Phát triển bền vững

Lærerinnhold

Tips til undervisningen

Se filmen

Filmen viser 21 klipp. I de første ti klippene ser vi miljøproblemene vi står ovenfor: is som smelter, røyk og forurensning, biltrafikk, flytrafikk, brennende skog, forsøpling og isbjørner som står alene på et isflak. De neste to klippene viser miljøvennlig energi: vannkraft og vindkraft. De siste ni klippene viser hva vi som privatpersoner kan gjøre for å bekjempe klimakrisen: dyrke planter og grønnsaker, demonstrere for klimavennlige tiltak, sykle til jobben, ta toget, bruke el-bil, pante flasker, kjøpe brukte klær og reparere klærne vi allerede har.

Forslag til spørsmål

Hva tenker du på når du hører ordet «bærekraftig»?
Hva kan man gjøre for å leve bærekraftig? Hva burde man ikke gjøre?
Er det enkelt å leve bærekraftig? Hvorfor? Hvorfor ikke?
Hvem kan legge til rette for at mennesker skal kunne leve bærekraftig? Hvordan?
Hvilke råd ville du gitt til en venn som ønsket å være mer miljøvennlig, men ikke visste hvordan?

Snakk sammen

Læreren kan gjerne samle på og presentere ulike nyhetsoppslag om naturkatastrofer som flom, tørke, skogbranner, ekstrem hete osv. rundt i verden.

Under koronapandemien har vi sett at det er en fordel for et land å være selvforsynt med matvarer og også andre varer. Er det mulig for alle land å være like selvforsynte? Hva ville skjedd i Norge dersom vi bare kunne kjøpt mat og varer produsert i Norge?

Tips til undervisninga

Sjå filmen

Filmen er sett saman av 21 klipp. I dei første ti klippa ser vi miljøproblema vi står overfor: is som smeltar, røyk og forureining, biltrafikk, flytrafikk, brennande skog, forsøpling og isbjørnar som står åleine på eit isflak. Dei neste to klippa viser miljøvenleg energi: vasskraft og vindkraft. Dei siste ni klippa viser kva vi som privatpersonar kan gjere for å kjempe mot klimakrisa: dyrke plantar og grønsaker, demonstrere for klimavenlege tiltak, sykle til jobben, ta toget, bruke elbil, pante flasker, kjøpe brukte klede og reparere kleda vi allereie har.

Framlegg til spørsmål

Kva tenkjer du på når du høyrer ordet «berekraftig»?
Kva kan ein gjere for å leve berekraftig? Kva burde ein ikkje gjere?
Er det enkelt å leve berekraftig? Kvifor? Kvifor ikkje?
Kven kan leggje til rette for at menneske skal kunne leve berekraftig? Korleis?
Kva råd ville du gjeve til ein ven som ønskjer å vere meir miljøvenleg, men ikkje veit korleis?

Snakk saman

Læraren kan gjerne samle på og presentere ulike medieoppslag om naturkatastrofar som flaum, tørke, skogbrannar, ekstrem varme o.a. rundt om i verda.

Under koronapandemien har vi sett at det er ein fordel for eit land å vere sjølvforsynt, både med matvarer og andre varer. Er det mogleg for alle land å vere like sjølvforsynte? Kva ville skjedd i Noreg dersom vi berre kunne kjøpe mat og varer som er produserte i Noreg?

Læreplan

Grunnleggende ferdigheter

Muntlige ferdigheter
Digitale ferdigheter

Tverrfaglige tema

Demokrati og medborgerskap

Læreplan i samfunnskunnskap for voksne innvandrere etter integreringsloven

bruke kunnskap om hvilke konsekvenser bruk og misbruk av ressurser har for et bærekraftig miljø og samfunn

Kjerneelement

Individ og fellesskap

Læringsaktivitet

Muntlig aktivitet
Video

Xem phim

Phát triển bền vững

En isbjørn står alene på et lite isflak i sola. Isbjørnen skriker, og det ser ikke ut som om den har det bra. Foto
GettyImages

Các mục tiêu bền vững của Liên Hiệp Quốc là một kế hoạch chung về phát triển bền vững cho toàn thế giới. Kế hoạch này có mục tiêu là chúng ta cùng nhau xóa đói giảm nghèo, chống các loại bất bình đẳng khác nhau và ngăn chặn biến đổi khí hậu nội trong năm 2030.

