توسعه‌ پایدار

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Se filmen

Filmen viser 21 klipp. I de første ti klippene ser vi miljøproblemene vi står ovenfor: is som smelter, røyk og forurensning, biltrafikk, flytrafikk, brennende skog, forsøpling og isbjørner som står alene på et isflak. De neste to klippene viser miljøvennlig energi: vannkraft og vindkraft. De siste ni klippene viser hva vi som privatpersoner kan gjøre for å bekjempe klimakrisen: dyrke planter og grønnsaker, demonstrere for klimavennlige tiltak, sykle til jobben, ta toget, bruke el-bil, pante flasker, kjøpe brukte klær og reparere klærne vi allerede har.

Forslag til spørsmål

Hva tenker du på når du hører ordet «bærekraftig»?
Hva kan man gjøre for å leve bærekraftig? Hva burde man ikke gjøre?
Er det enkelt å leve bærekraftig? Hvorfor? Hvorfor ikke?
Hvem kan legge til rette for at mennesker skal kunne leve bærekraftig? Hvordan?
Hvilke råd ville du gitt til en venn som ønsket å være mer miljøvennlig, men ikke visste hvordan?

Snakk sammen

Læreren kan gjerne samle på og presentere ulike nyhetsoppslag om naturkatastrofer som flom, tørke, skogbranner, ekstrem hete osv. rundt i verden.

Under koronapandemien har vi sett at det er en fordel for et land å være selvforsynt med matvarer og også andre varer. Er det mulig for alle land å være like selvforsynte? Hva ville skjedd i Norge dersom vi bare kunne kjøpt mat og varer produsert i Norge?

Tips til undervisninga

Sjå filmen

Filmen er sett saman av 21 klipp. I dei første ti klippa ser vi miljøproblema vi står overfor: is som smeltar, røyk og forureining, biltrafikk, flytrafikk, brennande skog, forsøpling og isbjørnar som står åleine på eit isflak. Dei neste to klippa viser miljøvenleg energi: vasskraft og vindkraft. Dei siste ni klippa viser kva vi som privatpersonar kan gjere for å kjempe mot klimakrisa: dyrke plantar og grønsaker, demonstrere for klimavenlege tiltak, sykle til jobben, ta toget, bruke elbil, pante flasker, kjøpe brukte klede og reparere kleda vi allereie har.

Framlegg til spørsmål

Kva tenkjer du på når du høyrer ordet «berekraftig»?
Kva kan ein gjere for å leve berekraftig? Kva burde ein ikkje gjere?
Er det enkelt å leve berekraftig? Kvifor? Kvifor ikkje?
Kven kan leggje til rette for at menneske skal kunne leve berekraftig? Korleis?
Kva råd ville du gjeve til ein ven som ønskjer å vere meir miljøvenleg, men ikkje veit korleis?

Snakk saman

Læraren kan gjerne samle på og presentere ulike medieoppslag om naturkatastrofar som flaum, tørke, skogbrannar, ekstrem varme o.a. rundt om i verda.

Under koronapandemien har vi sett at det er ein fordel for eit land å vere sjølvforsynt, både med matvarer og andre varer. Er det mogleg for alle land å vere like sjølvforsynte? Kva ville skjedd i Noreg dersom vi berre kunne kjøpe mat og varer som er produserte i Noreg?

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

bruke kunnskap om hvilke konsekvenser bruk og misbruk av ressurser har for et bærekraftig miljø og samfunn

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Video

این فیلم را ببینید

توسعه‌ پایدار

En isbjørn står alene på et lite isflak i sola. Isbjørnen skriker, og det ser ikke ut som om den har det bra. Foto
GettyImages

هدف پایدار سازمان ملل، یك برنامه‌ مشترك برای توسعه‌ پایدار برای كل جهان است. هدف این طرح این است كه‌ ما با هم فقر را ریشه‌ كن كنیم، با انواع مختلف نابرابریها مبارزه‌ كنیم و تغییرات جوی را تا سال ٢٠٣٠ متوقف كنیم.

تغییرات جوی

هوا و جو یا آب و هوا یكی نیستند. هوا چیزی است كه‌ ما هر روز كه‌ از پنجره‌ به‌ بیرون نگاه می كنیم یا بیرون هستیم، تجربه‌ می كنیم، در حالیكه‌ آب و هوا (جو) میانگین هوایی است كه‌ در مدت زمان طولانی اندازه‌ گیری شده‌ است. در صد سال گذشته‌ تغییرات عمده‌ای در آب و هوای زمین رخ داده‌ است. اكثر محققانِ آب و هوا در جهان بر این باورند كه‌ انتشار گازهای كربنی توسط انسان است كه‌ عامل تغییرات بزرگ و سریعی است كه‌ ما امروزه‌ شاهد آن هستیم.

