองด้วยระบอบราชาธิปไตย
กษัตริย์สวีเดนยอมรับผลการลงประชามติดังกล่าว เจ้าชายคาร์ลแห่งเดนมาร์กได้รับเลือกให้เป็นกษัตริย์องค์ใหม่ของนอร์เวย์ พระองค์ทรงเปลี่ยนพระนามเป็น Haakon ซึ่งเป็นชื่อของกษัตริย์ในอดีตของนอร์เวย์ Haakon 7 ทรงเป็นกษัตริย์แห่งนอร์เวย์ตั้งแต่ปี 1905 จนกระทั่งเสด็จสวรรคตในปี 1957
อภิปรายร่วมกัน
- ทำไมเราจึงฉลองให้วันที่ 17 พฤษภาคมในนอร์เวย์?
- การฉลองวันชาติจะอย่างแตกต่างกันไปตามแต่ละประเทศ วันชาติของประเทศที่ท่านรู้จักนั้นฉลองกันอย่างไร? มีความคล้ายหรือแตกต่างอย่างไรกับวิธีการที่ชาวนอร์เวย์ฉลองวันนี้?
- ในศตวรรษที่ 19 ชาวนอร์เวย์หลายคนเกิดความรู้สึกภูมิใจในชาติของตนมากกว่าเดิม ความภูมิใจในชาติคืออะไรและเกิดขึ้นได้อย่างไร?
- อะไรคือข้อเสียของความภูมิใจในชาติอย่างแรงกล้า และมีข้อดีอะไรบ้าง?
- ท่านคิดว่าช่วงเวลาที่นอร์เวย์เป็นสหภาพกับสวีเดนส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศในทุกวันนี้หรือไม่?
- ตอนนี้คุณได้เรียนรู้เกี่ยวกับช่วงเวลาของประวัติศาสตร์นอร์เวย์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1814 ถึง ค.ศ. 1905 แล้ว คุณคิดว่าสิ่งที่คุณได้เรียนรู้มีความสำคัญเป็นพิเศษต่อการพัฒนาประเทศนอร์เวย์ในปัจจุบันหรือไม่?
เลือกคำตอบที่ถูกต้อง
นอร์เวย์มีรัฐธรรมนูญเป็นของตนเองเมื่อใด?
เลือกคำตอบที่ถูกต้อง
นอร์เวย์เป็นสหภาพกับสวีเดนเมื่อไหร่?
เลือกคำตอบที่ถูกต้อง
อีวาร์ โอเซน (Ivar Aasen) สร้างภาษา Nynorsk อย่างไร?
เลือกข้อถูกหรือผิด
อ่านข้อความต่อไปนี้ ข้อใดถูกต้อง? ข้อใดผิด?
เลือกข้อถูกหรือผิด
อ่านข้อความต่อไปนี้ ข้อใดถูกต้อง? ข้อใดผิด?
คลิกที่ภาพ
คลิกช่วงเวลาที่ถูกต้องบนเส้นเวลาพระเจ้าฮากอนที่ 7 ทรงเป็นกษัตริย์ของนอร์เวย์เมื่อใด?