Lương bổng và thuế
Lương bổng và thuế
Lương bổng
Tại Na Uy, khi nói về lương bổng, chúng ta thường nói về tiền lương hàng năm hoặc tiền lương theo giờ. Lương gộp trung bình hàng năm ở Na Uy là khoảng sáu trăm bảy mươi ngàn kroner trước khi trả thuế (2023). Lương trung bình của phụ nữ ít hơn đàn ông. Điều này có thể được giải thích là vì phụ nữ thường làm việc bán thời gian, và họ thường chọn các ngành nghề có mức lương thấp hơn.
Lương bổng là một vấn đề thuộc về thương lượng. Các cuộc thương lượng diễn ra trực tiếp giữa chủ hãng xưởng và nhân viên hoặc giữa đại diện của hãng xưởng và đại diện của các nhân viên. Khi các nhân viên được tổ chức trong công đoàn, thì công đoàn thường thương lượng thay mặt cho các thành viên.
Tiền lương thường được trả vào tài khoản ngân hàng vào một ngày cố định mỗi tháng một lần. Nhân viên cũng nhận được phiếu lương có nêu ra thông tin về tiền lương và khoản tiền trừ thuế.
Nguồn: Cục thống kê trung ương (SSB)
Thuế
Mô hình xã hội của Na Uy hoàn toàn phụ thuộc vào việc người dân đóng các loại thuế và lệ phí khác nhau. Một phần thuế và lệ phí trang trải cho các lợi ích phúc lợi tại Na Uy. Tất cả những người lao động ở Na Uy đều phải trả thuế cho công xã địa phương nơi họ cư ngụ, và cho nhà nước. Các chủ hãng xưởng cũng đóng thuế cho công xã địa phương và cho nhà nước.
Tất cả những ai kiếm được nhiều hơn số tiền tối thiểu trong năm, đều phải đóng thuế. Không phải ai cũng đều trả thuế như nhau. Ai kiếm được nhiều tiền thì đóng thuế nhiều. Còn người kiếm được ít tiền, sẽ trả thuế ít. Ý là ai có nhiều thì nên cống hiến nhiều cho cộng đồng.
Khi bạn bắt đầu một công việc, chủ hãng xưởng cần phải biết họ sẽ khấu trừ tiền thuế bao nhiêu. Sở thuế tính ra số tiền thuế bạn sẽ trả. Bạn có trách nhiệm để sở thuế có các thông tin đúng về bạn. Bạn có thể xem các thông tin về mình và thực hiện những thay đổi trên các trang web của sở thuế. Chủ hãng xưởng lấy thẻ thuế của bạn bằng kỹ thuật số.
Chủ hãng xưởng có bổn phận trừ thuế từ lương gộp của nhân viên trước khi trả lương. Chủ hãng xưởng chuyển tiền thuế đến các cơ quan công quyền.
Giấy khai thuế
Tiền thuế bạn phải trả, được tính trên các thông tin mà sở thuế có về bạn. Vào tháng 3/ tháng 4, mọi người sẽ nhận được bản liệt kê về các thu nhập và những khoản tương tự từ năm trước. Bản liệt kê này được gửi qua hệ thống điện toán, và bạn phải đăng nhập vào trang web www.skattetaten.no để kiểm tra các con số. Nếu bạn đã trả nhiều tiền thuế, bạn sẽ nhận lại tiền. Nếu bạn đã trả ít tiền thuế, bạn sẽ nhận được một hóa đơn mà bạn phải thanh toán.
Internet
Hợp đồng lao động
Tất cả những ai được tuyển dụng làm việc tại một nơi đều được quyền có hợp đồng lao động bằng văn bản. Cả nhân viên và lẫn chủ hãng xưởng đều phải ký vào hợp đồng này. Luật về môi trường lao động có ghĩ rõ nội dung trong hợp đồng lao động sẽ bao gồm những điều gì. Trong đó có mô tả về công việc, lương bổng và thỏa thuận về giờ làm việc.
Việc làm đen
Làm việc đen có nghĩa là làm việc mà không có hợp đồng và không trả thuế. Khi đó chủ hãng xưởng cũng không trả lệ phí chủ hãng xưỡng hoặc lệ phí an sinh cho nhân viên. Việc làm đen là bất hợp pháp và bị xem là phạm pháp kinh tế. Cả chủ hãng xưởng lẫn nhân viên đều có thể bị trừng phạt vì việc làm đen.
Việc làm đen cũng là trái đạo đức. Một nhân viên không đóng thuế, là không đóng góp cho cộng đồng. Hàng năm, nhà nước thất thu nhiều triệu kroner tiền thuế, lệ phí của chủ hãng xưởng và lệ phí an sinh xã hội vì việc làm đen. Đây là khoản tiền mà lẽ ra sẽ góp phần vào việc chi trả các lợi ích phúc lợi.
Ngoài việc vi phạm luật pháp và trái đạo đức, việc làm đen có thể gây ra những hậu quả lớn cho người lao động:
- không có tiền lương khi đau ốm
- không được tiền khi nghỉ phép
- không có điểm hưu bổng
- không được quyền hưởng trợ cấp khi thất nghiệp
- không có bảo hiểm tai nạn lao động
- không có cơ hội để vay tiền ngân hàng
- không có hợp đồng lao động - không có giấy chứng nhận khi thôi việc - kinh nghiệm làm việc không được ghi nhận trên giấy tờ - khó nhận được việc làm mới
Cùng thảo luận
- Hệ thống thuế ở nước của bạn như thế nào?
- Nếu người dân không đóng thuế, những hậu quả đối với xã hội Na Uy sẽ là gì?
- Tại sao hợp đồng lao động bằng văn bản lại quan trọng?
- Thảo luận về những hậu quả của việc làm đen, đối với cả cá nhân lẫn cho xã hội.
Chọn câu trả lời đúng
Lương gộp là gì?
Chọn câu trả lời đúng
Phiếu lương là gì?
Chọn câu trả lời đúng
Việc làm đen là gì?
Chọn đúng hay sai
Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?
Chọn đúng hay sai
Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?