در اینجا برخی از تغییراتی كه‌ ما می بینیم، آورده‌ می شود:

  • حرارتِ كره‌ زمین در حال افزایش است.
  • دریا بالا می آید و اسیدی تر می شود.
  • یخها آب می شوند.
  • بارشها متغییر می شوند و هوای طوفانی و ناپایدار بیشتر می شود.
Person i gult regntøy på oversvømt vei. Det regner kraftig. Foto
GettyImages

منابع قابل تجدید

منابع قابل تجدید اصطلاحى است كه‌ به‌ منابع طبیعی كه‌ خود را تجدید می كنند، گفته‌ می شود. انسانها می توانند از این منابع استفاده‌ كنند، اما وقتی به‌ درستی از آنها استفاده شود، تمام نمی شوند.

نمونه‌هایی از منابع قابل تجدید:

  • حیوانات، درختان و گیاهان
  • بارش، باد و آب
  • پرتوهای خورشید

نمونه‌هایی از منابع غیر قابل تجدید:

  • نفت
  • گاز
  • زغال سنگ

غذای تولید شده‌ محلی

Bonde med ulike kåltyper. Foto
GettyImages

غذای تولید شده‌ محلی در نزدیكی مصرف كننده‌ تولید می شود. وقتی غذا به‌ صورت محلی تولید می شود، نیاز كمتری به‌ حمل و نقل خواهد بود، بنابراین به‌ مقدار قابل توجهی از انتشار گازهای گلخانه‌ای پیشگیری می كنیم. این همچنین كنترل بر تولید غذاهای تولیدی محلی را آسان تر می كند. این می تواند شامل سمّهای آفت كش، استفاده‌ از آنتی بیوتیكها در صنعت گوشت و ماهی، و شرایط زندگی حیوانات باشد.

با هم صحبت كنید

  • در مورد تغییرات آب و هوایی صحبت كنید. در كشور شما چگونه به‌ آنها‌ نگاه كرده‌ می شود؟ آنها در نروژ چگونه‌ تجربه‌ می شوند؟
  • در مورد منابع تجدیدپذیر صحبت كنید. وقتی انسان از این منابع با سرعتی بسیار بیشتر از نیاز طبیعت برای تجدید حیات خود استفاده می کند، چه اتفاقی میافتد؟
  • در مورد مزایا و معایب غذاهای تولیدی محلی صحبت کنید.
  • آیا مهم است که یک کشور خودکفا باشد؟ چرا یا چرا نه؟
  • در مورد اهداف پایداری سازمان ملل صحبت کنید. آیا فکر می کنید برخی از آنها از برخی دیگر مهمتر باشند؟ آیا همه دنیا جهان با این طرح موافق هستند؟

جواب درست را انتخاب کنید

آب و هوا (جو) چیست؟

جواب درست را انتخاب کنید

به نظر اکثر محققان آب و هوا، دلیل تغییرات سریع و عمده‌ای که در آب و هوا شاهد هستیم، چیست؟

جواب درست را انتخاب کنید

منبع تجدیدپذیر چیست؟

درست یا غلط را انتخاب كنید

این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟

دمای كره‌ زمین بالا نمی رود.
اهداف پایدار سازمان ملل، یک برنامه مشترک برای توسعه پایدار برای کل جهان است.
آب و هوا (جو) و هوا به‌ یك معنی است.
یکی از تغییرات آب و هوایی که ما شاهد آن هستیم، این است که یخ ها آب می شوند.
اکثر محققان آب و هوا بر این باورند که تغییرات آب و هوا ساخته دست بشر است.

درست یا غلط را انتخاب كنید

این اظهارات را بخوانید. كدام درست است؟ كدام غلط است؟

پرتوهای خورشید، درختان و باد منابع تجدید ناپذیر هستند.
نفت یک منبع تجدید ناپذیر است.
آب یک منبع تجدیدپذیر است.
وقتی غذا به صورت محلی تولید می شود، نیاز کمتری به حمل و نقل است و ما از انتشار گازهای گلخانه‌ای پیشگیری می کنیم.
کنترل تولید مواد غذایی محلی، سخت تر از غذاهای تولید شده در جاهای دیگر است.

روی عكس درست فشار دهید

کدام عكس یک منبع تجدید ناپذیر را نشان می دهد؟