Những biến đổi về khí hậu

Thời tiết và khí hậu không giống nhau. Thời tiết là những gì chúng ta trải qua hàng ngày khi nhìn ra ngoài cửa sổ hoặc ở ngoài trời, còn khí hậu là mức trung bình của thời tiết được đo trong thời gian dài. Trong một thế kỷ vừa qua, đã có những biến đổi lớn về khí hậu trên trái đất. Hầu hết các nhà khoa học về khí hậu trên thế giới nghĩ rằng khí carbon do con người thải ra là nguyên nhân của những biến đổi lớn và nhanh chóng mà chúng ta thấy ngày nay.

Dưới đây là một vài biến đổi mà chúng ta đang trải qua:

  • Nhiệt độ của địa cầu gia tăng.
  • Nước biển dâng cao và trở nên chua hơn.
  • Băng đá tan.
  • Lượng mưa thay đổi và thời tiết thêm khắc nghiệt.
Person i gult regntøy på oversvømt vei. Det regner kraftig. Foto
GettyImages

Tài nguyên tái tạo

Tài nguyên tái tạo là một khái niệm chỉ các nguồn tài nguyên thiên nhiên tự tái tạo. Con người có thể sử dụng các nguồn tài nguyên này, nhưng khi sử dụng đúng cách, chúng sẽ không sử dụng hết được.

Các thí dụ về tài nguyên tái tạo:

  • thú vật, cây cối và thực vật
  • mưa, gió và nước
  • tia nắng

Các thí dụ về tài nguyên không thể tái tạo:

  • dầu
  • khí
  • than đá

Thực phẩm được chuyên chở gần

Bonde med ulike kåltyper. Foto
GettyImages

Thực phẩm được chuyên chở gần là thực phẩm được sản xuất gần nơi người tiêu dùng. Khi thực phẩm được sản xuất tại địa phương, nhu cầu vận chuyển sẽ ít hơn và lượng khí thải độc hại sẽ bớt đi nhiều. Việc kiểm soát thực phẩm được sản xuất tại địa phương cũng sẽ dễ dàng hơn. Chẳng hạn việc dùng thuốc trừ sâu, dùng thuốc kháng sinh trong ngành công nghệ sản xuất thịt cá và điều kiện sống của thú vật.

Cùng thảo luận

  • Thảo luận về những biến đổi khí hậu. Những biến đổi khí hậu được cảm nhận thế nào ở nước của bạn? Những biến đổi khí hậu được cảm nhận ra sao ở Na Uy?
  • Thảo luận về tài nguyên tái tạo. Điều gì sẽ xảy ra khi con người dùng những nguồn tài nguyên này với tốc độ nhanh hơn nhiều so với thời gian tự nhiên cần đến để tự tái tạo?
  • Thảo luận về ưu và nhược điểm của thực phẩm được chuyên chở gần.
  • Việc một nước tự túc về lương thực có quan trọng không? Tại sao quan trọng hoặc tại sao không?
  • Thảo luận về các mục tiêu bền vững của Liên Hiệp Quốc. Bạn có nghĩ rằng trong số những mục tiêu đó, có mục tiêu nào quan trọng hơn cả không? Cả thế giới đều đồng ý về kế hoạch này chứ?

Chọn câu trả lời đúng

Khí hậu là gì?

Chọn câu trả lời đúng

Hầu hết các nhà khoa học về khí hậu đều nghĩ nguyên nhân của những biến đổi nhanh chóng và lớn mà chúng ta thấy về khí hậu là gì?

Chọn câu trả lời đúng

Nguồn tài nguyên tái tạo là gì?

Chọn đúng hay sai

Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?

Nhiệt độ trên địa cầu không gia tăng.
Các mục tiêu bền vững của Liên Hiệp Quốc là một kế hoạch chung về phát triển bền vững cho toàn thế giới.
Khí hậu và thời tiết có nghĩa giống nhau.
Một trong những biến đổi khí hậu mà chúng ta trải qua là băng đá tan chảy.
Hầu hết các nhà khoa học về khí hậu đều nghĩ rằng những biến đổi khí hậu là do con người tạo ra.

Chọn đúng hay sai

Đọc các nhận định này. Điều gì đúng? Điều gì sai?

Tia nắng, cây cối và gió là những nguồn tài nguyên không thể tái tạo.
Dầu mỏ là nguồn tài nguyên không thể tái tạo.
Nước là nguồn tài nguyên tái tạo.
Khi thực phẩm được sản xuất tại địa phương, nhu cầu vận chuyển sẽ ít hơn và lượng khí thải độc hại sẽ bớt đi nhiều.
Việc kiểm soát thực phẩm được sản xuất ở địa phương thì khó hơn là kiểm soát thực phẩm được sản xuất ở các nơi khác.

Ấn vào hình đúng

Hình nào cho thấy nguồn tài nguyên không thể tái tạo?